Binding and script features: Tezhip özellikleri : 1b’deki serlevhada altın yaldızlı zemin üzerine mavi, kırmızı ve eflatun mürekkeple imla edilmiş rûmî desenler vardır. Cetveller ve metinlerin üst tarafları kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir.Physical description: 132 leaves, (19 lines)/ 21x14 cm.Contents: İmam Birgivî’nin Nahiv ilmine dair Osmanlı medreselerinde ders kitabı olarak okutulan İzhâru’l-Esrâr isimli eserine Adalı diye meşhur olan Şeyh Mustafa b. Hamza’nın yazdığı şerhtir. Kaynak metin İzhâru’l-Esrâr ise Birgîvî’nin daha önce kendisinin yazdığı el-Avâmil isimli kitabının genişletilmiş halidir. Kimi arkadaş ve yakın dostlarının ısrarı üzerine eseri yazdığını belirten Adalı’nın bu şerhine kimi eleştiriler yöneltilmiş, bu eleştirilerin neticesinde İzhâru’l-Esrâr üzerine yeni şerhler yazılmıştır. Netâicu’l-efkâr üzerine Mustafa b. Muhammed b. İbrahim, Mustafa b. Dede el-Ahıshavî, Hasan b. Muhammed el-Mısrî gibi kimseler tarafından en az on haşiye yazılmış olup eserin İstanbul ve Kahire baskıları bulunmaktadır. İstinsahı talik hatla Molla Muhammet et-Tayvûrî (?) tarafından 1 Rebiulahir 1122/30 Mayıs 1710’da Cuma vaktinde bitirilmiştir. Müstensih, istinsahın cuma vakti bittiğini söylemesine rağmen günün adını Perşembe olarak kaydetmektedir, Perşembeyi sehven yazmış olmalıdır. Nitekim tarih çevirme kılavuzunda da ilgili tarih Cuma gününe denk gelmektedir. Ia’da İbrahim Efendi b. Veli adına 1257/ 1841-2 tarihli temellük kaydı ile ismi silinmiş başka bir temellük kaydı vardır. Ib-IIIa boştur. IIIb’de bazı rakamlar meşk edilmiştir. 1a’da eserin ismi yazmaktadır. Bazı yaprakların üst taraflarında bir çeşit temellük alameti olduğu düşünülen üç tırnak işareti vardır. Derkenarlarda az sayıda fevâid vardır. Nüsha reddâdelidir. 133a-b’de kırmızı cetvelle çizilmiş boş yapraklar vardır.Paper type: Açık renkli orta kalınlıkta kağıtCalligraphic style: Talik / Taʿlīq scriptInk color: SiyahNotes: Written as one column in 19 lines per page. Taʿlīq script in black ink with some words and borders in red. Brown leather binding with medallion, şemse.Description of script: Yaprak sayısı : 132 / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 19 / Yazı alanı boyutu : 75x145 mm / Kağıt boyutu : 140x215 mm / Yazmanın başı - sonu : III+1b-132b
Binding and script features: Kahverengi deri kaplı yıpranmış ciltContents: Mollâ Câmî’nin oğlu için kaleme aldığı ve müellifine nisbeten Molla Câmî veya Câmî diye de bilinen el-Fevâidu’z-Ziyâiyye fî Halli Müşkilâti’l-Kâfiye’nin haşiyesidir. Kaynak metin el-Fevâidu’z-Ziyâiyye, Cemâleddîn İbnü’l-Hâcib’in Arap gramerine dair kaleme aldığı el-Kâfiye adlı esere Molla Câmî’nin yazdığı şerhtir. İsim, fiil ve harflerin ele alındığı üç ana bölümden oluşan el-Kâfiye Sîbeveyh’in el-Kitâb’ı ve Zemahşerî’nin el-Mufassal’ından sonra nahiv ilmindeki üç temel eserden birisidir. Eser üzerine Arapça başta olmak üzere Türkçe ve Farsça 150 kadar şerh yazılmış, bilahere bu şerhlere haşiyeler, haşiyeler üzerine de ta‘likatlar kaleme alınmıştır. el-Kâfiye şerhlerinden belki de en meşhur olanıdır. Eser müellifine nisbeten Molla Câmî veya Câmî diye de bilinir. el-Fevâidu’z-Ziyâiyye üzerine kırktan fazla haşiye yazılmış bu haşiyelerden on tanesi basılmıştır. Elimizdeki eser de bu haşiyelerde Câmî’nin önde gelen müridlerinden Abdulgafûr-i Lârî’nin kaleme aldığı bir haşiyedir. Farklı baskıları yapılan haşiye üzerine Siyalkûtî tarafından bir haşiye yazılmıştır.Ek bilgiler: İlk 3 yaprakta ferâiz ilminde kaleme alınan başka bir eserin baş yaprakları vardır. 23b-24a, 68b-69a, 10b-107a arasında şukkalar bulunmaktadır. 168b boştur. 169a, 169b’de fevâid vardır.Paper type: Filigranlı, krem renkli az âherli kalın kağıtCalligraphic style: Nesih / Naskh scriptInk color: SiyahDescription of script: Yaprak sayısı : III+ / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 16 / Yazı alanı boyutu : 155x80 mm / Kağıt boyutu : 205x155 mm