'el-Mukaddimetü’l-Cezeriyye, MS 521
Ed-Dekâiku’l-Muhkeme fî Şerhi’l-Mukaddime, MS 522
Tuhfetu Nücebâ’i’l-‘Asr fî Ahkâmi’n-Nûni’s-Sâkine ve’t-Tenvîn ve’l-Medd ve’l-Kasr, MS 523'
- Holding institution:
- Koç University
- Data provider:
- Koç University
- Title:
- 'el-Mukaddimetü’l-Cezeriyye, MS 521
Ed-Dekâiku’l-Muhkeme fî Şerhi’l-Mukaddime, MS 522
Tuhfetu Nücebâ’i’l-‘Asr fî Ahkâmi’n-Nûni’s-Sâkine ve’t-Tenvîn ve’l-Medd ve’l-Kasr, MS 523'
'المقدمة الجزرية (MS 521)
الدقائق المحكمة في شرح المقدمة (MS 522)
رسالة في بيان احكام نون الساكنة و التنوين (MS 523)' - Creator:
- İbnü’l-Cezerî Şemseddîn Ebü’l-Hayr Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Alî b. Yûsuf el-Amrî ed-Dımaşk d. 751-833 / 1350-1429 / بن الجزري، شمس الدين أبو الخير محمد بن محمد بن محمد بن علي بن يوسف العمري الدمشقي (MS 521)
Zekeriyya\xa0el-Ensari\xa0Ebu\xa0Yahya\xa0Zekeriyya\xa0b. Muhammed el-Mısri eş-Şafii d. 926 / 1520 / زكريا الانصاري ابو يحيي زكريا بن محمد المصري الشافعي (MS 522, MS 523) - Date:
- n.d.; n.d.; n.d.
- Description:
- Binding and script features: MS 522, Tezhip özellikleri : İç ve dış cetveller ve konu başlıkları kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir. MS 523, Tezhip özellikleri : Metinler kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir.Physical description: 3 manuscripts in 1 volume, (various lines)/ 11x15,5 cm.Contents: Birbirinden farklı 3 adet yazmanın bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş ve ciltlenmiş bir eserdir (Yazma numaraları : MS 521, MS 522, MS 523). MS 521 : Meşhur kıraat âlimi Cezerî’nin tecvîd ilminde kaleme aldığı eserdir. Tam adı Mukaddimetü’l- Cezerî fîmâ Yecibü ‘ale’l-Kârî en Ya‘lemehû olan eser el-Cezeriyye ve el-Mukaddime fi’t-Tecvîd gibi isimlerle de bilinmektedir. Mehâric-i hurûf, sıfât-ı hurûf, tefhîm, idgam, lahn, gunne, medler, vakıf, hemze gibi konuların ele alındığı 109 beyitlik manzum eser 19 babtan oluşmaktadır. İstinsah kaydında elimizdeki nüshanın 107 beyit olduğuna dair not vardır. Müellif, telîf kaydında eseri Kur’ân-ı Kerim okuyanlara hediye (takdime) ettiğini belirtmektedir. Asırlarca medreselerde ezberletilen eser üzerine müellifin oğlu Ebu Bekir Ahmet, Zekeriyya el-Ensârî, Ali el-Kârî, Hasan b. Müslim el-Âmilî gibi âlimler tarafından çeşitli çalışmalar yapılmış; eser 17. yüzyıl Osmanlı alimi Mehmed Emîn Tokadî tarafından Türkçeye tercüme edilmiştir. Ek bilgiler: 1.eser: Üç eserli mecmuanın birinci eseridir. Ia’da tecvîde dâir fevâid ve ilmin önemine dair Hz. Ali’den rivayet vardır. Ib’de “Mushaf” ve “kalem” kelimelerin ilk defa nerede kullanıldığına dair fevâid bulunmaktadır. 1a’da da tecvîde dair fevâid vardır. 1b’de serlevhanın üstünde ithafı bağlamında eser ismi olarak Takdime-i Cezerî yer almaktadır. 2b’de okunamayan bir mühür vardır. 15a-21b arasında ise tecvîd ilmine dair konuların bulunduğu yapraklar vardır. Derkenarlarda çok sayıda haşiye bulunmaktadır. Nüsha reddâdelidir. MS 522 : Zeriyyâ el-Ensârî’nin meşhur kıraat âlimi el-Cezerî’nin el-Mukaddimetü’l-Cezeriyye isimli manzûm tecvîd kitabına yaptığı mensûr şerhtir. Müellif eserin telîf sebebi olarak kaynak metnin müellifinin maksadının daha iyi anlaşılmasını sağlamak, metinde anlamı kapalı gibi gözüken yerlerin anlaşılmasını sağlamak ve metinde üstü kapalı geçen yerleri rafine etmek (mutlakını mukayyet kılmak) olduğunu belirtmektedir. Mukaddimede müstensih tarafından verilen bilgiye göre beyit sayısı eserin birçok nüshasında yüz yedi, bazı nüshalarında ise yüz sekizdir. Müellifin torununun torunu Zeynelâbidîn b. Muhyiddin b. Veliyyüddin ed-Dekâiku’l-Muh-keme el-Levzaʾiyye ʿalâ şerḥi’l-Cezeriyye adıyla şerhetmiştir. Nûreddin eşŞebrâmel-lisî’nin ise ed-Dekâiku’l-Muhkeme’ye bir haşiyesi vardır. Ek bilgiler: Üç eserli mecmuanın ikinci eseridir. Elimizdeki nüshada eserin mukaddimesi bulunmamaktadır. İstinsah kaydında müstensih ismi, istinsah zaman/mekânı kayıtlı değildir. Fakat müstensihin istinsah kaydındaki ifadeleri elindeki nüshayı en az üç nüsha üzerinden mukabele ederek çoğalttığını göstermektedir. 22b’de besmelenin üst tarafında eserin ismi yer almaktadır. 76a-78 arasında arasında er-Risâletü’ş- Şemsiyye isimli eserden Türkçe alıntılar ve tecvîde dair Arapça fevâid vardır. 78b boştur. Derkenarda çok az haşiye vardır. Nüsha reddâdelidir. MS 523 : Zekeriyye el-Ensârî’nin (ö. 926/1520) tecvîd ilminde kaleme aldığı elimizdeki eseri isminden de anlaşılacağı üzere nûn-i sâkine, tenvîn, medd, kasır gibi tecvîd kurallarını ele almaktadır. Müellif mukaddimede eseri kıraat/tecvîde yeni başlayanlar için bir kolaylık/yardım bu alanda mesafe katetmiş olanlar içinse (müntehî) bir hatırlatma niyetiyle kaleme aldığını belirtmektedir. Eserin ismi TDVİA’daki ilgili maddeye göre verilmiştir. 79a’da eser ismi olarak Kitâbu Ahkâmi’n-nûni’s-Sâkine ve’t-Tenvîn ve’l-Medd ve’l-Kasr kayıtlıdır. Fakat bu eserin isminden ziyade muhtevasına yönelik bir isimlendirme olmalıdır. Nitekim eser Muhyî Hilal es-Serhân tarafından da Tuhfetu Nücebâi’l-‘Asr fî Ahkâmi’n-Nûni’s-Sâkine ve’t-Tenvîn ve’l-Medd ve’l-Kasr ismiyle yayımlanmıştır (Bağdat, 1986). Ek bilgiler: Üç eserli mecmuanın üçüncü eseridir. Derkenarlar boştur. Nüsha reddâdelidir. Mecmuaya dair: Üç eserli bir mecmuadır. Üç nüshanın ortak tarafı da kıraata dair olmasıdır. Mecmuanın diğer bir özelliği ise nüshaların hiçbirinde müstensih/istinsah zamanı/istinsah mekânı olmamasıdır. İkinci eser birinci eserin şerhidir, ikinci ve üçüncü eserin meüllifleri ise aynı kimsedir. Birinci nüshanın yaprağında silinmiş bir mührün dışında mecmuada temellük kaydı da bulunmamaktadır. İkinci ve üçüncü nüshanın müstensihleri kendilerinin yanı sıra (kâtib) nüshanın müstakbel okuyucularına da (nâzır) dua etmektedir. Duadaki bu ortak tavırları, hattın çeşidinin ve mürekkebin benzerliği bu iki nüshanın da müstensihin aynı kimse olduğunu düşündürmektedir. Diğer yandan ikinci nüshanın müstensihi istinsah kaydında nadir görülecek bir tavır sergileyerek eserin sonundaki hamdele ve salvele kısımlarının iki farklı nüshada nasıl farklı olduğunu da yazar. Bu da müstensihin birden fazla nüsha ile istinsah yaptığına (mukabele) işaret etmektedir. Müstensihin bu tavrı eserin mukaddimesinde de görülmektedir. Nitekim müstensih, müellifin eserin beyitlerini belirttiği yerde araya girerek beyit sayısının farklı nüshalarda farklı şekilde gözüktüğünü dile getirmektedir. Üçüncü nüshanın girişinde (79a) eserin isminden bahsetmeden önce mealen “İş bu eser Ahkâmu’n-Nûni’s-Sâkine ve’t-Tenvîn risalesidir ve bu risaleyi Zekeriyya el-Ensârî’nin Ahkâmu’n-Nûni’s-Sâkine ve’t-Tenvîn ve’l-Medd ve’l-Kasr kitabı takip edecektir,” kaydı yer almaktadır. Bu ifadelerden mecmuada bu konuda iki farklı eser olduğu anlaşılmaktadır. Fakat elimizdeki mecmuada birinci olarak bahsedilen böyle bir eser yoktur. Bu da bu üçüncü nüshanın başka bir mecmuanın ikinci nüshası (ya da bu kayıtta bahsedilen birinci nüshadan sonra gelen) nüshası olduğunu ve bu ikinci nüshanın o mecmuadan ayrılarak bu mecmuaya aktarıldığını akla getirmektedir. Diğer bir ihtimal ise yukarıda sayılan gerekçelerden dolayı bir önceki nüshanın müstensihi de aynı kimsedir ve ¨Ahkâmu’n-Nûni’s-Sâkine ve’t-Tenvîn risalesidir,¨ ile kastettiği de yanlış da olsa bu eserdir. Bu durumda ise mecmuanın ikinci eseri ile üçüncü eseri arasında bulunan yapraklar sonradan ilave edilmiş olmalıdır. Fakat bu da zayıf bir ihtimaldir; zira ikinci nüshanın müstensihi mukabeleli istinsah yapmakta, yani ne yaptığının farkında olan bir kimsedir.Paper type: MS 522, MS 523 : Filigranlı, âherli, sarı renkli, ince kağıtCalligraphic style: MS 521 : Nesih / Naskh script. MS 523 : Talik / Taʿlīq scriptInk color: MS 521, MS 522, MS 523 : SiyahNotes: Three manuscripts bound in one volume. Naskh script and Taʿlīq scripts in black ink vaious lines per page.Description of script: MS 521 : Yaprak sayısı : 1b-14a / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 9 / Yazmanın başı - sonu : 1b - 14a. MS 522 : Yaprak sayısı : 22b-75b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 15 / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 155x110 mm / Yazmanın başı - sonu : 22b - 75b. MS 523 : Yaprak sayısı : 79a-84b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : Muhtelif (14-15-16) / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 155x110 mm / Yazmanın başı - sonu : 79a - 84b
- Language:
- Arabic
- Type:
- text
- Type (Narrower):
- Manuscripts
- Type (Broader):
- Text
- Subject:
- Manuscripts, Arabic; Qurʼan -- Recitation -- Early works to 1800; Arabic language
- Provenance:
- Donator: Salim Erel
- Rights:
- "Bu websitesindeki tüm görüntü ve materyaller görüntüleme amaçlıdır bu nedenle kullanıcılar Koç Üniversitesi'nden yazılı izin alınmaksızın herhangi bir biçimde kopyalama, çoğaltma, herhangi bir biçimde dağıtım, değiştirme, uyarlama veya ekleme yapamazlar. İlgili kanuna istinaden izin verilen eğitim ve öğretim faaliyetleri kapsamında materyallerin kullanımına bağlı şartlar eser sahibi ve/veya Koç Üniversitesi'ne aittir. Daha fazla bilgi için: digitalresources@ku.edu.tr. / All images and materials are for viewing purposes and users may not copy, reproduce, distribute in any form, perform, alter, adapt or add to materials in whatsoever form without express written consent of Koç University. Any educational and academic uses which are permitted under the compliance to the relevant laws must credit the Author and Koç University. For more information, contact us at: digitalresources@ku.edu.tr. "
- Identifier:
- BP131.6 .I36
Manuscript item number: MS 521, MS 522, MS 523 ; No. 289/1, No. 289/2, No. 289/3 - Format:
- jpeg
- Is part of:
- Koç University Manuscripts Collection