Binding and script features: CiltsizPhysical description: 29 leaves, (17-18 lines)/ 19x15 cm.Contents: 1a-2a: Bu kısım eski sayfa numaralarına göre 6 sayfalık bir eksikle başlar. Müellif adı burada geçer, 2a’dan itibaren değerli taşlar, hoş kokulu maddeler, tıpta kullanılan çeşitli bitkiler, özellikleri ve macun ve ilaç tarifleri yer almaktadır. Bu yazma, eserin oldukça geç dönem istinsah edilmiş bir nüshasıdır. (son sayfalar kurşun kalemle yazılmıştır.Paper type: Son dönemlere ait filigranlı defter kağıdıCalligraphic style: Bozuk bir el yazısı / Distorted handwritingInk color: SiyahNotes: Written in 17-18 lines per page. In black ink. The cover is missing.Description of script: Yaprak sayısı : 29 / Satır sayısı : 17-18 / Yazı alanı boyutu : 130x115 mm / Kağıt boyutu : 192x152 mm / Yazmanın başı - sonu : 1a - 28b
Physical description: Material: PaperDimensions: 225 x 170 mm leaf [200 x 145 mm written]Foliation: British Museum foliation in pencil; eastyern Arabic foliation in black inkRuling: No ruling visible; average of 20 lines per page; vertical spacing 10 lines per 10 cmScript:
NaskhInk: Black ink, with rubricated headings and overlinings in redBinding: British Museum bindingCondition: Badly water damaged; many leaves mutilated and repaired especially towards front and back of volumeMarginalia: Infrequent, by more than one handSeals: Ff. 4r, 104v
Binding and script features: Deffeler yeşil kağıt kaplı, kahverengi deri ciltPhysical description: 219 leaves, (17 lines)/ 20x15 cm.Contents: Eser 5 bölümden oluşmaktadır, her bölüm de kendi içinde “bâb”lara ayrılmıştır. Birinci bölüm “Hıfzıssıha”dır. Bazı sayfa kenarlarında kısa not ve açıklamalar vardır. 1a’da Balıkesirli vezir İlyas Paşa’ya ait 1040 tarihli temlik kaydı yer alır. 219a’de tıpla ilgili fevaid kayıtları vardır. Eser sonradan şu şekilde yayımlanmıştır: Tabib İbn-i Şerif, Yadigar : 15. yüzyıl türkçe Tıp kitabı, proje danışmanı Ayten Altıntaş; ed. Orhan Sakin. İstanbul : Merkez Efendi ve Halk Hekimliği Derneği, 2003. 295 s.Paper type: Beyaz, abadi, aharlı, suyollu, filigranlı kağıtCalligraphic style: Kırma nesih / Shikasta Naskh scriptInk color: Siyah, başlıklar ve söz başları kırmızıNotes: Written in 17 lines per page. Shikasta Naskh script in black ink with titles in redDescription of script: Yaprak sayısı : 219 / Satır sayısı : 17 / Yazı alanı boyutu : 132x78 mm / Kağıt boyutu : 202x155 mm / Yazmanın başı : 1b - Yazmanın sonu : 219a
ملخص: القانون في الطبلأبي علي الحسين بن عبد الله، المعروف بابن سينا (٩٨٠-١٠٣٧). تعد هذه النسخة المكتملة أحد أهم النصوص الطبية العربية، وهي مزخرفة بشكلٍ كبير ومجلدة وفقًا للأسلوب الفارسي الصفواني. تم الانتهاء من هذه النسخة في ٤ شوال ١٠٦٩ هجرية/٢٥ يونيو ١٦٥٩ على يد كلَيب عتبة إمام السادس محمد صادق بن محمد حسين التبريزي (انظر حرد المتن، ص. ٦٤٥و، الأسطر ٧-٨، منسوخة أدناه). صفحة العنوان (ص. ١و) مطلية بالذهب بشكلٍ كبير، وتوجد تذييلات سابقة بشكل واضح أسفل الطلاء الذهبي. تحتوي الأوراق ١ظ-١٤و على جدول تفصيلي بالمتحويات، ويبدأ بواجهة صدر كتاب مزخرفة. واجهات صدر الكتاب مزخرفة بشكل كبير في بداية كل باب (صص. ١٥ظ-١٦و، ١٠٣ظ-١٠٤و، ٢٠٢ظ، ٤٤٥ظ-٤٤٦و، ٥٩٢ظ) في بداية النص. الهامش الخارجي من ص. ٥٢٥، والذي كان ممهور سابقًا بختم (كما هو واضح من بقعة الحبر الموجودة على الصفحة المقابلة [ص. ٥٢٤ظ]) مفصول. الحافة الأمامية، والذيل، والرأس مزخرفة بالذهب.نص صفحة العنوان (ص. ١و):هذه النسخة في علم الطبّنسخة عظيمة مشتملة على قوانينهالكلية والجزئية ومشتملة علىما لا بد منه للطبيب وتسمّىقانونًا وقسمه إلى خمسة على ما ترىفي الفهرسالبداية (ص. ١٥ظ، الأسطر ٢-٤):الفن الأول من الكتاب الأول في حد الطب وموضوعاته من الأمور الطبيعية يشتمل على سير تعاليمالفصل الأول من التعليم الأول من الفن الأول من الكتاب الأول من كتاب القانون في حد الطبأقول أن الطب يتعرف من ه أحوال بدن الإنسان من جهة ما يصح ويزول عنها لتحفظ الصحة حاصلةالنهاية (صص. ٢٤٤ظ، الأسطر ٢٧-٢٤٥و، السطر ١):... اكسومالي هو السكنجبين المتخذمن الخل والعسل والماء وقد يضيق إليه قوم ما البحر أو ملحة ومنجملة نسخ ذلك خل خمس قوطولي والقوطولي سبعأواقي ومن ملح البحر منوين ومن العسل عشرةأمناء ومن الماء عشر قوطولات يغلي عشرغليات ويرفع. اوكسالي خليخلط بماء الملح. روذوماليشراب يتخذ بعصارة الورد مع عسلحرد المتن (ص. ٦٤٥، الأسطر ٥-١٤):تم كتاب الأقراباذين وبتمامه تمت الكتب الخمسةالمشتملة على القانون وقد وقع الفراغ من كتابتهعلى يد كلَيب عتبة إمام السادس محمد صادق بنمحمد حسين التبريزي غفر الله ذنوبهما وسترعيوبهما بمحمد وآله وكان ذلك في يوم الأربعاءرابع شهر الشوال ختم بالخير والإقبالمن شهور سنة تسعة وستّين بعدالألف من الهجرة النبويةعليه ألف ألفالتحيةملخص: The
Canon of Medicine(القانون في الطبّ) by Abū ‘Alī al-Ḥusayn ibn ‘Abd Allāh (أبو علي الحسين بن عبد الله), known as Ibn Sīnā (ابن سينا, latinised as Avicenna, 980-1037). This complete copy of one of the most influential Arabic medical texts is richly illuminated, decorated and bound in Safavid Persian style. The copy was completed on 4 Shawwāl 1069/25 June 1659 by Kulayb ‘Utbat Imām al-Sādis Muḥammad Ṣādiq ibn Muḥammad Husayn al-Tabrīzī (كلَيب عتبة إمام السادس محمد صادق بن محمد حسين التبريزي, see colophon f. 645r, lines 7-8, transcribed below). The title page (f. 1r) is heavily gilt, and earlier inscriptions are visible below the gold. Folios 1v-14r contain a detailed table of contents, and begins with illuminated frontispiece. Lavishly illuminated frontispieces are found at the beginning of each book (ff. 15v-16r, 103v-104r, 202v, 445v-446r and 592v) at incipit of text. The outer margin of f. 525, that previously bore a seal impression (as evidenced by the ink smudge on the facing page [f. 524v]) has been severed. The fore edge, top and tail are illuminated in gold.Title page (f. 1r) reads:هذه النسخة في علم الطبّنسخة عظيمة مشتملة على قوانينهالكلية والجزئية ومشتملة علىما لا بد منه للطبيب وتسمّىقانونًا وقسمه إلى خمسة على ما ترىفي الفهرسBegins (f. 15v, lines 2-4):الفن الأول من الكتاب الأول في حد الطب وموضوعاته من الأمور الطبيعية يشتمل على سير تعاليمالفصل الأول من التعليم الأول من الفن الأول من الكتاب الأول من كتاب القانون في حد الطبأقول أن الطب يتعرف من ه أحوال بدن الإنسان من جهة ما يصح ويزول عنها لتحفظ الصحة حاصلةEnds (ff. 244v, line 27-245r, line 1):... اكسومالي هو السكنجبين المتخذمن الخل والعسل والماء وقد يضيق إليه قوم ما البحر أو ملحة ومنجملة نسخ ذلك خل خمس قوطولي والقوطولي سبعأواقي ومن ملح البحر منوين ومن العسل عشرةأمناء ومن الماء عشر قوطولات يغلي عشرغليات ويرفع. اوكسالي خليخلط بماء الملح. روذوماليشراب يتخذ بعصارة الورد مع عسلColophon (f. 645r, lines 5-14):تم كتاب الأقراباذين وبتمامه تمت الكتب الخمسةالمشتملة على القانون وقد وقع الفراغ من كتابتهعلى يد كلَيب عتبة إمام السادس محمد صادق بنمحمد حسين التبريزي غفر الله ذنوبهما وسترعيوبهما بمحمد وآله وكان ذلك في يوم الأربعاءرابع شهر الشوال ختم بالخير والإقبالمن شهور سنة تسعة وستّين بعدالألف من الهجرة النبويةعليه ألف ألفالتحيةالوصف المادي: المادة: ورقيةالأبعاد: حجم الورقة ٣٥٨ × ٢١٢ مم [المساحة المكتوبة ٢٤١ × ١٢٠ مم]ترقيم الأوراق: ترقيم المتحف البريطاني بالقلم الرصاصالتسطير:
مسطرة(؟)؛ ٣٣ سطرًا في كل صفحة، مسافة تباعد عمودية ١٤ سطرًا لكل ١٠ سمالخط:
نسخ؛ الناسخ هو كلَيب عتبة إمام السادس محمد صادق بن محمد حسين التبريزي (انظر حرد المتن ص. ٦٤٥و، الأسطر ٧-٨)الحبر: النص الرئيسي بالحبر الأسود، مع إبراز العناوين باللون الأحمر، والأزرق، والذهبي، وعلامات الترقيم التنقيط باللون الأحمر؛ حواف الصفحات باللون الأخضر، والأزرق، والأحمر، والأسود، والذهبيالزخرفة: مزخرف ومطلي باللون الذهبي إلى حد كبير، مع خصائص مثيرة للانتباه بشكل خاص في صص. ص. ١و، ١ظ، ١٥ظ-١٦و، ١٠٣ظ-١٠٤و، ٢٠٢ظ، ٤٤٥ظ-٤٤٦و، ٥٩٢ظ؛ أما الحافة الأمامية والرأس والذيل فهي مزخرفة بالذهبالتجليد: تجليد إسلامي مطلي بالذهب مع رائدة؛ جامات وأذيال جامات، زوايا مزخرفة وحواف؛ بطانة من الجلد الأحمرالحالة: ممتاز في كافة أنحاء المجلد؛ يوجد ثقبان في ص. ٦٤٤ جرى إصلاحهماالهوامش: قليلة جدًاالأختام: ٢٦٢والوصف المادي: Material: PaperDimensions: 358 x 212 mm leaf [241 x 120 mm written]Foliation: British Museum foliation in pencilRuling:
Misṭarah(?); 33 lines per page; vertical spacing 14 lines per 10 cmScript:
Naskh; the scribe is Kulayb ‘Utbat Imām al-Sādis Muḥammad Ṣādiq ibn Muḥammad Husayn al-Tabrīzī (كلَيب عتبة إمام السادس محمد صادق بن محمد حسين التبريزي, see colophon f. 645r, lines 7-8)Ink: Main text in black ink, with headings in red, blue and gold, and punctuation in red; page borders in green, blue, red, black and goldDecoration: Heavily illuminated and gilt with features of particular interest on ff. f. 1r, 1v, 15v-16r, 103v-104r, 202v, 445v-446r and 592v; fore edge, top and tail are illuminated in goldBinding: Elaborately gilt-tooled Islamic leather binding with flap; medallions with pendants, corner pieces and borders; red leather doublureCondition: Excellent throughout; two holes in f. 644 repairedMarginalia: Very fewSeals: f. 262r
ملخص: (١) ابن سلوم،
"غاية الاتقان في تدبير بدن الإنسان"، (صص. ٣ظ-١٧٨و)؛(٢) ابن سلوم،
"كتاب الطب الجديد الكيماوي"، (صص. ١٧٩و-٢١٢ظ).توجد قبل النصوص الرئيسية ملاحظات حول الموضوعات الطبية (صص. ١و-٣و)، والتي تتألف في الغالب من قائمة بـ "الأسماء الغامضة [للمواد الطبية] ... وتفسيرها" الأسماء الملغزة ... وتفسيرها، (صص. ١و-٢ظ).ملخص: (1) Ibn Sallūm (ابن سلوم),
Ghāyat al-itqān fī tadbīr badan al-insānغاية الاتقان في تدبير بدن الإنسان), ff. 3v-178r);(2) Ibn Sallūm (ابن سلوم),
Kitāb al-ṭibb al-jadīd al-kīmāwī(كتاب الطب الجديد الكيماوي, ff. 179r-212v).Before the main texts are notes on medical topics (ff. 1r-3r), which consists mostly of a list of 'obscure names [of medicinal substances] ... and their explanations' (الأسماء الملغزة ... وتفسيرها, ff. 1r-2v).الوصف المادي: المادة: ورق غربي مسلَّكالأبعاد: حجم الورقة ٣٠٥ × ٢٠٥ مم [مساحة الكتابة ٢٤٠ × ١٣٥ مم]ترقيم الأوراق: ترقيم صفحات عربي شرقي بالحبر الأسود، ترقيم المتحف البريطاني بالقلم الرصاصالتسطير:
مسطرة؛ ٣٠ سطرًا في كل صفحة؛ مسافة تباعد عمودية ١٣ سطرًا لكل ١٠ سمالخط:
نسخ؛ الناسخ هو براهيم ولد لياس العقاد، (صص. ١٧٨و، ٢١٢و)الحبر: حبر أسود مع تحمير العناوينالزخرفة: لا يوجدالتجليد: تجليد المتحف البريطانيالحالة: تلطُّخ لحبر العفص على أغلب الأوراقالحاشية: قليلة جدًاالأختام: ص. ١٧٨الوصف المادي: Material: Western laid paperDimensions: 305 x 205 mm leaf [240 x 135 mm written]Foliation: Eastern Arabic pagination in black ink, British Museum foliation in pencilRuling:
Misṭarah; 30 lines per page; vertical spacing 13 lines per 10 cmScript:
Naskh; the scribe is Brāhīm walad Līyās al-‘Aqqād (براهيم ولد لياس العقاد, ff. 178r and 212r)Ink: Black ink, with rubricated headingsDecoration: NoneBinding: British Museum bindingCondition: Bleedthrough of iron-gall ink on most foliosMarginalia: Very fewSeals: f. 178
Physical description: Material: Eastern laid paperDimensions: 301 x 174 mm leaf [210 x 115 mm written]Foliation: India Office Library foliation stamped in black inkRuling:
Misṭarah; 18 lines per page; vertical spacing 9 lines per 10 cmScript:
Nastaʻlīq; many scribal handsInk: Black ink, with rubricated headings and keywords and overlinings in redDecoration: NoneBinding: Modern British Library archival cardboard binding reflecting the previous binding structure, including sewing stations arranged in a V-formation. Previous brown leather binding with marbled doublures and white sticker typed with ‘Delhi Arabic 1941 Arabic III C’, under same shelfmark.Condition: Generally good; rebound. Paper is thin and fragile. Some staining, wormholes and tears.Marginalia: Very few; marginal corrections in the scribal hands and comments in other hands. Some notes erased, see for example f. 230v.Seals: ff. 1r and 319v
Physical description: Material: Eastern laid paperDimensions: 215 x 150 mm leaf [170 x 110 mm written]Foliation: British Museum foliation in pencil; quire marks partially visible on some folia (see e.g. ff. 67r and 68r)Ruling:
Misṭarah; ff. 3v-274v: 21 lines per page; vertical spacing 13 lines per 10 cm; ff. 275v-415v: 17 lines per page; vertical spacing 10 lines per 10 cmScript:
Naskh; more than one hand, changes of scribal hand noticeable at ff. 72r, 101r, 163r, 221r, and 275rInk: Black ink, with rubricated headings and overlinings in redDecoration: NoneBinding: British Museum maroon half-leather binding, both covers gilt tooled with coat of arms and legend 'Bibliotheca Arundeliana'; indications that previous bindings had envelope flaps (ff. 1, 2, and 275)Condition: Minor insect damage, some repaired; some bleed-through of iron-gall inkMarginalia: Few by more than one handSeals: None