Abstract: "Illustrated copy of a Persian version of Qazwīnī's Book of marvels (version (a) in Storey's descriptionAbstract: Persian Literature (1927-)Abstract: vol. IIAbstract: 1Abstract: p. 125). Table of contents in the preamble (fol. 3a-5b). This copy is illustrated with 180 miniatures (most of them small) and 11 diagrams. Several elements show that this copy is not of the highest quality (text crossed outAbstract: ʻunwān left blank or with title written in a rough mannerAbstract: etc.). In additionAbstract: some miniatures are defective (see illustration of the Sun emerging behind the constellation of the LionAbstract: fol. 16b)."Binding note: Upper and lower covers are now detached and stored in a separate sleeve. Brown leather, with central panel with a deep gilt stamped central oval with double pendants, all outlined in gold with radiating flecks. Similarly tooled corner-pieces. The border consists of deep sunk gilt stamped cartouches, rosaces and corners ; gilt painting between stamps. Doublure : Red leather stamped and tooled in gilt, with inscriptions in cartouches reading: "Ḥubb al-fīrmān(?)" and "qadā tū āmān(?)" on one cover, "Muqarrir al-khāqān(?)" and a damaged and illegible inscription, probably starting with "Muḥammad"on the other.Ms. codex.Title from fol. 3a.Physical description: 20 lines to the page ; written in nastaʻlīq, in black ink with use of red. Cream paper, glossy, with laid lines and fiber visible. Margins of most leaves repaired. The text is framed within a medium large gold line outlined in black, with a blue outline on the outer edge (faded on several leaves). The miniatures are framed in one medium large gold line outline in black ; some miniatures go over the text frame (see e.g. fol. 9b, 87b, 193a, 236b). One small miniature on the margin (the deer on fol. 237b). Occasional lines of poetry and annotations written by another hand on the margins (see fol. 197b, 227b-228a). Dampness damage (stains, ink transfer from one page to the next), with loss of text. Modern foliation in pencil (blank after fol. 116, 179, 229).Decoration: Illuminated title page executed in opaque watercolors, ink, and gilt (fol. 1a); margins of fol. 1b-2a decorated with flowers in gold. The same floral motif appears on the sides of the colophon (fol. 240a).Decoration: Contains 165 miniatures in opaque watercolors and ink, representing planets (fol. 14b-18b), constellations such as Cassiopea (fol. 21b), inhabitants of exotic and fabulous islands, such as the inhabitants of Sumatra (fol. 56b) and of Wāqwāq (fol. 56b), fabulous animals, and monsters (see fol. 9b, 69b, 189b), Archangels (fol. 32b-34a), and various plants (fol. 107b on) and animals (fol. 196b on). Most miniatures are executed on a blue or gold sky, with Chinese clouds, with mountain or rocks behind which animals or human figures appear ; streams and trees are other common motifs.Decoration: Contains diagrams in gold and red.Origin: The copy (or the text?) is dated Ṣafar 895 1489 or 865 1460 and signed ʻAbd Allāh son of ʻAlī Bey Damāvandī in the colophon (fol. 240a). According to Moghadam, illustrations and binding probably from 18th century India.Incipit: العظمة لك والبراه لجلالك اللهم يا قايم الذات ومفيض الخيرات واجب الوجود وواهب العقول ... اما بعد همى كويد اصغر العباد زكرياء بن محمد بن محمود الكمونى القزوينى تولاه الله بفضله كه چون بحكم الاهى مفرقت اهل ووطن اتفاق افتادExplicit: ابو ريحان كويد كه بنده التماس كردم تا انرا حاضر آوردند ومن آن را ديدم وتعجب كردم تمت الكتاب بعون ملك الوهاب بتاريخ شهر صفر ختم بالخير والظفر سنه 895 (او 865) خاك پاى اهل ايمان عبد الله ولد علىبيك دماوندى م م م
Abstract: Collection of texts on time-keeping and the use of various astronomical instruments. The volume consists of two distinct parts. The first part (fol. 1-20) contains a text in Ottoman Turkish copied in Edirne in Dhū al-Qaʻdah 1077 1667. The second part (fol. 21-124) contains several texts in Arabic copied by ʻAlī ibn Maḥmūd al-Jīlānī al-Miṣrī, Egypt ("al-Diyār al-Miṣrīyah"), from Dhū al-Qaʻdah 939 to Rabīʻ al-Ākhir 940 Oct.-Nov. 1533, except Zād al-masāfir fī maʻrifat rasm faḍl al-dāʾir, copied by Muḥammad al-Hunaydī, Saturday 16 Ṣafar 940 Sept. 6, 1533.Binding note: Quarter bound in brown leather and marbled paper.Contents: 1. fol. 1a-18b: Teshil ül-mikât Tasʹhīl al-mīqāt / Muṣṭafá ibn ʻAlī al-muwaqqit.Contents: 2. fol. 19a-20b: Several inscriptions and tables.Contents: 3. fol. 21a-25a : Muqaddimah fī maʻrifat al-ḥudūd / Sibṭ al-Māridīnī.Contents: 4. fol. 25b-34b: Risālat laqṭ al-jawāhir fī maʻrifat al-dawāʾir / Sibṭ al-Māridīnī.Contents: 5. fol. 35a-43a: al-Risālah al-gharbanīyah(?) fī al-ʻamal bi-al-rubʻ al-mujayyab / Sibṭ al-Māridīnī.Contents: 6. fol. 43b-44a: Fāʾidah fī maʻrifat istikhrāj al-taqwīm bi-ṭarīq al-ḥisāb.Contents: 7. fol. 45b-51b: Muqaddimah ʻalá al-rubʻ al-shamālī al-kāmil / Sibṭ al-Māridīnī.Contents: 8. fol. 52a-61a: ʻUmdat dhawī al-albāb fī maʻrifat istikhrāj al-aʻmāl al-falakīyah bi-al-ḥisāb wa-Allāh aʻlam bi-al-ṣawāb / Muḥammad ibn Abī al-Fatḥ al-Ṣūfī al-Miṣrī.Contents: 9. fol. 62b-65a: Risālah āfāqīyah fī al-ʻamal bi-al-nisbah al-sittīnīyah.Contents: 10. fol. 65b-66b: Faṣl fī maʻrifat ṭūl al-balad.Contents: 11. fol. 67a-73a: Risālat Niṣf dāʾirat al-muʻaddil / ʻIzz al-Dīn al-Wafāʾī.Contents: 12. fol. 73b-75b: Fāʾidah Hādhihi al-thalāthah al-abwāb min ākhir al-Risālah al-sittīnīyah alladhī ilá al-Shaykh Jamāl al-Dīn al-Māridīnī.Contents: 13. fol. 75b-76a: Dāʾirah of "mā taṣādaqa min al-burūj wa-mā tabāghaḍa wa-mā taṣādaqa min al-nujūm wa-mā tabāghaḍa", with introduction.Contents: 14. fol. 76b: Table: "Sharḥ ittiṣālāt al-qamar bi-al-kawākib al-ʻulwīyah".Contents: 15. fol. 77a: Table: "Sharḥ ittiṣālāt al-qamar bi-al-kawākib al-suflīyah".Contents: 16. fol. 78b-96a: Zād al-masāfir fī maʻrifat rasm faḍl al-dāʾir / Aḥmad ibn al-Majdī.Contents: 17. fol. 97a-112b: Kitāb al-Luʾluʾ al-manthūr fī al-ʻamal bi-rubʻ al-dastūr / Sibṭ al-Māridīnī.Contents: 18. al-Waḍʻ ʻalá al-jihāt fī al-basāʾiṭ wa-al-munḥarifāt.Contents: 19. fol. 125b: Verses of poetry in Ottoman Turkish and other inscriptions.Ms. codex.Title from table of contents on fol. (i)a (later hand).Physical description: First text written in small nastaʻlīq in black ink with use of red, with 12 lines per page (147 x 80 mm.). Laid European paper with watermark (distance between laid lines: 300 mm.). The other texts written in medium large naskh in black ink with use of red for entries, with 13 lines per page (140 x 100 mm.). Yāʾ for alif maqṣūrah ; final yāʾ dotted. Zād al-masāfir has 15 lines per page (fol. 78b-96a). European paper with watermark (distance between laid lines: 400 mm.). Contains tables and a circular diagram (fol. 76a). Fol. i is a later addition with a table of contents. Fol. 125 is a later addition with inscriptions. Stained with water.Inscription in Arabic script on a label pasted on the upper cover: "ʻUlūm riyāḍīyah 32". Inscription in Arabic script on a label pasted on the pastedown of the upper cover: "Ḥ 1019".Origin: According to colophons, Text 1 copied in Edirne, Dhū al-Qaʻdah 1077 1667 (fol. 18b). The other texts are copied by ʻAlī ibn Maḥmūd al-Jīlānī al-Miṣrī (ʻAlī ibn Maḥmūd al-Barisī Kū(?) on fol. 66b), Egypt ("bi-al-Diyār al-Miṣrīyah"), from Dhū al-Qaʻdah 939 1533 to Rabīʻ al-Ākhir 940 Oct.-Nov. 1533 (fol. 34b, 66b, 73a, 112b, 113b), except Zād al-masāfir fī maʻrifat rasm faḍl al-dāʾir, copied by Muḥammad al-Hunaydī, Saturday 16 Ṣafar 940 Sept. 6, 1533 (fol. 94b).
Physical description: Material: Eastern laid paperDimensions: 208 x 147 mm leaf [139 x 83 mm written]Foliation: India Office Library foliation in pencil; intermittent previous (erroneous) foliation in pencil, some crossed out or erased; quire marks in Eastern Arabic numerals in red ink throughout (quinions except ff. 70-78, quaternion), mark missing on f. 158r.Ruling:
Misṭarah; 17 lines per page; vertical spacing 12 lines per 10 cmScript:
Naskhthroughout except for text on more recent replacement folio (f. 1v,
nastaʻlīq)Ink: Black ink with rubricated headingsDecoration: Two paintings in green, yellow, red and black (ff. 4v-5r and 59r)Binding: India Office binding with marbled boards, fragments of previous spine removed during conservation work are contained in box with manuscriptCondition: Fore-edges repaired with paper at beginning and end of volume; tidemarks to tail edge margins; paint flaking and tears to paper especially at tail edge on ff. 4v-5r.Marginalia: few, except ff. 159v, 163r and 198r.Seals: ff. 2r, 3r and 273v
Physical description: Material: Eastern laid paperDimensions: 301 x 174 mm leaf [210 x 115 mm written]Foliation: India Office Library foliation stamped in black inkRuling:
Misṭarah; 18 lines per page; vertical spacing 9 lines per 10 cmScript:
Nastaʻlīq; many scribal handsInk: Black ink, with rubricated headings and keywords and overlinings in redDecoration: NoneBinding: Modern British Library archival cardboard binding reflecting the previous binding structure, including sewing stations arranged in a V-formation. Previous brown leather binding with marbled doublures and white sticker typed with ‘Delhi Arabic 1941 Arabic III C’, under same shelfmark.Condition: Generally good; rebound. Paper is thin and fragile. Some staining, wormholes and tears.Marginalia: Very few; marginal corrections in the scribal hands and comments in other hands. Some notes erased, see for example f. 230v.Seals: ff. 1r and 319v
ملخص: كتاب شهير جدًا في الحساب لبهاء الدين محمد بن حسين العاملي (توفي في ١٦٢١م). تم الانتهاء من النص الأصلي في صفر ١٠٠٤هـ\أكتوبر ١٥٩٥م، وتم الانتهاء من النسخة الحالية ظهر يوم السبت في ربيع الثاني ١٠٤٦هـ\سبتمبر-أكتوبر ١٦٣٦م على يد الناسخ غلام محمد عبد القادر الجائي (انظر حرد متن المؤلف، ص. ٢٦ظ، السطرين ١٤-١٥، وحرد متن الناسخ، ص. ٢٦ظ، السطرين ١٧-١٨ المنسوخة أدناه).تحتوي مقدمة النسخة الحالية على إهداء لسلطان يُدعى "السلطان ابن السلطان ابن السلطان أبي الغالب سلطان بهادر خان" (ص. ٢و، السطرين ٤-٥)، مع ملاحظة بين السطور تصحح اسم "حسن" إلى "حمزة". Loth (
A Catalogue of the Arabic Manuscripts in the Library of the India Office[London: Printed by order of the Secretary of State for India in Council, 1877], item 758, p. 220) يحدد المُهدَى على أنه الأمير حمزة (حكم ١٥٦٥\١٥٦٦-١٥٨٦م) نجل محمد خدابنده صفوي (حكم ١٥٧٨-١٥٨٧م) ابن شاه طهماسب (حكم ١٥١٤-١٥٧٦م). يوجد هذا الإهداء أيضًا في نسخة أخرى يرد فيها اسم السلطان حمزة بهادر خان (انظر
Catalogue of the Arabic and Persian manuscripts in the Khuda Bakhsh Oriental Public Library,vol. 22: Science [Patna: Khuda Baksh Oriental Public Library, 1970-2007], no. 2421, p. 16). إن هوية الشخص المذكور في حرد المتن غير واضحة، فالأمير حمزة قُتل قبل تسع سنوات من الانتهاء من النص، وهذا الإهداء غير موجود في نسخ أخرى.تتكون الأطروحة من مقدمة وتسعة أبواب وخاتمة. ينقسم كل باب إلى فصول، وفي بعض الحالات يسبقها مقدمة أو أكثر.مقدمة (صص. ٢و-٢ظ)؛الباب الأول في حساب الصحاح (صص. ٢ظ-٩ظ)؛الباب الثاني في حساب الكسور (صص. ٩ظ-١٣و)؛الباب الثالث في استخراج المجهولات بالأربعة المتناسبة (صص. ١٣و-١٣ظ)؛الباب الرابع في استخراج المجهولات بحساب الخطائين (صص. ١٣ظ-١٤و)؛الباب الخامس في استخراج المجهولات بالعمل بالعكس (صص. ١٤و-١٤ظ)؛الباب السادس في المساحة (صص. ١٤ظ-١٧ظ)؛الباب السابع فيما يتبع المساحات من وزن الأرض لأجزاء القنوات ومعرفة ارتفاع المرتفعات وعروض الأنهار وأعماق الآبار (صص. ١٧ظ-١٩و)؛الباب الثامن في استخراج المجهولات بطريق الجبر والمقابلة (صص. ١٩و-٢١ظ)؛
الباب التاسع في قواعد شريفة وفوائد لطيفة لا بد للمحاسب منها ولا غناء عنها (صص. ٢١ظ-٢٦و)؛خاتمة (ص. ٢٦و).البداية (ص. ١ظ، الأسطر ١-٣):نحمدك يا من لا يحيط بجمع نعمه عدد ولا ينتهي تضاعف قسمه إلى أمدونصلي على سيّدنا محمد النبي المجتبي وعترته سيما الأربعةالمتناسبة أصحاب العبا وبعد...النهاية (ص. ٢٦ظ، الأسطر ٨-١٣):... فاعرف قدرها ولا ترخص مهرها وأمنعهاعمن ليس أهلها ولا تزفه إلا إلى الحريص على أن يكون بعلهاولا تبذلها لكثيف الطبع من الطالب لئلا تكون معلقًاللدرر في أعناق الكلاب فإن كثيرًا من مطالبها حريبالصيانة والكتمان حقيق بالاستتار عن أكثر أهل هذا الزمانواحفظ وصيتي إليك والله حفيظ عليك ...حرد متن المؤلف (ص. ٢٦ظ، الأسطر ١٣-١٥):... [تمت]الرسالة بعون الله الملك العلي في شهر صفر ختم الله بالخيرسنة ١٠٠٤حرد متن الناسخ (ص. ٢٦ظ، الأسطر ١٦-١٨):تمتالنسخة المسماة بخلاصة الحساب في يد أحقر الناس غلام محمد عبد القادر الجائييوم السبت شهر ربيع الثاني سنة ١٠٤٦ وقت الظهر غفر وعفي عنهملخص: Very popular textbook of arithmetic by Bahā’ al-Dīn Muḥammad ibn Ḥusayn al-‘Āmilī (بهاء الدين محمد بن حسين العاملي; d. 1621). The text was originally completed in Ṣafar 1004/October 1595, and the present copy was completed at noon on a Saturday in Rabīʿ II 1046/September-October 1636 by the scribe Ghulām Muḥammad ʿAbd al-Qādir al-Jāʾī (غلام محمد عبد القدر الجائي, see authorial colophon, f. 26v, lines 14-15 and scribal colophon, f. 26v, lines 17-18, transcribed below).The preface of the present copy contains a dedication to a sultan called 'Sultan, son of the Sultan, son of the Sultan, Abū al-Ghālib Sulṭān Ḥasan Bahādur Khān' (السلطان ابن السلطان ابن السلطان أبي الغالب سلطان حسن بهادر خان, f. 2r, lines 4-5), with an interlinear note correcting 'Ḥasan' to 'Ḥamzah' (حمزة). Loth (
A Catalogue of the Arabic Manuscripts in the Library of the India Office[London: Printed by order of the Secretary of State for India in Council, 1877], item 758, p. 220) identifies the dedicatee with Amīr Hamzah (أمير حمزة, reg. 1565/66-1586), son of Muḥammad Khudābandah Ṣafavī (محمد خدابنده صفوى, reg. 1578-1587), son of Shāh Ṭahmāsp I (شاه طهماسپ, reg. 1514-76). This dedication is also found in at least one other copy in which the name is given as Sulṭān Ḥamzah Bahādur Khān (سلطان حمزة بهادر خان; see
Catalogue of the Arabic and Persian manuscripts in the Khuda Bakhsh Oriental Public Library,vol. 22: Science [Patna: Khuda Baksh Oriental Public Library, 1970-2007], no. 2421, p. 16). The identity of the individual named in the colophon is not clear, however, since Amīr Hamzah had been murdered nine years prior to the completion of the text, and this dedication is not found in other copies.The treatise consists of an introduction (مقدمة), nine chapters (أبواب), and a conclusion (خاتمة). Each chapter is subdivided into sections (فصول), in some cases preceded by one or more introductions (مقدمة).Introduction (مقدمة, ff. 2r-2v);Chapter One: Calculation with Integers (الباب الأول في حساب الصحاح, ff. 2v-9v);Chapter Two: Calculation with Fractions (الباب الثاني في حساب الكسور, ff. 9v-13r);Chapter Three: Deriving Unknowns by Means of the Four Proportions (الباب الثالث في استخراج المجهولات بالأربعة المتناسبة, ff. 13r-13v);Chapter Four: Deriving Unknowns by Means of Calculating the Two Errors (الباب الرابع في استخراج المجهولات بحساب الخطائين, ff. 13v-14r);Chapter Five: Deriving Unknowns by Means of Operating with the Opposite (الباب الخامس في استخراج المجهولات بالعمل بالعكس, ff. 14r-14v);Chapter Six: On Mensuration (الباب السادس في المساحة, ff. 14v-17v);Chapter Seven: What Follows Mensuration, Such as the Levelling of Land for Portions of Waterways and Knowing the Altitude of Heights, the Breadth of Rivers and the Depths of Wells (الباب السابع فيما يتبع المساحات من وزن الأرض لأجزاء القنوات ومعرفة ارتفاع المرتفعات وعروض الأنهار وأعماق الآبار, ff. 17v-19r);Chapter Eight: Deriving Unknowns by Way of Algebra and
Muqābalah(الباب الثامن في استخراج المجهولات بطريق الجبر والمقابلة, ff. 19r-21v);Chapter Nine: The Noble Rules and Helpful Notes That are Obligatory and Indispensable for Accountants (الباب التاسع في قواعد شريفة وفوائد لطيفة لا بد للمحاسب منها ولا غناء عنها, ff. 21v-26r);Conclusion (خاتمة, f. 26r).Begins (f. 1v, lines 1-3):نحمدك يا من لا يحيط بجمع نعمه عدد ولا ينتهي تضاعف قسمه إلى أمدونصلي على سيّدنا محمد النبي المجتبي وعترته سيما الأربعةالمتناسبة أصحاب العبا وبعد...Ends (f. 26v, lines 8-13):... فاعرف قدرها ولا ترخص مهرها وأمنعهاعمن ليس أهلها ولا تزفه إلا إلى الحريص على أن يكون بعلهاولا تبذلها لكثيف الطبع من الطالب لئلا تكون معلقًاللدرر في أعناق الكلاب فإن كثيرًا من مطالبها حريبالصيانة والكتمان حقيق بالاستتار عن أكثر أهل هذا الزمانواحفظ وصيتي إليك والله حفيظ عليك ...Authorial colophon (f. 26v, lines 13-15):... [تمت]الرسالة بعون الله الملك العلي في شهر صفر ختم الله بالخيرسنة ١٠٠٤Scribal colophon (f. 26v, lines 16-18):تمتالنسخة المسماة بخلاصة الحساب في يد أحقر الناس غلام محمد عبد القادر الجائييوم السبت شهر ربيع الثاني سنة ١٠٤٦ وقت الظهر غفر وعفي عنهالوصف المادي: المادة: ورق مسلّك شرقيالأبعاد: حجم الورقة ٢٢٣ x ١٣١ مم [مساحة الكتابة ١٢٨ x ٧٠ مم]ترقيم الأوراق: ترقيم المتحف البريطاني بالقلم الرصاص. الهوامش وأجزاء الأوراق التي تحتوي على نص مقطوع من الكوديكس الأصلي محتفظ بها الآن مع المجلد كأوراق مطوية أو مدخلات مرقمة كالتالي: صص. ٢أ، ٢ب،١٠أ، ١٤أ، ١٩أ، ٢٧أ، ٢٧ب.التسطير: مسطرة؛
ما بين ١٣-١٩ سطرًا في كل صفحة؛ مسافة تباعد عمودية تتباين ما بين ١١-١٤ سطرًا لكل ١٠ سمالخط: نستعليق؛
الناسخ هو غلام محمد عبد القادر الجائي (انظر حرد المتن، ص. ٢٦ظ، السطر ١٧)الحبر: حبر أسود مع تحمير العناوينالزخرفة: لا يوجدالتجليد: تجليد مكتب الهند نصفه فقط من الجلد والألواح مغطاة بورق مجزّع باللونين الرمادي والأزرقالحالة: توجد بقع مائية حول الحواف وهامش التجليد؛ الهوامش مقطوعة وجرى إصلاحها بالورق؛ الصفحات محمية؛ يوجد بعض الأوراق المفردة أو المدخلة كأوراق مطوية (انظر ترقيم الأوراق أعلاه)الحاشية: توجد تعليقات مكثفة بين السطور وفي الهوامشالأختام: صص. ١و، ٢٦ظالوصف المادي: Material: Eastern laid paperDimensions: 223 x 131mm leaf [128 x 70mm written]Foliation: British Museum foliation in pencil. Margins and parts of folios containing text cut from original codex now kept with the volume as foldouts or inserts numbered as ff. 2a, 2b, 10a, 14a, 19a, 27a and 27b.Ruling:
Misṭarah; between 13-19 lines per page; vertical spacing varies between 11-14 lines per 10 cmScript:
Nastaʿlīq; the scribe is Ghulām Muḥammad ʿAbd al-Qādir al-Jāʾī (غلام محمد عبد القادر الجائي, see colophon, f. 26v, line 17)Ink: Black ink, with rubricated headingsDecoration: NoneBinding: India Office half-leather binding with boards marbled in grey and blueCondition: Tidemarks around edges and gutter throughout; margins trimmed and restored with paper; folios guarded throughout; some folios loose or inserted as fold-outs (see Foliation, above)Marginalia: Dense interlinear and marginal annotations throughoutSeals: ff. 1r and 26v
ملخص: مجموعة مكونة من أربع عشرة رسالة نظرية في الموسيقى باللغتين العربية والفارسية، نُسخت لصالح شاه قباد بن عبد الجليل الحارثي البدخشي (توفي في دلهي، ١٠٨٣هـ/١٦٧٢-١٦٧٣م) الذي كان يحمل اللقب الشرفي "ديانتخان" وقت إنجاز المجلد.كان ديانت خان أحد رجال البلاط ومسؤولًا إقليميًا في عهد الإمبراطور المغولي السادس أورنجزيب (حكم ١٦٥٨-١٧٠٧)، وقد قام بجمع معظم محتويات المجلد بنفسه، ويمكن أن يكون هو من أضاف الرسوم البيانية. ويشهد على اهتمام ديانت خان بالموسيقى عددٌ من النصوص الموسيقية الأخرى التي نُسخت لصالحه (مثل Ouseley 130 و Ouseley 385 و Ouseley 158 في مكتبة بودلين بأكسفورد).زُوّدت معظم النصوص في هذا المجلد بحرود متن تبين عملية تشكيل المجلد وجمعه، والتي تمت بين شاه جهان آباد (دلهي) وأمبالا ولاهور وكشمير في الفترة ما بين ١٦٦٢-١٦٦٥ (وحتى سنة ١٦٦٨ إذا أخذنا عملية الجمع في الاعتبار؛ انظر Norton-Wright, Jenny, 'A Mughal Musical Miscellany: The journey of Or. 2361', British Library Asia and African studies blog [31 July 2020] https://blogs.bl.uk/asian-and-african/2020/07/a-mughal-musical-miscellany-the-journey-of-or-2361-1.html [تاريخ الاطّلاع ١٣ أغسطس ٢٠٢١]).كما تذكر حرود المتن أسماء اثنين من الناسخين، أحدهما سيد أبو محمد بن سيد فتح محمد سماني الذي قام بنسخ نصوصٍ عربيةٍ فقط، والآخر هو محمد أمين الأكبرآبادي الذي قام بنسخ نصوصٍ فارسيةٍ فقط.بعد وفاة ديانت خان، انتقلت ملكية هذا المجلد إلى حفيده، ميرزا محمد بن رستم معتمد خان (ولد ١٦٨٧)، حيث يظهر تذييل ملكيته على الأوراق ٢و، ١٨و، ٢٤٧و إلى جانب ختمه بتاريخ ١١٢٠هـ/١٧٠٨-١٧٠٩م.كان رستم معتمد خان، ابن ديانت خان ووالد ميرزا محمد عالمًا مخضرمًا أيضًا وقد ترجم رسالةً عن الساعات الشمسية من اللاتينية إلى العربية (انظر IO Islamic 1308، المكتبة البريطانية، لندن)، كما كان ميرزا محمد نفسه مؤرخًا قام بتسجيل السير الذاتية لأسرته في "تاريخ محمدي" (انظر Or 1824، المكتبة البريطانية، لندن).
تسجل ملاحظات المنشأ في ص. ٢و انتقال ملكية المجلد حتى القرن التاسع عشر، ويبدو أنها الحقبة التي أضيفت فيها الزخارف ذات الطراز الكشميري، والإطارات في كل صفحة، والتجليد بالجلد الكحلي الممحّط بالذهب.تظهر قائمة محتويات بعناوين فارسية بديلة أضيفت لاحقًا على ص. ١و.المحتويات:(١) رضوي، محمد ابن جلال - رساله در جمع مقالات فقهاء در باب شنيدن الحان (صص. ٢و-١٥و)؛
(٢) ابن عبد الرحمن، عبد الجليل - رساله مسيحي در كيفيت وحقيقت سماع واباحتان (صص. ١٥و-١٧ظ)؛
(٣) الأرموي، صفي الدين عبد المؤمن بن يوسف - الرسالة المسماة بالأدوار في الموسيقى (صص. ١٨و-٣٢و)؛
(٤) كاتب مجهول - شرح للأدوار (صص. ٣٣و-٦٨و)؛
(٥) كاتب مجهول - رسالة شرح مبارك شاه بر ادوار (صص. ٦٨ظ-١٥٣و)؛
(٦) عطاري، عبد المنعم محمد - حاشية على رسالة في نسبة التأليف (صص. ١٥٣ظ-١٥٦و)؛
(٧) ابن سينا - موسيقى حكمت علائي (صص. ١٥٧و-١٦٤و)؛
(٨) الكندي، يعقوب بن إسحاق - رسالة في خبر تأليف الألحان (صص. ١٦٥و-١٦٨و)؛
(٩) الشرواني، فتح الله - رسالة في علم الموسيقى (صص. ١٦٨ظ-٢١٩ظ)؛
(١٠) ابن زيلة، الحسين بن محمد - كتاب الكافي في الموسيقى (صص. ٢٢٠و-٢٣٦ظ)؛
(١١) ابن المنجّم، يحيى بن علي - رسالة في الموسيقى (صص. ٢٣٦ظ-٢٣٨ظ)؛
(١٢) الفارابي، أبو نصر محمد بن محمد بن ترخان - من كتاب المدخل في الموسيقى (صص. ٢٣٨ظ-٢٤٠و)
(١٣) بخاري، قاسم ابن دوست علي - كشف الأوتار (صص. ٢٤٠ظ-٢٤٦و)؛
(١٤) كاتب مجهول - رسالة كنز التحف در موسيقى (صص. ٢٤٧و-٢٦٩ظ).ملخص: A collection of fourteen treatises on music theory in Arabic and Persian, copied for Shāh Qubād ibn ‘Abd al-Jalīl al-Ḥārithī al-Badakhshī (شاه قباد بن عبد الجليل الحارثي البدخشي, d. Delhi, 1083/1672-3) who by the time of the volume's compilation held the title Dīyānat Khān (ديانتخان).Dīyānat Khān, a courtier and provincial administrator under the sixth Mughal Emperor Aurangzeb (reg. 1658-1707), himself collated most of the contents and may have been responsible for adding the diagrams. A number of extant musical texts also copied for Dīyānat Khān testify to his interest in the subject (e.g. Oxford, Bodleian Library, Ouseley 130, 385, 158).The majority of texts within the volume are provided with colophons testifying to the process of its creation and collation which took place between Shāhjahānābād (Delhi), Ambala, Lahore and Kashmir during the years 1662-65 (to 1668 including the collation; see Norton-Wright, Jenny, 'A Mughal Musical Miscellany: The journey of Or. 2361', British Library Asia and African studies blog [31 July 2020] https://blogs.bl.uk/asian-and-african/2020/07/a-mughal-musical-miscellany-the-journey-of-or-2361-1.html [accessed 13 August 2021]).The colophons also provide the names of two scribes, one of whom, Sayyid Abū Muḥammad ibn Sayyid Fatḥ Muḥammad Samānī (سيد أبو محمد بن سيد فتح محمد سماني) worked exclusively on Arabic texts, while the other, Muḥammad Amīn al-Akbarābādī (محمد أمين الأكبرآبادي), copied only Persian texts.After Dīyānat Khān’s death, this volume came into the possession of his grandson, Mirzā Muḥammad ibn Rustam Mu‘tamad Khān (ميرزا محمد ابن رستم معتمد خان, b. 1687), whose ownership inscription appears on folios 2r, 18r, 33r, and 247r alongside a seal dated 1120/1708-09.Rustam Muʻtamad Khān, Diyānat Khān's son and the father of Mirzā Muḥammad, was also a proficient scholar who translated a treatise on sundials from Latin into Arabic (see London, British Library IO Islamic 1308), and Mirzā Muhammad himself was a historian who recorded his family's biographies in his
Tārīkh-i Muḥammadī(see London, British Library Or 1824).Provenance notes on f. 2r record changes of ownership into the 19th century, when the Kashmiri-style illuminations as well as the frames on each page and the gold-tooled blue leather binding appear to have been added.A contents list of alternative Persian titles, added later, appears on f. 1r.Contents:(1) Riz̤avī, Muḥammad ibn Jalāl (رضوي، محمد ابن جلال),
Risālah dar jamʿ-i maqālāt-i fuquhāʾ dar bāb shanīdan-i alḥān(رساله در جمع مقالات فقهاء در باب شنيدن الحان; ff. 2r-15r);(2) Ibn ʿAbd al-Raḥmān, ʿAbd al-Jalīl (ابن عبد الرحمن، عبد الجليل),
Risālah masīḥī dar kayfīyat va haqīqat samāʿ va abāḥatān(رساله مسيحي در كيفيت و حقيقت سماع و اباحتان; ff. 15r-17v);(3) al-Urmawī, Ṣafī al-Dīn ʿAbd al-Muʾmin ibn Yūsuf (الأرموي، صفي الدين عبد المؤمن بن يوسف),
al-Risālah al-mismāh bi-al-adwār fī al-mūsīqī(الرسالة المسماة بالأدوار في الموسيقي; ff. 18r-32r);(4) Anonymous,
Sharḥlil-adwār(شرح للأدوار; ff. 33r-68r);(5) Anonymous,
Risālah sharḥ Mubārak Shāh bar adwār(رسالة شرح مبارك شاه بر ادوار; ff. 68v-153r);(6) ʿAṭṭārī,ʿAbd al-Munʿim Muḥammad (عطاري، عبد المنعم محمد),
Hāshīyah ʿaláRisālah fī nisbat al-taʾlīf(حاشية على رسالة في نسبة التأليف; ff. 153v-156r);(7) Avicenna (ابن سينا),
Mūsīqī-yi ḥikmat-i ʿAlāʾī(موسيقي حكمت علائي; ff. 157r-164r);(8) al-Kindī, Ya‘qūb ibn Isḥāq (الكندي، يعقوب بن إسحاق),
Risālah fī khubr taʾlīf al-alḥān(رسالة في خبر تأليف الألحان; ff. 165r-168r);(9) al-Shirwānī, Fatḥ Allāh (الشرواني، فتح الله),
Risālah fī ʿilm al-mūsīqī(رسالة في علم الموسيقي; ff. 168v-219v);(10) Ibn Zaylah, al-Ḥusayn ibn Muḥammad (ابن زيلة، الحسين بن محمد),
Kitāb al-kāfī fī al-mūsīqī(كتاب الكافي في الموسيقي; ff. 220r-236v);(11) Ibn al-Munajjim, Yaḥya ibn ʿAlī (ابن المنجّم، يحيى بن علي),
Risālah fī al-mūsīqī(رسالة في الموسيقي; ff. 236v-238v);(12) al-Fārābī, Abū Naṣr Muḥammad ibn Muḥammad ibn Tarkhān (الفارابي، أبو نصرمحمد بن محمد بن ترخان),
Min Kitāb al-madkhal fī al-mūsīqī(من كتاب المدخل في الموسيقي; ff. 238v-240r);(13) al-Bukhārī, Qāsim ibn Dūst ʻAlī (بخاري، قاسم ابن دوست علي),
Kashf al-awtār(كشف الأوتار; ff. 240v-246r);(14) Anonymous,
Risālah kanz al-tuḥaf dar mūsīqī(رسالة كنز التحف در موسيقي; ff. 247r-269v).الوصف المادي: المادة: ورق مسلّك شرقيالأبعاد: حواف الأوراق مقصوصة ليصبح حجمها ٢٤٥ × ١٣٤ مم (انظر ص. ٢٦٩ظ)؛ مساحة الكتابة ١٧٨ × ٨٤ مم.ترقيم الأوراق: ترقيم المتحف البريطاني بالقلم الرصاص؛ ترقيم عربي شرقي من ص. ٢ إلى ص. ٢١٩ (نهاية الرسالة التاسعة في المجلد)التسطير:
مسطرة؛ ٢٥ سطرًا في كل صفحة؛ مسافة تباعد عمودية ١٤ سطرًا لكل ١٠ سمالخط: نسخ ونستعليق؛
الناسخان هما سيد أبو محمد بن سيد فتح محمد سماني الذي كتب بالعربية ودوّن اسمه في حرد متون الرسائل الثالثة والخامسة والثانية عشرة (صص. ٦٨و، ١٥٣و، ٢٤٠و)، ومحمد أمين الأكبرآبادي الذي كتب بالفارسية ودوّن اسمه في حرود متن الرسائل الثانية والثالثة عشرة والرابعة عشرة (صص. ١٧ظ، ٢٤٦و، ٢٦٩ظ).الحبر: حبر أسود، مع تحمير العناوين، والخطوط الأفقية أعلى النص، والكلمات الرئيسية، والرسوم البيانية. استخدام محدود للحبر الأخضر (صص. ١٣٣ظ-١٣٥و)الزخرفة: حواف الصفحات مؤطرة باللون الأزرق ومساحة الكتابة محاطة بإطار أزرق وذهبي وأحمر أضيف لاحقًا (انظر ص. ٢٥٢ظ). هوامش صص. ٢ظ-٣و مزخرفة بتصاميم ذهبية لزهور، وعناوين كل رسالة - فيما عدا الرسائل الثانية (ص. ١٥و) والثامنة (ص. ١٦٥و) والثانية عشرة (ص. ٢٣٨ظ) - مزخرفة بطرازٍ كشميري أحدث بالذهبي والأزرق والأحمر والأخضر والأبيض. عنوان الرسالة التاسعة (ص. ٢٣٦ظ) مزخرف باللون الذهبي فقط.التجليد: تجليد بالجلد الكحلي مع إطار ثنائي ممحّط بالذهب وشكل في الوسط؛ بطانات من الورق المجزّع الأزرق.الحالة: توجد ثقوب ديدان في أنحاء المجلد، لا سيما في بدايته ونهايته؛ إصلاحات بسيطة للورق.الحاشية: توجد بعض الملاحظات والتصحيحات في أنحاء المجلد، لا سيما في الرسالتين الثالثة والخامسة. العديد من حرود المتن مكتوبة خارج أبعاد الصفحة المقصوصة الحالية، وتم الاحتفاظ بها في صورة لسان مطوي عند الحافة.الأختام: ختم ملكية مربع مطموس (ص. ٢و)؛ أختام ملكية (صص. ٢و، ١٨و، ٣٣و، ٢٤٧و [الأخير مطموس])، ختم المتحف البريطاني (صص. ٢و، ٢٦٩و)الوصف المادي: Material: Eastern laid paperDimensions: Folios trimmed to 245 x 134 mm (see f. 269v); 178 x 84 mm written.Foliation: British Museum foliation in pencil; Eastern Arabic foliation from f. 2 until f. 219 (end of the ninth treatise in the volume)Ruling:
Misṭarah; 25 lines per page; vertical spacing 14 lines per 10 cmScript:
Naskhand
nastaʿlīq; the scribes are Sayyid Abū Muḥammad ibn Sayyid Fatḥ Muḥammad Samānī (سيد أبو محمد بن سيد فتح محمد سماني) who wrote in Arabic and names himself in the colophons to the third, fifth and twelfth treatises (ff. 68r, 153r, and 240r) and Muḥammad Amīn al-Akbarābādī (محمد أمين الأكبرآبادي) who wrote in Persian and names himself in the colophons to the second, thirteenth and fourteenth treatises (ff. 17v, 246r, and 269v).Ink: Black ink, with rubricated headings and overlinings, key words and diagrams in red. Some use of green ink (f. 133v-135r)Decoration: Pages are bordered in blue with text areas framed in blue, gold and red, added later (see f. 252v). The margins of ff. 2v-3r are illuminated with gold floral designs, and the headings of each treatise except the second (f. 15r), eighth (f. 165r) and twelfth (f. 238v) are illuminated in a later Kashmiri style with gold, blue, red, green and white. The heading of the ninth treatise (f. 236v) is illuminated in gold only.Binding: Navy blue leather binding with gold-tooled double border and central motif; blue marbled paper doublures.Condition: Wormholes throughout, especially at the front and back of the volume; minor paper repairs.Marginalia: Some notes and corrections throughout; especially to the third and fifth treatises. Many of the colophons are written outside of the present trimmed page dimensions, and retained on folded tail edge tabs.Seals: Defaced square ownership seal (f. 2r), Ownership seals (ff. 2r, 18r, 33r and 247r [the last defaced]), British Museum stamp (ff. 2r and 269r)
Binding and script features: Kahverengi, deri, cönk şeklinde, çiçek ve yaprak motifli beyzi gömme şemseli ve salbekli, çift çerçeveli, mıklepli, döneminin cildindePhysical description: 19 manuscripts in 1 volume/ 12x26,5 cm.Contents: Bu, birbirinden farklı 13 ayrı yazmanın bir araya getirilip ciltlenmesiyle oluşturulmuştur (Yazma numaraları : MS 13, MS 14, MS 15, MS 16, MS 17, MS 18, MS 19, MS 20, MS 21, MS 22, MS 23, MS 24, MS 25, MS 26, MS 27, MS 28, MS 29, MS 30, MS 31). İki yazma (MS 13 ve MS 14) Arapça ve Farsça olmak üzere iki dilde yazılmışken, diğer yazmalar Farsça yazılmıştır. MS 13 : Farklı eserleri ihtiva eden 260 yapraklık büyük bir mecmua niteliğindeki kitapta yer alan diğer eserler Farsçadır ve bu eserlerin büyük çoğunluğu Tebrizli hattat Cemal b. el-Hâc Ahmed b. Ömer’in kaleminden çıkmıştır. Farklı eserlere verilen numaralardaki atlamalardan arada düşen kısımların olduğu anlaşılıyor. Bu cilt içindeki diğer eserler 12/2 ile 12/19 arasındadır. İki sayfalık uzun bir duadan sonra başlayan girişte şurût ilmine dair eserin, “müdâyenât”, “mübaya’ât”, “münâkahât” ve “evkâf ve tevliyet” başlıklı dört kısımdan oluştuğu yazılıdır. Fakat son kısım eksiktir. Kitabın başında veya içinde adına ve yazarına ait hiçbir bilgi yoktur. Mevcut kaynaklardan da kitabın adını ve kim tarafından yazıldığını tespit etmek mümkün olmamıştır. Arapça yazılan satırların arasına kırmızı mürekkeple Farsça çeviri eklenmiştir. (Muhtemelen tamir sırasında 31a-43b arasındaki forma ters ciltlenmiştir, dolayısıyla 30b’nin devamı 43b’den sonra gelir ve eser 31a yaprağında son bulunur).MS 14 : Eser baştan muhtemelen bir sayfa eksiktir. MS 15 : Eser tasavvuf konusunda elli kısa risaleden oluşmaktadır 50a-54a arası münacat, naat ve Mecdüddin için övgü/ 54a-79a: Her bir ayrı ayrı numaralanmış ve içeriğine göre adlandırılmış elli küçük risale.MS 16 : Arapçadan Farsçaya sözlük. 80b-86a: Tuḥfe fi’l-Luġa başlıklı bu kısımda önce genellikle zıt anlamlı Arapça mastarların, daha sonra da bu mastarların ism-i fail, ism-i mef’ul ve çoğullarının bir kelimeyle Farsça karşılıkları verilmiştir. 87b-93b: bir önceki kısmın devamı niteliğinde olan bu bölüm “İntiḫāb ez-meṣādır” başlığını taşımaktadır ve köklerinin son harflerine göre alfabetik olarak düzenlenmiş bazı Arapça semai mastarların Farsça karşılıklarından oluşmaktadır.MS 17 : 94b-116a: sırasıyla padişaha, vezirlere, emirlere, mansıb sahiplerine, hatunlara, seyyidlere, kadılara, mollalara, şeyhlere tabiplere, şairlere, babaya, kardeşe, çocuklara, anne, amca, hala ve dayıya, kadınlara, maşuka, Kalenderlere, Haydarîlere nasıl mektup yazılacağı, nasıl hitap edileceği, bu kişilerden nasıl cevap geleceği, bu kişilerle nasıl yazışma yapılacağı, mersiye örnekleri, yazışma kalıpları hakkında örnek metinler, 117a-118b: “intiḫab-ı muḫtaṣarī ez-luġat” başlıklı Teressül’de geçen bazı kelimelerin kısaca açıklandığı küçük bir sözlük. Eserde çok sayıda beyit, mısra ve manzum parçalar da bulunmaktadır.MS 18 : Şafi’î mezhebine göre farz ve sünnetleri 10 başlık altında bildiren muhtasar bir manzum risaledir. Yazarı belli olmayan eserin başında risalenin Mevlânâ Dâvûd b. Abdulvehhâb el-Lârî’nin Maḳālāt’ından alındığına ve Şafi’î mezhebine göre farz ve sünnetleri bildirdiğine dair kısa bir not vardır. Ketebe kaydında ise risalenin Lübbü’l-fıḳḥ’dan alındığını gösteren başka bir kayıt mevcuttur.MS 19 : Şafi’î mezhebine göre farz ve sünnetleri bildiren muhtasar bir manzum risaledir. Yazarı belli olmayan eserin başında risalenin Seyyid Nimetullâh’ın Maḳālāt’ından alındığına ve Şafi’î mezhebine göre farz ve sünnetleri bildirdiğine dair kısa bir not vardır.MS 20 : Hanefi mezhebine göre farz ve sünnetleri 10 başlık altında bildiren muhtasar bir manzum risale. Yazarı belli olmayan eserin başında risalenin Senâyî’den alındığında dair bir kayıt vardır. MS 21 : Arapçada fiil çekimlerine dair kısa bir risaledir. Satır aralarında çok sayıda açıklayıcı not yer almaktadır.MS 22 : Manzume 27 bendden oluşan aşk konulu bir terkib-bend’dir. Eserin sonu kenara dikey yazılmıştır.MS 24 : 28 bendlik manzume münacat ve naatla başlar, daha sonra Hz. Ali ve on iki imam övgüsü gelir. Eserin başı dikey yazılmıştır.MS 25 : Şafi’î mezhebine göre farzları ve sünnetleri bâblar halinde aktaran manzum bir ilmihaldir. Eser başta “Kitāb-ı Farż u Sünnet”, ketebe kaydında ise “Kitābü’l-ferāyiż” şeklinde tanımlanmıştır. Eserin sonu dikey yazılmıştır.MS 26 : Eser Emir Ahmed ile aslen Âzeri olup Farsça yazan kadın şair Mehsetî-i Gencevî’nin (11. yy) aşkını anlatan ve sonu evlilikle biten meşhur bir halk hikâyesidir. Kahramanlar arasında geçen bazı diyaloglar manzumdur.MS 27 : Hallac-ı Mansur’un hikayesini anlatan eserin büyük bir mesneviden alınmış bir parça olması muhtemeldir.MS 28 : Eser tasavvufi içerikli 10 aşk mektubundan oluşmaktadırMS 29 : Attâr’ın Manṭıḳu’ṭ-Ṭayr’ında geçen tasavvufi içerikli ünlü hikâyedir. Eserin sonu dikey yazılmıştır.MS 30 : Deh-name türündeki eser manzum bir aşk hikayesidir.MS 31 : Büstî’nin meşhur kasidesinin satır aralarında kelime kelime Farsça tercümesi yer almaktadır. Kaside sondan eksiktir.Paper type: MS 13, MS 14, MS 15, MS 16, MS 17, MS 18, MS 19, MS 20, MS 21, MS 22, MS 23, MS 24, MS 25, MS 26, MS 27, MS 28, MS 29, MS 30, MS 31 : Beyaz, suyollu, aharlı, mıstarlı kağıtCalligraphic style: MS 13, MS 31 : Arapça kısımlar Harekeli nesih, Farsça kısımlar talik / Harakāt Naskh script in Arabic sections, Taʿlīq script in Persian sections. MS 16 : Harekeli nesih / Harakāt Naskh script. MS 15, MS 17, MS 18, MS 19, MS 20, MS 21, MS 22, MS 23, MS 24, MS 25, MS 26, MS 27, MS 28, MS 29, MS 30 : Talik / Taʿlīq scriptInk color: MS 13 : Siyah, madde başları ile satır arası Farsça tercüme kırmızı. MS 14, MS 20, MS 21, MS 22, MS 23, MS 24, MS 25, MS 26, MS 27, MS 28, MS 30 : Siyah, başlıklar kırmızı. MS 15 : Siyah, başlıklar ve Arapça kelimelerin satır arasındaki karşılıkları kırmızı. 16 : Siyah, fasıl başları ve madde başlarını ayıran noktalar kırmızı. MS 17 : Siyah/ başlıklar ve manzum kısımları haber veren beyit, mısra vs. gibi kelimeler kırmızı. MS 17, MS 18, MS 19 : Siyah, başlıklar ve satır aralarındaki kısa açıklamalar kırmızı. MS 29 : SiyahNotes: Nineteen different manuscripts bound in one volume. Naskh and nastaliq script in black ink with red headings. Harakāt Naskh script and Taʿlīq script in black ink, covered by a brown leather binding.Description of script: MS 13 : Yaprak sayısı : II, 43 / Satır sayısı : 15 + 15 / Yazı alanı boyutu : 88x250 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı : 1b - Yazmanın sonu : 31a.MS 14 : Yaprak sayısı : 5 / Sütun sayısı : 3 / Satır sayısı : 35 + 4 / Yazı alanı boyutu : 90x232 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 44a-49b.MS 15 : Yaprak sayısı : 29 / Satır sayısı : 15 / Yazı alanı boyutu : 90x240 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 50b-79a. MS 16 : Yaprak sayısı : 13 / Satır sayısı : 29 / Yazı alanı boyutu : 88x237 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 80b-93a. MS 17 : Yaprak sayısı : 24 / Satır sayısı : 18 (94b-100b), 35 (101a-116a) / Yazı alanı boyutu : 90x230 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 94b-118b.MS 18 : Yaprak sayısı : 3 / Sütun sayısı : 3 / Satır sayısı : 35 + 4 / Yazı alanı boyutu : 118x240 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 119a-122a. MS 19 : Yaprak sayısı : 2 / Sütun sayısı : 3 / Satır sayısı : 35 + 4 / Yazı alanı boyutu : 90x230 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 122b-124b. MS 20 : Yaprak sayısı : 2 / Sütun sayısı : 3 / Satır sayısı : 35 + 4 / Yazı alanı boyutu : 90x230 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 124b-126b.MS 21 : Yaprak sayısı : 2 / Sütun sayısı : 3 / Satır sayısı : 29 / Yazı alanı boyutu : 90x230 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 127b-129a.MS 22 : Yaprak sayısı : 72 / Sütun sayısı : 3 / Satır sayısı : 35 + 4 / Yazı alanı boyutu : 90x230 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 130b-202b.MS 23 : Yaprak sayısı : 2 / Sütun sayısı : 3 / Satır sayısı : 35 + 4 / Yazı alanı boyutu : 90x230 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 203b-205b. MS 24 : Yaprak sayısı : 3 / Sütun sayısı : 3 / Satır sayısı : 35 + 4 / Yazı alanı boyutu : 90x230 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 205b-208a. MS 25 : Yaprak sayısı : 8 / Sütun sayısı : 3 / Satır sayısı : 35 + 4 / Yazı alanı boyutu : 90x230 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 209b-217b. MS 26 : Yaprak sayısı : 13 / Sütun sayısı : 3 / Satır sayısı : 35 / Yazı alanı boyutu : 90x230 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 218b-231a.MS 27 : Yaprak sayısı : 2 / Sütun sayısı : 3 / Satır sayısı : 35 + 4 / Yazı alanı boyutu : 90x230 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 231b - 233b. MS 28 : Yaprak sayısı : 9 / Sütun sayısı : 3 / Satır sayısı : 35 + 4 / Yazı alanı boyutu : 90x230 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 234b - 243b. MS 29 : Yaprak sayısı : 4 / Sütun sayısı : 3 / Satır sayısı : 35 + 4 / Yazı alanı boyutu : 90x230 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 244a - 248a.MS 30 : Yaprak sayısı : 8 / Sütun sayısı : 3 / Satır sayısı : 35 + 4 / Yazı alanı boyutu : 90x240 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 249b - 257b.MS 31 : Yaprak sayısı : 2 / Sütun sayısı : 2 / Satır sayısı : 9 + 18 / Yazı alanı boyutu : 90x230 mm / Kağıt boyutu : 120x265 mm / Yazmanın başı - sonu : 258b - 260b.
Abstract: Elegant copy of several texts in Arabic and Ottoman Turkish, on religious topics.Binding note: Brown leather over thin paper pasteboard for upper and lower covers. Both covers have a central mandorla and an outer frame made of gold painted fillets.Contents: 1. fol. 1a: Table of contents.Contents: 2. fol. 2a: Verses of poetry by Fuzulî-i Bağdâdî, Nazârî Efendi and Ilmî Efendi, with mention of the dates of events such as the death of Kemalpaşazade, al-Sayyid al-Sharīf (al-Jurjānī), Jāmī, etc..Contents: 3. fol. 2b-3a: Blank.Contents: 4. fol. 3b-4b: Several short excerpts.Contents: 5. fol. 5a: Blank.Contents: 6. fol. 5b-8a: Fatwá Abū al-Suʻūd Afandī in Ottoman Turkish / Muḥammad ibn Muḥammad Abū al-Saʻūd Title in table of contents: Risālah fī al-afʻāl al-ikhtiyārah.Contents: 7. fol. 8b-12a: Blank.Contents: 8. fol. 12b-15a: Risālat al-Naqshbandīyah / Muḥammad ibn Muṣṭafá al-Khādimī.Contents: 9. fol. 15b-17a: Blank.Contents: 10. fol. 17b-43b: Waṣāyā / Abū Saʻīd Muḥammad ibn al-Shaykh Muṣṭafá al-Khādimī.Contents: 11. fol. 44a-45b: Blank.Contents: 12. fol. 46a: Nuktah sabʻah ḥākim fī waqt sabʻah at the end of the page: Min al-Sabʻīyāt.Contents: 13. fol. 46b-48b: Several short texts in Arabic and Ottoman Turkish, some excerpted from Tafsīr al-Qāḍī al-Bayḍawī.Contents: 14. fol. 49a-55a: Verses attributed to ʻAlī ibn Abī Ṭālib, ʻUmar ibn al-Khaṭṭāb, Fāṭimah al-Zahrāʼ, etc..Contents: 15. fol. 55b-56a: Risālah fī bayān iṣṭilāḥāt ahl al-ḥadīth Title in table of contents: Muṣṭalaḥāt ahl al-ḥadīth; Definitions of several terms, starting with "mawqūf", "munqaṭaʻ", "muʻaḍḍal".Contents: 16. fol. 56b-57a: Blank.Contents: 17. fol. 57b: Taskhīr-i kabīr or Taskhīr-i qulūb Short text describing how to read a verse of the Fātiḥah each day of the week. On the margin, mention of al-Shaykh al-Karkhī.Contents: 18. fol. 58a: Blank.Contents: 19. fol. 58b-59b: Ṭabaqāt al-tābiʻīn min Kitāb al-Itqān fī ʻulūm al-Qurʼān / Jalāl al-Dīn al-Suyūṭī.Contents: 20. fol. 60a: Blank.Contents: 21. fol. 60b-62b: Several prayers, some for travelers, attributed to Sayyid ʻAlīʹzādah Aḥmad, Abū al-Suʻūd, al-Zamakhsharī, al-Shaykh Burhān al-Dīn al-Biqāʻī.Contents: 22. fol. 63a-66a: Blank.Contents: 23. fol. 66b-67a: Risālah fī bayān ṭabaqāt al-masāʼil / ʻAlī Çelebi Efendi Hayâlîzade (or: Hayânîzade) Title supplied according to ms. Leiden, 1884, with author: ʻAlī Çelebi Qinālīzāda; title in table of contents: Ṭabaqāt al-fuqahāʼ li-Hayâlî Zade ʻAlī Çelebi; title in Mach, R. Yahuda: Risālah fī taḥqīq anwāʻ al-masāʼil ʻinda al-Ḥanafīyah; see GAL II, 433/10.Contents: 24. fol. 67b: Blank.Contents: 25. fol. 68a: Fī ziyādat al-ʻumr wa-nuqṣānihi bi-al-ʻamal / Ibn al-Kamāl.Contents: 26. fol. 68b: Blank.Contents: 27. fol. 69a-92b: Several short texts in prose and verse, comprising a Qaṣīdah li-Abī ʻAlī Ibn Sīnā fī majiʼ al-rūḥ bi-al-qālib(?); several short texts and ḥadith commenting on the meaning of some words and on questions related to exegesis, excerpted from al-Sabʻīyāt, Sharḥ al-Mawāqif, Sharḥ-i Kāfīyah, Sharḥ al-Kashshāf, Firdaws al-akhbār, etc., and attributed to Saʻd al-Dīn, Ibn Kamāl (fī --? al-Tajrīd), al-Sayyid al-Sharīf, ʻImād Kātibī, Jawharī, Ḥasan Çelebi, etc.; a text explaining what a mufassir should know (fol. 70b); questions and answers in Ottoman Turkish attributed to Abū al-Saʻūd (fol. 75a-78b); Waṣiyat Jalāl al-Dīn al-Rūmī (fol. 79b; four lines); Munājāt Shaykh Muḥyī al-Dīn ʻArabī (fol. 79b; six lines); a text mentioning the names of the Aṣḥāb al-Kahf; a text "fī quṭb al-athwāb" (fol. 81a); prayers and duʻaʼ, some in verses, and other verses of poetry attributed to Zayn al-Dīn al-Wardī, Ghars al-Dīn ibn Khalīl, al-Ṣalāḥ al-Ṣafadī, Ḥusām al-Dīn al-Ḥājirī, Abū al-Faraj al-Waʼwaʼ, Abū al-Fatḥ al-Bustī, ʻAbd al-Raḥmān al-Suhaylī, al-Imām al-Nūrī (or al-Ghazālī, praising the Fātiḥah), al-Ghazālī in the Iḥyāʼ, Ṣadr al-Dīn al-Wakīl, Munājāt of Shihāb al-Dīn (fol. 89b), al-Shāfiʻī, Saʻd al-Dīn, Abū Bakr Muḥammad ibn Sābiq, Ibn Rāwandī, ʻAlī, Ibn Fāris al-Lughawī, Abū Ismaʻīl, etc. (fol. 81b-92b); talisman on fol. 91a.Contents: 28. fol. 93a-94a: Waṣiyatʹnāmah / Mullā Khosraw.Contents: 29. fol. 94a-b: Several ḥadīth.Contents: 30. fol. 95a: Blank.Contents: 31. fol. 95b-97b: Mā ruwiya ʻan Ibn ʻAbbās fī tartīb al-anbiyāʼ.Contents: 32. fol. 98a: Names of the pre-Islamic Kings, from the Kitāb Bidāyat al-nihāyah, in Ottoman Turkish.Contents: 33. fol. 98b-139a: Jāmiʻ al-laṭāʼif wa-kāshif al-asrār / Ḥusayn ibn Ḥasan al-Samarqandī Title in table of contents: Tārīkh ṣaghīr al-musammá bi-Jāmiʻ al-laṭāʼif; title in Mach, R. Yahuda, following Kashf al-ẓunūn: Laṭāʼif al-afkār wa-kāshif al-asrār; the date Rabīʻ I 991 1583 is mentioned at the end of the text.Contents: 34. fol. 139b-141b: Blank.Contents: 35. fol. 142a-150a: Kitāb ʻUrf al-taʻrīf bi-al-mawlid al-sharīf / lil-Imām al-ʻallāmah al-shaykh Shams al-Dīn Muḥammad ibn Muḥammad ibn Muḥammad al-Jazarī.Contents: 36. fol. 150b-151a: Blank.Contents: 37. fol. 151b-161a: Kitāb al-Indhār bi-wafāt al-nabī al-muṣṭafá al-mukhtār / lil-Shaykh al-imām al-ʻālim al-ʻāmil al-shaykh al-muḥaqqiqīn ʻAbd al-Raḥmān ibn Dāʼūd al-Ḥanbalī al-Dimashqī al-Ṣāliḥī Title in table of contents: al-Risālah al-mutaʻallaqah bi-wafāt al-Nabī ṣallá Allāh ʻalay-hi wa-sallam.Contents: 38. fol. 161b-164a: Blank.Contents: 39. fol. 164b-169a: Risālat al-saqīfah / Abū Ḥayyān al-Tawḥīdī Title in table of contents: Risālah fī ḥaqq al-khulafā bi----? al-Nabī ṣallá Allāh ʻalay-hi wa-sallam.Contents: 40. fol. 169b-170b: Risālah fī aḥkām al-sabb / Ḥusayn ibn ʻAbd al-Raḥmān Ḥusām Çelebi Title in Mach, R. Yahuda: Risālah fī sabb al-Nabī.Contents: 41. fol. 170b: Waṣiyat al-Sayyid al-Sharīf.Contents: 42. fol. 171a-183b: Kitāb al-Munabbihāt li-istiʻdād yawm al-mīʻād / Ibn Ḥajar al-ʻAsqalānī Title in table of contents: Munabbihāt li-Ibn Ḥajar; title in Mach, R. Yahuda: al-Munabbihāt ʻalá al-istiʻdād li-yawm al-maʻād.Contents: 43. fol. 184a: Qaṣīdah / li-Mawlānā Ibn Kamāl Pāshā.Contents: 44. fol. 184b-186b, l. 5: Fiqh al-Kaydānī (or: Maṭālib al-muṣallī) / Luṭf Allāh al-Kaydānī Title in table of contents: Risālah fī anwāʻ al-mashrūʻāt fī ākhirihi Ṭabaqāt al-mujtahidīn li-Ibn Kamāl; see Mach, R. Yahuda, no. 1732.Contents: 45. fol. 186b, l. 5-187a: Risālah fī ṭabaqāt al-fuqahāʼ / Ibn Kamāl Pāshā Title in table of contents: Ṭabaqāt al-mujtahidīn li-Ibn Kamāl.Contents: 46. fol. 187b-188a: Risālah fī jawāz al-dhikr al-jahrī wa-istijābih / al-muʼallif Bustān al-ʻārifīn Title in table of contents: Risālah fī ḥaqq jawāz al-dhikr al-jahrī li-Bustān al-ʻārifīn.Contents: 47. fol. 188b-190b: Risālah fī al-aḥādīth al-wāridah fī ḥuqūq al-zawj ʻalá al-zawj sic bi-al-riwāyah al-ṣaḥīḥah Title in table of contents: Risālah fī al-aḥādīth al-wāridah fī ḥuqūq al-zawj ʻalá al-zawjah, followed by an excerpt from Mukhtār al-Ṣaḥīḥ and from Tafsīr al-Qāḍī al-Bayḍawī.Contents: 48. fol. 191a-193a: Short texts in Ottoman Turkish and in Arabic on dhikr.Contents: 49. fol. 193b-196b: Several short excerpts in Ottoman Turkish on the Kalimat al-tawḥīd.Contents: 50. fol. 197a: Blank.Contents: 51. fol. 197b-206b: Anonymous commentary on al-ʻAḍudīyah; Title at the beginning of text: Risālah sharīfah lil-Qādī ʻAḍud muʼallif al-Mawāqif; title at the end of text: al-Risālah al-sharīfah fī al-akhlāq; title in table of contents: al-Akhlāq al-ʻAḍudīyah; title in Mach, R. Yahuda: Sharḥ al-ʻAḍudīyah fī al-akhlāq.Contents: 52. fol. 206b-207b: Risālah fī labs al-maṣbūgh title from table of contents.Contents: 53. fol. 207b-208a: Sharḥ ʻAlī al-Qārī.Contents: 54. fol. 208a-b: al-Marātib al-khams al-qalbīyah title from table of contents / ʻAbd al-Salām, known as Başmakcızade, written in 1164-1165 H. 1751 (colophon, fol. 208b).Contents: 55. fol. 209a: Short saying attributed to Ibn Sīnā on girls of different ages, starting with: "Bint ʻashr lūz muqashsharah naẓarahā al-nāẓirīn").Contents: 56. fol. 209b-214a: Three short texts in Arabic and Ottoman Turkish, on the Qurʼān and ḥadīth, ending with an excerpt from Kitāb al-ʻaql wa-al-naql by Taqī al-Dīn, quoting Aḥmad ibn Qāsim al-ʻIbādī, entitled in the table of contents "Man yuḥkam bi-kufrihi wa-man lā yuḥkam lil-Qāsim al-ʻIbādī".Contents: 57. fol. 214b-216b: Risālah fī ḥaqq al-Khiḍr ʻalayhi al-salām incomplete at end / ʻAlī ibn Sulṭān Muḥammad al-Qārī al-Harawī Title in table of contents: al-Risālah al-Khidrīyah; title in Mach, R. Yahuda: Kashf al-khidr ʻan amr al-Khiḍr.Contents: 58. fol. 217a-219a: Blank.Contents: 59. fol. 219b-254a: Risālah min ʻilm al-muḥādarah / Maḥmūd ibn Muḥammad Title from table of contents; title in Mach, R. Yahuda: Laṭāʼif al-ishārāt fī al-muḥāḍarāt wa-al-muḥāwarāt. According to Ḥājjī Khalīfah, Kashf al-ẓunūn col. 533 (s. v. Jālib al-surūr) and col. 1551 (s.v. Laṭāʼif...), this is an abridgment of Jālib al-surūr wa-sālib al-ghurūr of Muḥammad ibn ʻAlī al-Qarabāghī, d. 942/1535: Brockelmann, GAL, II, 566 (2), S II, 638; Chester Beatty Library: A handlist of the Arabic manuscripts, 5239. Identical with Muḥādarāt wa-muḥāwarāt, Brockelmann, GAL, S II, 57 (11a), Arabic manuscripts in the Yale University Library, 463.Ms. codex.Title provided by cataloger.20 to 21 lines per page. Written in small nastaʻlīq in black ink with use of red. Glazed European paper with watermark. Fol. 19 dyed in yellow. The paper has been frame-ruled. The text is framed within a gold and black border. In the texts in verses, verses are separated by gold borders (see fol. 87a). Illuminated headpices (ʻunwān) and divisions of the page with a floral motif in gold, pink, red green and white (fol. 2a, 4b, 12b, 17b, etc.). Hāshiyah written in a minaret shaped border on the margin of fol. 12b. Inscription in Arabic script on a label pasted on the upper cover: "Majmaʻ". Inscription in Arabic script on a label pasted on the pastedown of the upper cover: "Ḥāʼ 208/2".Some texts are copied by ʻAbd al-Qādir, one of the disciples (tilmīdh) of Abū Bakr al-Marāshid in 1179 H. 1765 or 6 (fol. 161a). Others by Muḥammad ibn Aḥmad Khalīfah (Mehmet Halife) , known as Qurrah faqīh al-Lārandī from Lārandah (Larende or Karaman), in Anatolia, in 1180 H. 1766 or 7 (fol. 208b).
Binding and script features: MS 607: Ebrulu kağıtla kaplı, sırtı deri kaplı karton cilt. Ön kapaktaki ebrulu kağıt kopmuş durumdadır. Tezhip özellikleri : Cetveller ve konu başlarını gösteren yerler kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir.;MS 609: Tezhip özellikleri : Madde başları kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir.;MS 610: Tezhip özellikleri : Cetveller ve bazı kelimelerin üst tarafları kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir.;MS 611: Tezhip özellikleri : Cetveller ve önemli görülen kimi kelimeler kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir. 42b,43a’da fıkha dâir fevâid vardır.;MS 612: Tezhip özellikleri : Cetveller, konu başlıkları ve metinlerin üst tarafları kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir.;MS 614: Tezhip özellikleri : Cetveller kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir.;MS 615: Tezhip özellikleri : Cetveller kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir.;MS 617: Tezhip özellikleri : Cetveller kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir.;MS 618: Tezhip özellikleri : Cetveller, kaynak metinlerin üst kısımları ve konu başlıkları kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir.Contents: 'Birbirinden farklı 22 adet yazmanın bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş ve ciltlenmiş bir eserdir (Yazma numaraları : MS 607, MS 608, MS 609, MS 610, MS 610A, MS 611, MS 612, MS 613, MS 614, MS 615, MS 616, MS 617, MS 618, MS 619, MS 619A, MS 619B, MS 619C, MS 619D, MS 619E, MS 619F, MS 619G).MS 607: Belâgat ilmine dair bu eser, Ebü’l-Kâsım es-Semerkandî’nin el-Ferîde ve er-Risâle tü’s-Semerkandiyye gibi isimlerle de bilinen Ferâidü’l-Fevâid li-Tahkîki Me‘âni’l-İs ti‘ârât adlı eserine Kul Ahmet diye bilinen Ahmed b. Muhammet b. Hıdır’ın (ö. 950/1543) yazdığı şerhtir. Kaynak metin Ferâidü’l-Fevâid risâlesi “ıkd” (gerdan lık) adı verilen üç bölüm içinde “feride” (tek taş, pırlanta) ismiyle on beş kısımdan oluşur. Birinci bölüm mecaz ve istiare türlerine, ikinci bölüm istiâre-i mekniyyeye dair ihtilaflara, üçüncü bölüm istiarede karine ve terşîhle ilgili meselelere ayrıl mıştır. Bu metin üzerine birçok şerh ve haşiye yazıldığı gibi eser ihtisar edilip naz ma da çekilmiştir. Elimizdeki eser de bu şerhlerden bir tanesidir.Ek bilgiler: Yirmi iki eserli mecmuanın birinci eseridir. Eserin elimizdeki nüshası baş taraftan ek siktir. Ia’da fıkhî fevâid ve mecmuada bulunan eserlerin künye bilgisi vardır. Ib’de hadis-i şerif vardır. IIa’da cihad hakkında derlenen hadis-i şerifler vardır. IIb boştur. IIIa boştur. IIIb’de Kul Ahmed’in Hâşiye alel-Fevâidil-Fenârîye isimli eserinin Mustafa b. Muham med tarafından 1172/1855-6’da istinsah edilmiş nüshasının son yaprağı bulunmakta dır. 1a boştur. Nüsha reddadelidir. Müstensihin reddade yazma pratiği farklıdır.MS 608: Belâgat ilmine dair bu eser, Ebü’l-Kâsım es-Semerkandî’nin el-Ferîde ve er-Risâle tü’s-Semerkandiyye gibi isimlerle de bilinen Ferâidü’l-Fevâid li-Tahkîki Me‘âni’l-İsti‘ârât adlı eserine ‘İsâmüddin el-İsferâyînî tarafından yapılan şerhtir. Kaynak metin Ferâiü’l-Fevâid risâlesi “ıkd” (gerdanlık) adı verilen üç bölüm içinde “feride” (tek taş, pır lanta) ismiyle on beş kısımdan oluşur. Birinci bölüm mecaz ve istiare türlerine, ikinci bölüm istiâre-i mekniyyeye dair ihtilaflara, üçüncü bölüm istiarede karine ve terşîhle ilgili meselelere ayrılmıştır. Bu metin üzerine birçok şerh ve haşiye yazıldığı gibi eser ihtisar edilip nazma da çekilmiştir. Elimizdeki eser de bu şerhlerden bir tanesidir Ek bilgiler: Yirmi iki eserli mecmuanın ikinci eseridir. İstinsah kaydında zaman ve mekan bil gisi yoktur. Derkenarlarda tashih kayıtları, matlaplar ismi belirtilmeksizin şerh ve haşiyelerden alıntılar vardır. Yaprakların “b” yüzlerinin üst taraflarında genellikle “el-emr” bağlamında kelâm-ı kibârlar yazılıdır. Nüsha reddadelidir.MS 609: Müellif mukaddimede semâ‘î müennes kelimeleri tespit etmenin zor olduğunu, zira bunları bilmenin bütün Arapça kelimeleri bilmeye bağlı olduğunu, bunun ise çok zor bir iş olduğunu kaydetmektedir. Buna göre kendisi işte bu risalede sema‘î müennes kelimelerin neredeyse hepsini alfebatik sıraya göre tertîb etmiştir. Ek bilgiler: Yirmi iki eserli mecmuanın üçüncü eseridir. 1224/1809-10’da Denizli’de istinsahı bitmiştir. Yaprakların b yüzünün üst tarafında kelâm-ı kibârlar yazılıdır. 25b’nin derkenarında fevâid vardır. Reddâde yoktur.MS 610: İstiâre konusunun ele alındığı risalede müellif kelimenin hakikat, mecaz ve kinaye anlamları üzerinde durduktan sonra istiareye geçmektedir. Esere on sekiz, on do kuz ve yirminci yüzyıl bilgileri tarafından şerhler yazılmış, birçok baskısı yapılan risale Şeyh Mehmed b. Mehmed Subiçevî tarafından Türkçeye tercüme edilmiştir. Ek bilgiler: Yirmi iki eserli mecmuanın dördüncü eseridir. Nüshanın istinsahı 1224/1809-10’da bitirilmiştir. Yaprakların “b” yüzünün üst tarafında kelâm-ı kibârlar yazılıdır. 44b’de istinsah kaydında yazının önemine dair Arapça beyit vardır. Derkenarlarda minhuvât vardır. Nüsha reddâdelidir.MS 610A: Belâgat ilmine dair bu eser, Ebu’l-Kâsım es-Semerkandî’nin el-Ferîde ve er-Risâle tü’s-Semerkandiyye gibi isimlerle de bilinen Ferâidü’l-Fevâid li-Tahkîki Me‘âni’l-İs ti‘ârât adlı eserine ‘İsâmüddin el-İsferâyînî tarafından yapılan şerhin takrîridir. Kaynak metin Ferâidü’l-Fevâid risâlesi “ıkd” (gerdanlık) adı verilen üç bölüm için de “feride” (tek taş, pırlanta) ismiyle on beş kısımdan oluşur. Birinci bölüm me caz ve isti‘âre türlerine, ikinci bölüm isti‘âre-i mekniyyeye dair ihtilaflara, üçüncü bölüm ist‘iârede karine ve terşîhle ilgili meselelere ayrılmıştır. Bu metin üzerine birçok şerh ve haşiye yazıldığı gibi eser ihtisar edilip nazma da çekilmiştir. Gözü büyükzâde’nin bu eserinin İstanbul’da iki baskısı yapılmıştır (1266, 1274). Ek bilgiler: Yirmi bir eserli mecmuanın beşinci eseridir. Nüshanın istinsahı Ali b. Mehmet Nuri tarafından 4 Ramazan 1252/13 Aralık 1836’da bitmiştir. 60b-61a’da fıkha dâir fevâid vardır. İstinsahın sabık müftünün medresesinde bittiği belirtilmektedir. Yaprakların b yüzünün üst tarafında kelâm-ı kibârlar yazılıdır. Derkenarlar boştur. Nüsha reddâdelidir. MS 611: Ebu Sâîd Hâdimî’nin fıkıh usulünden kaleme aldığı Mecâmi’u’l-Hakâik üzerine Mustafa Hulsi Güzelhisari\'nin yazdığı Menafi\'u-d-dekaik fi şerhi Mecami\'l-hakik isimli şerhin hatime kısmının haşiyesidir.. Elimizdeki eserde Mecelle-i Ahkam-i Adliyye\'nin önemli kaynaklarından olan kavaid-i külliyesinin haşiyesi yapılmaktadır.Ek bilgiler: Yirmi iki eserli mecmuanın altıncı eseridir. Kaynak metin Mecamiu‘l-Hakâik Mus tafa Hulûsi Güzelhisârî tarafından Menâfiʿu’d-Dekâʾiḳ fî Şerhi Mecâmiʿu’l-Hakâʾik adıyla şerhedilmiş (İstanbulContents: 1273Contents: 1308; KahireContents: 1288)Contents: Şirvanlı Ahmed Hamdi Efendi tarafından ise Levâm‘iu’d-Dekâik fî Tercemeti Mecâmiu’l-Hakāik adıyla Türkçeye tercüme edilmiştir.MS 612: Ahmed el-Mevlevî tarafından kaleme alınan bu eser mecaz ve mecazın kısımlarına dair olupContents: Molla ‘Isâmuddîn’in yazdığı Farsça risâlenin Arapça tercümesidir. Müter cim mukaddimede eseri tercüme ederken kaynak metnin kurgusuna sadık kaldığını belirtmektedir. Buna göre eser bir mukaddimeContents: bir cund ve bir sâka’dan oluşmakta dır. Mukaddime ise üç tâif’ten ibarettir. Eserin ismi ferağ kaydındaki (96a) “er-Risâle tü’l-‘Isâmiyye” ibaresinden yola çıkılarak takdir edilmiştir. Mecmuanın Ia yaprağında ise eserden “Risâle-i mergûbe fî beyâni’l-mecâz ve aksâmihîContents: ” kaydı bulunmaktadır.Yirmi bir eserli mecmuanın yedinci eseridir. Elimizdeki nüsha matbudur. Eser 1256/1840-1 yılında Mektebe-i Harbiye-i Sultaniyye Matbaası’nda basılmıştır. 138b boştur.MS 613: Kitapların başında yer alan hamdele’ye dair konular ele alınmaktadır. Müellif mukaddimede eserlere besmele ile başlamının Kur\'an\'a uymak (iktida)Contents: hadise tabi olmak (imtisal) ve müelliflerin geleneklerini sürdürmek (icma) olduğunu belirtmektedir. Risalede talebe vurgusu dikkat çekmektedir. Müellif kendisini takdim ederken talebeler arasında Gözübüyükzade diye bilindiğini belirtmekte ve risaleyi (derin muhakemeli kimselerin ferasetini artırmanın yanında) talebelere bir tezkire olması için kaleme aldığını kaydetmektedir. Risale Gözübüyükzade\'nin "Hamddele" ve "Tasliye" risaleleri ile beraber Mecmu\'atü\'l-Kava\'id isimli mecmuada yayınlanmıştır. Gözübüyükzade\'nin içlerinde elimizdeki besmele risalesi de olmak üzere otuz risalesi tercüme edilerek Hilmi Ziya Ülken\'in risalelerinin özetini ve değerlendirmesini ihtiva eden bir ön sözüContents: yazarın eserlerinin listesi ve medresesinin krokisi eklenerek Risâle fî hakki’l-besmele (Besmele Risâlesi) adıyla tekrar yayımlanmıştır.Ek bilgiler: Yirmi bir eserli mecmuanın sekizinci eseridir. İstinsah kaydı yoktur. Sadece 121b ve 122b’nin derkenarında fevâid vardır. Nüsha reddâdelidir.MS 614: Kitapların başında yer alan hamdelenin hükmü ele alınmaktadır. Müellif esere hamd ile şükrün tariflerini yaparak başlamaktadır. Eserde ‘IsâmContents: Seyyid ŞerifContents: Kul Ahmed gibi yazarlara atıf yapılmaktadır. Gözübüyükzâde’nin bu risalesi Mecmû ‘atü’l-Kavâ ‘id isimli mecmuada yayınlanmıştır. Daha sonra otuz risâlesi tercüme edilerek Hilmi Ziya Ülken’in risâlelerin özetini ve değerlendirmesini ihtiva eden bir ön sözüContents: yazarın eserlerinin listesi ve medresesinin krokisi eklenerek Risâle fî Hakki’l-Besmele (Besmele Risâlesi) adıyla tekrar yayımlanmıştır. Ek bilgiler: Yirmi bir eserli mecmuanın dokuzuncu eseridir. Nüshada istinsah kaydı yoktur.Derkenarlarda minhuvât vardır. Nüsha reddâdelidir.MS 615: Kitapların başında yer alan tasliyenin (salvele) hükmü ele alınmaktadır. Müellif eseri talebe ve hocalarının kendisine yapacakları duaya vesile olması için kaleme aldığını belirtmektedir. Gözübüyükzâde’nin bu risalesi Mecmû ‘atü’l-Kavâ ‘id isimli mecmuada yayınlanmıştır. Daha sonra otuz risâlesi tercüme edilerek Hilmi Ziya Ülken’in risâlelerin özetini ve değerlendirmesini ihtiva eden bir ön sözüContents: yazarın eserlerinin listesi ve medresesinin krokisi eklenerek Risâle fî Hakki’l-Besmele (Besmele Risâlesi) adıyla tekrar yayımlanmıştır. Ek bilgiler: Yirmi bir eserli mecmuanın onuncu eseridir. İstinsah kaydı yoktur. Derkenarlarda tashih kayıtları ve minhuvât vardır. Nüsha reddâdelidir.MS 616: Bir buçuk varaklık bu risalede konuşmanın (ve yazının) başında besmele-hamdele-tasliden sonra yer alan“Emmâ ba’d” terkibine ele almaktadır. Müellifi fasl-ı hıtab diye de bilinen “Emmâ ba’d”2ın iktidabContents: tehallus ve tehallusa yakın iktibad olmak üzere üç kısma ayrıldığını belirterek esere başlamaktadır. Ek bilgiler: . Yirmi bir eserli mecmuanın on birinci eseridir. Nüshada istinsah kaydı yoktur. Derkenarlarda minhuvât ve tashîh kayıtları vardır. Nüsha reddâdelidir.MS 617: Bu iki varaklık risalede kitapların başında bulunan İsm-i İşaretlerden olan “Hâzihî” kelimesi alınmaktadır.Ek bilgiler: Mecmuanın on ikinci eseridir. İbrahim b. Mehmed tarafından istinsah edilmiştir. Derkenarlarda minhuvât vardır. Nüshada reddâde yoktur.MS 618: Bir ilmi öğrenmeye başlayacak olan kimsenin bilmesi gereken bazı şeylerin konu edilfiği bir varaklık risalede ruus-i semaiyye\'den sadece üç tanesi ele alınmaktadır. Müellif ferağ kaıdında bu durumu ruus-i semaiyyenin fazla bilinmediği/yaygın olmadığı gerekçesiyle izah etmektedir. Ek bilgiler: Yirmi bir eserli mecmuanın on üçüncü eseridir. İstinsah kaydı yoktur. 147a’da mü nazaraya dair fevâid vardır. 147b-148b boştur.MS 619: Bu bir buçuk yapraklık risalede hurûf-i hecâiyyeden bâ harfinin anlamları ele alınmaktadır. Bu risalenin sonunda eserin Hadimî Ahmed Efendi’nin takriri ol duğu ve onun talebelerinden İstanbul’da müderris Mehmed Rıfkî Karamânî’ye istinsah ettirildiği kaydedilmektedir (istinsah siparişini kimin verdiği kayıtlı de ğildir). Bu kayıttaki bilgiden yola çıkılarak risale Hâdimî Ahmed Efendi’ye isnad edilmiştir. Ek bilgiler: irmi bir eserli mecmuanın on dördüncü eseridir. Risaleden sonra muhtelif konularda fevâidlerin dercedildiği on yaprak vardır. Bunlar için ayrıca katalog kaydı tutulmamıştır. 150b-161b arasında sırasıyla şu fevaid vardır. Lâm-ı tarifin dört anlamına dair Musa el-Buhârî’den alıntıContents: “Keyfe”nin kullanıldığı beş farklı yere dair fevâidContents: “An” “Fâ-i fasîha” ve “Dûn” kelimelerine dair fevâidContents: “TâretenContents: ” “Tenbîh” ve “Hakîkat” lafızlarına dair fevâidContents: usul ve meânîye dair fevâidContents: Teftâzânî ve Seyyid Şerif’ten nakilContents: usul ve mantığa dair fevâidContents: şibh-i fiilContents: âlem hadistir önermesi ve “Hakîkatu’ş-şey”e dair fevâidContents: tefsirContents: “İyyâhu” kelimesi ve ilmin cüzlerine dair fevâidContents: iştikaka dair fevâidContents: isnâdu’l-fiil’e dair fevâidContents: Devvânî’den naklen isim-kitap ilişkisine dair fevâidContents: kitap isimleri ve kitap bölümlerine dair var olan otuz bir ihtimale dair fevâidContents: “LafızContents: manaContents: nakışContents: idrak ve meleke”nin birbirleriyle kombinasyonuna dair fevâid vardır. Nüsha reddâdelidir.MS 619A: Lam-ı tarifin (ال) anlamlarını konu edinen bir risaledir. Müellifin ismi 151b\'de kaydında verieln bilgiden yola çıkılarak tespit edilmiştir. MüellifContents: meşhur Osmanlı alimi Ebu Said-el Hadimi\'nin torunun olmalıdır.Ek bilgiler: Yirmi bir eserli mecmuanın on beşinci eseridir. 145a’da minhuvât vardır. 163b-174b arasında sırasıyla şunlar vardır: Mukasseme dair Gelenbevî’den nakilContents: ‘Vâv’ın an lamlarına dair fevâidContents: “İmmâ”nın üç kısmına dair fevâidContents: kitab-bab-fasıl ilişkilerine dair fevâidContents: tazmin meselesine dair fevâidContents: mazi fiile dair fevâidContents: vaz‘-mevzû‘ ilişki sine dair fevâidContents: kinâye-mecaza dair fevâid vardır. Nüsha reddâdelidir.MS 619B: Hâsıl-ı mastara dair dört yapraklık bir risaledir. Müellif risalede mastarların yapı sınıContents: ism-i fail ve ism-i mef‘ûlün farklarını farklı disiplinlerden örnek vererek açık lamaktadır. Eserin müellifi mukaddimedeki bilgiden yola çıkılarak tespit edilmiş tir. Müstensih müellifin hâsıl-ı mastara dair bu görüşlerini Mutavvel Haşiyesi’nde Hasan Çelebi’nin naklettiğini belirtmektedir. Ek bilgiler: Yirmi bir eserli mecmuanın on altıncı eseridir. İstinsah kaydı yoktur. Derkenarlar da az sayıda okuma notları vardır. Nüsha reddâdelidir. 176a-b’de mastar ile ism-i mastar arasındaki farka dair fevâid vardır.MS 619C: Risale “Ve Emmâ beyânuhûContents: ey ta‘kîbu’l-musnedi ileyh…” cümlesinin bileşenleri hakkında on soru cevaptan oluşmaktadır. Eserin müellifi istinsah kaydındaki bilgiden hareketle tespit edilmiştir. Eser Osmanlı ilmiyesindeki mülazım/müderrisler için hazırlanan/hazırlatılan imtihan risalelerinden olmalıdır. Ek bilgiler: Yirmi bir eserli mecmuanın on yedinci eseridir. Eserin elimizdeki nüshası son taraftan eksiktir. Müstensihin ifadesine göre kendisiyle müellif arasında hoca-talebe ilişkisi vardır. 180b-188b arasında şu fevaid vardır: “Vâsıta” hakkında fevâidContents: mecazın kısımlarına dair fevâid/şemaContents: isti‘âreye dair fevâidContents: “Vâsıtaya” dair fevâid vardır; askeri sınıfa ve bunlardan vergi alınamayacağına dair Türkçe fevâid ve Arapça fetva suretleri vardır. Derkenarda tashih kayıtları vardır. Nüsha reddâdelidir.MS 619D: Hafız Ahmed olmalıdır. Ek bilgiler: Yirmi bir eserli mecmuanın on sekizinci eseridir. 192a-193a’da müfretlerdeki fesahatte yirmi üç meselenin ele alındığı yapraklar vardır. Derkenarlarda tashîh kayıtları vardır. Nüsha reddâdelidir. MS 619E: Osmanlı ilmiye teşkilatında bir tür olan imtihan risalelerinden birisidir. Risalede Sekkâkî’nin Miftâhu’l-ʿulûm’unun belâgatla ilgili bölümü için Hatîb el-Kazvînî’nin kaleme aldığı Telhîsü’l-Miftâh üzerine Teftâzânî tarafından yazılan şerhin (el-Mutavvel) müsnedi ileyh bahsinde geçen “Ve Emme’l-‘atfuContents: ey ca‘lu’ş-şey’i ma‘tûfen‘ale’l-müsnedi ileyhi” diye başlayan ibareler üzerinden talebelere sorulan on soru-cevap vardır. Müellif eserin girişinde bu risale için okuyanların kendisine bir teşekkür etmesi gerektiğini kaydetmektedir. Müellifin ismi 193a ve 193b’deki nottan yola çıkılarak tespit edilmiştir. Ek bilgiler: Yirmi bir eserli mecmuanın on dokuzuncu eseridir. Derkenarlarda tashih kayıtları vardır. Nüsha reddâdelidir.MS 619F: Bu risale de bir önceki risale gibi imtihan risalesidir. Sekkâkî’nin Miftâhu’l-ʿulûm’unun belâgatla ilgili bölümü için Hatîb el-Kazvînî’nin kaleme aldığı Telhîsü’l-Miftâh’ın müsned-i ileyh bahsinde “Ve aslu-l-hitâbi en yekûne li-mu‘ayyeninContents: ” diye başlayan ibareler üzerinden on dört soru-cevap bulunmaktadır. Risalenin müellifi tespit edilememiştir. Fakat risalenin mukaddimesindeki tavır Münib Efendi’ye ait olan bir önceki eserin mukaddime ve ferağ aydına çok benzemektedir. Şu halde bu eserin müellifi de Münib Efendi olabilir Ek bilgiler: Yirmi bir eserli mecmuanın yirminci eseridir. Derkenarda tashih kayıtları vardır. Nüsha reddâdelidir.MS 619G: Osmanlı ilmiye teşkilatında bir tür olan imtihan risalelerinden birisidir. Risa lede Sekkâkî’nin Miftâhu’l-ʿUlûm’unun belâgatla ilgili bölümü için Hatîb el Kazvînî’nin kaleme aldığı Telhîsü’l-Miftâh üzerine Teftâzânî tarafından yazılan şerhin (Muhtasaru’l-Me‘ânî) “el-Bâbu’l-evvelContents: Ahvâlu’l-isnâdi’l-haberîContents: ” diye başlayan ibareleri üzerinden kaleme alınan soru-cevap risalesidir. Risalede soru ve cevap kelimeleri yerine “Kâle-Kulnâ” formu kullanılmaktadır. Risalenin müellifi tespit edilememiştir. Ek bilgiler: Yirmi bir eserli mecmuanın yirmi birinci eseridir. 201a-212a arasında muhtelif di siplinlere ait fevâid ve Mîr Ebu’l-FethContents: HayâlîContents: KefevîContents: Hasan ÇelebiContents: MutavvelContents: Sıhâh gibi müellif ve eserlerden nakiller bulunmaktadır. Derkenarda tashih kayıtları var dır. Arka kapak içinde Türkçe beyit vardır. Nüsha reddâdelidir. Mecmuaya dair: Farklı renkte kâğıtlarContents: farklı müstensihlerContents: farklı disiplinlerle karma bir mecmuadır. Hacimce küçük risalelerden oluşan mecmuaContents: metinden ziyade risaleler mecmuasıdır ve lokal konular hakkında yazılan küçük risalelerden oluş maktadır. Mecmuada dikkati çeken üç şey: GözübüyükzâdeContents: el-Ferîde ve imtihan risaleleridir. Mecmuada Ebu’l-Gözübüyükzâde’nin yedi risalesiContents: Kâsım es-Semer kandî’nin el-Ferîde adlı eseri üzerine yazılan üç farklı şerh ve beş imtihan risale si bulunmaktadır. Mecmua yazma eser kültürü açısından güzel bir örneğe de ev sahipliği yapmaktadır. Mecmuadaki sekizContents: dokuzContents: on ve on birinci nüshada istin sah kaydı yoktur; fakat bunların hepsinin aynı müstensih tarafından yazıldığı çok açıktır. Zira kâğıtContents: yazı karakteri ve derkenar atma biçimi bu durumu teyit eder. Nitekim aynı kâğıtContents: yazı ve yazma pratiği ile on ikinci nüshanın istinsah kaydında karşımıza İbrahim b. Mehmed çıkmaktadır. Şu halde her ne kadar ismini yazmasa da bahsedilen diğer nüshaların müstensihinin de İbrahim b. Mehmed olduğunu söylemek mümkündür.'Paper type: MS 607, MS 608, MS 609, MS 610, MS 611, Ms 612: Âherli, fligranlı, orta kalınlıkta krem renkli kağıt;MS 613: Pembe renkli matbu kağıt; MS 614: Âherli, fligranlı, orta kalınlıkta krem renkli kağıt; MS 615, MS 616, MS 617, MS 619: Pembe renkli kağıtCalligraphic style: MS 607, MS 609, MS 610: Nesih / Naskh script;MS 608, MS 611, MS 612, MS 613: Talik / Taʿlīq script;MS 614, MS 615, MS 616, MS 617, MS 618, MS 619: Nestalik / Nastaʿliq scriptInk color: SiyahDescription of script: MS 607: Yaprak sayısı : III+1b-12b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 17 / Yazı alanı boyutu : 165x90 mm / Kağıt boyutu : 215x150 mmMS 608: Yaprak sayısı : 13b-37a / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 15 / Yazı alanı boyutu : 165x90 mm / Kağıt boyutu : 215x150 mmMS 609: Yaprak sayısı : 37b-39b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 12,15,12 / Yazı alanı boyutu : 165x90 mm / Kağıt boyutu : 215x150 mmMS 610: Yaprak sayısı : 39b-44b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 15 / Yazı alanı boyutu : 165x90 mm / Kağıt boyutu : 215x150 mmMS 610A: Yaprak sayısı : 47a-60a / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 23 / Yazı alanı boyutu : 165x90 mm / Kağıt boyutu : 215x150 mmMS 611: Yaprak sayısı : 61b-96a / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 23 / Yazı alanı boyutu : 165x90 mm / Kağıt boyutu : 215x150 mmMS 612: Yaprak sayısı : 99b-138a / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 21 / Yazı alanı boyutu : 165x90 mm / Kağıt boyutu : 215x150 mmMS 613: Yaprak sayısı : 139b-141a / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 20 / Yazı alanı boyutu : 165x90 mm / Kağıt boyutu : 215x150 mmMS 614: Yaprak sayısı : 141b-142b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 20, 21, 12 / Yazı alanı boyutu : 165x90 mm / Kağıt boyutu : 215x150 mmMS 615: Yaprak sayısı : 142b-143b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 8, 21, 15 / Yazı alanı boyutu : 165x90 mm / Kağıt boyutu : 215x150 mmMS 616: Yaprak sayısı : 143b-144b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 4, 21, 18 / Yazı alanı boyutu : 165x90 mm / Kağıt boyutu : 215x150 mmMS 617: Yaprak sayısı : 144b-145a / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 3, 21, 20 / Yazı alanı boyutu : 165x90 mm / Kağıt boyutu : 215x150 mmMS 618: Yaprak sayısı : 146b-146b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 20, 12 / Yazı alanı boyutu : 165x90 mm / Kağıt boyutu : 215x150 mmMS 619: Yaprak sayısı : 150b-151b / Sütun sayısı : 1 MS 619A: Yaprak sayısı : 162a-163b / Satır sayısı: 21 /Sütun sayısı : 1 MS 619B: Yaprak sayısı : 174b-176a /Sütun sayısı : 1 MS 619C: Yaprak sayısı : 177a-180a / Satır sayısı: 21 /Sütun sayısı : 1 MS 619D: Yaprak sayısı : 189a-191b / Satır sayısı: 21 /Sütun sayısı : 1 MS 619E: Yaprak sayısı : 193b-195b / Satır sayısı: 20 /Sütun sayısı : 1 MS 619F: Yaprak sayısı : 196a-197b / Satır sayısı: 21 /Sütun sayısı : 1 MS 619G: Yaprak sayısı : 197b-200b / Satır sayısı: 21 /Sütun sayısı : 1