Binding and script features: Karton ciltPhysical description: 2 manuscripts in 1 volume/ 21x14,5 cm.Contents: Birbirinden farklı 2 ayrı yazmanın bir araya getirilip ciltlenmesiyle oluşturulmuştur (Yazma numaraları : MS 251, MS 252). MS 251 : Eser Bursa’da Emir Sultan tekkesinde yazılmıştır. Müellif “sebeb-i telif”te (17a-20a) eseri nasıl yazdığını bütün ayrıntısıyla anlatır. MS 252 : Eser çok okunan bir halk hikâyesidir ve yayımlanmıştır. Halil Ersoylu, Kız Destanı, TDK, Ankara, 1996.Paper type: MS 251, MS 252 : Beyaz, orta kalın kağıtCalligraphic style: MS 251, MS 252 : Harekeli bozuk nesih / Harakāt Naskh scriptInk color: MS 251, MS 252 : SiyahNotes: Two different manuscripts bound in one volume. Written as two columns in 18-19 lines per page. Harakāt Naskh script in black ink with captions in red. The volume has paperback.Description of script: MS 251 : Yaprak sayısı : 66 / Sütun sayısı : 2 / Satır sayısı : 19 / Yazı alanı boyutu : 155x85 mm / Kağıt boyutu : 210x145 mm / Yazmanın başı - sonu : 1b- 66b. MS 252 : Yaprak sayısı : 7 / Sütun sayısı : 2 / Satır sayısı : 18 / Yazı alanı boyutu : 155x85 mm / Kağıt boyutu : 210x145 mm / Yazmanın başı - sonu : 67a - 74b
Binding and script features: Vişneçürüğü beyzi şemseli, çerçeveli. MS 350, Tezhip özellikleri : 1b’de basit iç içe yarım dairelerden oluşan süslemeli serlevha ve yazı alanı çerçevesinde biribirine bitişik yarım daire şeklinde süslemeler bulunur.Physical description: 7 manuscripts in 1 volume, (17 lines)/ 19x15 cm.Contents: "Birbirinden farklı 7 adet yazmanın bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş ve ciltlenmiş bir eserdir (Yazma numaraları : MS 350Contents: MS 351Contents: MS 352Contents: MS 353Contents: MS 354Contents: MS 355Contents: MS 356). MS 350 : Baştaki ilk dört yaprak boştur. EserContents: coğrafya ve astronomiyle ilgili kitap ve risalelerin bulunduğu bir cildin ilk risalesidir (diğerleri için bkz. 204/II vd.) Güneşin hareketleri üzerine bir coğrafi bir risale olan eser 12 bâbdan oluşmaktadır. Bazı nüshalarda eserin adı Şerh-i Acemiyye’dir. Eserin sonunda (6b) burçlara ilgili kısa bir açıklama vardır. MS 351 : Eserin son bölümü “altıncı bâb: semt-i kıblenin istihracı”dır (11b). Fakat 13a’da tekrar “altıncı bâb: semt-i vakt ve semt-i kıble ve inhirâf-ı kıble istihracı beyanındadır” başlığı vardır. Eser bu başlıkla son bulur. Büyük bir ihtimalle eksiktir. Eserin adı ve müellifi belli değildir. Tercüme bir eser olma ihtimali vardır (bkz. TÜYATOKContents: 45 Hk 1692/2.). 13b-14a’da saat tayini hk. açıklamalar. MS 352 : Eser beş makale ve yüz yirmi bâbdan oluşan denizcilik dolayısıyla astronomi ve coğrafyaya ait bazı konuların işlendiği bir kitaptır. Bazı sayfa kenarlarında Arapça açıklamalar vardır (ör. 53a-55a; 56aContents: 57a-b). Eserin sonunda 97b: konuyla ilgili bir çizim; 98a: Konuyla ilgili Arapça bir açıklama vardır. MS 353 : Eser 13 bâbdan oluşmaktadır. MS 354 : Eser Çinden Fas’a kadar “ekalim-i seb’a”daki çeşitli şehirlerin İstanbul’a uzaklıklarını ve bu uzaklıkların nasıl hesaplanacağını ve bu tür konulardaki coğrafi bilgileri aktarmaktadır. Eserin sonunda 133b-134b’de çeşitli çizimler yer alır. MS 355 : Risalede 5 küçük tablo yer almaktadır. Eser Taun Risalesi olarak da bilinmektedir. MS 356 : Gazzâlî’nin (ö. 505-1111) Arapça eserinin Türkçe'ye tercümesidir."Paper type: MS 350, MS 351, MS 352, MS 353, MS 354, MS 355, MS 356 : Beyaz, aharlı, suyollu, filigranlı kağıtCalligraphic style: MS 350, MS 351, MS 352, MS 353, MS 354, MS 355, MS 356 : Talik / Taʿlīq scriptInk color: MS 350, MS 351, MS 352, MS 353, MS 354, MS 355, MS 356 : Siyah, başlıklar ve söz başları kırmızıNotes: Seven different manuscripts bound in one volume. Written in 17 lines per page. Taʿlīq script in black ink with captions in red. Purple brown leather binding has medallion, şemse.Description of script: MS 350 : Yaprak sayısı : IV, 6 / Satır sayısı : 17 / Yazı alanı boyutu : 130x75 mm / Kağıt boyutu : 220x133 mm / Yazmanın başı - sonu : IV, 1b - 6a. MS 351 : Yaprak sayısı : 6 / Satır sayısı : 17 / Yazı alanı boyutu : 130x75 mm / Kağıt boyutu : 220x133 mm / Yazmanın başı - sonu : 7b - 13a. MS 352 : Yaprak sayısı : 83 / Satır sayısı : 17 / Yazı alanı boyutu : 130x75 mm / Kağıt boyutu : 220x133 mm / 97b’de bir çizim vardır / Yazmanın başı - sonu : 14b - 97a. MS 353 : Yaprak sayısı : 3 / Satır sayısı : 17 / Yazı alanı boyutu : 130x75 mm / Kağıt boyutu : 220x133 mm / Yazmanın başı - sonu : 98b - 101a. MS 354 : Yaprak sayısı : 32 / Satır sayısı : 17 / Yazı alanı boyutu : 130x75 mm / Kağıt boyutu : 220x133 mm / 133b-134b’de çeşitli çizimler / Yazmanın başı - sonu : 101b - 133a. MS 355 : Yaprak sayısı : 2 / Satır sayısı : 31 / Yazı alanı boyutu : 190x95 mm / Kağıt boyutu : 220x133 mm / Yazmanın başı - sonu : 135b - 137a. MS 356 : Yaprak sayısı : 2 / Satır sayısı : 30 / Yazı alanı boyutu : 190x95 mm / Kağıt boyutu : 220x133 mm / Son sayfada bir tablo vardır / Yazmanın başı - sonu : 137b - 138b
Binding and script features: Deffeler ebru kaplı karton, sırtı siyah deri, mıklepliPhysical description: 72 leaves, (4 lines)/ 21x13,5 cm.Contents: Bu yazmanın özgün ve tek örnek olma ihtimali yüksektir. 1b: Müellifin oğlu tarafından yazılan kısa bir tanıtıcı giriş/ 1b-2a: müellifin önsözü/ 2b’den itibaren Arapça, Türkçe, Yunanca ve Farsçanın gramer özellikleri hakkında karşılaştırmalı açıklamalar, tematik sözlükler ve örnek cümleler. Eser dört dilin karşılaştırmalı gramer ve sözlüğünden oluşmaktadır. Sözlük kısımları tematik olarak düzenlenmiştir. Verilen örnek cümlelerden eserin bir tür konuşma kılavuzu olarak da düşünüldüğü anlaşılıyor. Paper type: Adi saman kağıdıCalligraphic style: Harekeli nesih / Harakāt Naskh script Ink color: SiyahNotes: Written in 11 lines per page. Harakāt Naskh script in black ink. The volume has marbled paperback. This volume can be unique copy.Description of script: Yaprak sayısı : 72 / Sütun sayısı : (Sözlük kısımlarında 4) / Satır sayısı : 11 / Yazı alanı boyutu : 140x80 mm / Kağıt boyutu : 210x135 mm / Yazmanın başı - sonu : 1b - 72a
Binding and script features: Sırtı ve kenarları deri üzeri kağıt kaplı, miklepli mukavva cilt. Tezhip özellikleri : Madde başları kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir.Contents: Arapça-Türkçe sözlük şerhidir. Eserde kelimeler Arapça verildikten sonra bu kelimelerin Muhtâru’s-Sıhâh, Sıhâhu’l-Cevherî, Fâ’iku’l-Luga ve Mecma‘ul-Fevâid gibi lügatlerden karşılıkları Türkçe olarak verilmektedir. Eserin telîf tarihi Safer 993/ Şubat-Mart 1585’tir. Eserde bir hata bulunduğunda hemen tenkit oklarının yöneltilmemesini ve hataların tashih edilmesini isteyen müellif sebeb-i telîf sadedinde zamanının olumsuz hasletlerinden iştika etmektedir. 67b’de eser bittikten sonra fakat ferağ kaydından önceki satırlarda eser içerisinde kullanılan eserlerin rumuzlarının karşılıkları belirtilmiştir. Eserin müellifi ferağ kaydından tespit edilmiştir. Ön kapakta okuyucu notu bulunmaktadır. 1a’da birer tane vakıf ve temellük kaydı vardır; ikisi de büyük ölçüde silinmiştir. 67b ve 87a’da büyük ölçüde silinmiş birer tane temellük mührü vardır. Derkenarlarda tashîh kayıtları ve minhuvât yer alır. Derkernarlardaki tashîh kayıtları dışındaki kayıtların neredeyse hepsinin minhuvât olması nüshanın kıymetini arttırdığı gibi müstensihin müellife ilmen ve zaman olarak yakın olduğu izlenimini de vermektedir. Müstensihin dibacede araya girerek müellifi “eş-şeyh” ve “fâzılu’z-zamân” (zamanının/nımızın ileri geleni) diye tanıtması da bu ihtimali kuvvetlendirmektedir. Nüsha reddâdelidir.Paper type: Filigranlı, âherli, sarı renkli, orta kalınlıkta kağıtCalligraphic style: Talik / Taʿlīq scriptInk color: SiyahDescription of script: Yaprak sayısı : 1b-67a / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 15 / Yazı alanı boyutu : 140x70 mm / Kağıt boyutu : 200x140 mm
Binding and script features: Sırtı ve kenarları deri, üzeri kağıt kaplı, mukavva ciltPhysical description: 122 pages ; 15 cmContents: Arapça-Türkçe sözlük olan eser “Râ” harfinden başlamaktadır. Madde başlarının Türkçe karşılıkları satır aralarında verilmiştir. Ek bilgiler: Eserin elimizdeki nüshası baş ve son taraftan eksiktir, dolayısıyla istinsah kaydı yoktur. Derkenarlar boştur. Nüsha reddâdelidir.Paper type: Filigranlı, az âherli, sarı renkli kalın kağıtCalligraphic style: Nesih / Naskh scriptInk color: SiyahNotes: Written as one column in 6 lines per page. Naskh scripts in black ink. The volume has hardback covered with paper.Description of script: Yaprak sayısı : 1a-122b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 6 / Yazı alanı boyutu : 145x110 mm / Kağıt boyutu : 205x150 mm / Yazmanın başı - sonu : 1a - 122b
Binding and script features: Ciltsiz. Tezhip özellikleri : 1a altın varak zemin üstüne yeşil çerçeve içinde yaprak ve çiçek desenli, tığlı mihrabiye, 1b-2a varakları altın varak çerçeve içinde Physical description: 348 leaves, (33 lines)/ 30x19 cm.Contents: Arapça’dan Türkçe’ye alfabetik sözlük olan eser Osmanlı döneminin en meşhurlarındandır. Bazı sayfa kenarlarında kısa ilaveler vardır. Diğer nüshalar: Eserin çok sayıda yazma ve matbu nüshası vardır. Bkz. kaynakça.Paper type: Beyaz, aharlı, filigranlı, suyollu kağıtCalligraphic style: Nesih kırması / Harakāt Naskh scriptInk color: Siyah, başlıklar, madde başı kelimeler ve keşideler kırmızıNotes: Written in 33 lines per page. Harakāt Naskh script in black ink with captions in red. The cover is missing.Description of script: Yaprak sayısı : 348 / Satır sayısı : 33 / Yazı alanı boyutu : 222x101 mm / Kağıt boyutu : 298x190 mm / Yazmanın başı - sonu : 1b - 348b
Binding and script features: Deffeler sarı kağıt kaplı mukavva, sırtı kahverengi deri, mıklepliPhysical description: 10 leaves, (17 lines)/ 20x11 cm.Contents: "1a’da Mûsâ İbni Ali’ye ait 39 tarihli istishap kaydı. 22 “Kıt’a”dan oluşan manzum Arapça-Türkçe sözlük. Eser üzerine akademik çalışma yapılmıştır: İki Kur'an sözlüğüContents: haz. Cemal Muhtar. İstanbul : Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı (İFAV)Contents: 1993. 281Contents: 52 s."Paper type: Kremrengi, orta kalın, aharlı, suyollu kağıtCalligraphic style: Harekeli nesih / Harakāt Naskh script Ink color: Siyah, başlıklar, keşideler ve yazı alanı çerçevesi kırmızıNotes: Written as two columns in 17 lines per page. Harakāt Naskh script in black ink with titles and borders in red. Yellow paperback with flap.Description of script: Yaprak sayısı : 10 / Sütun sayısı : 2 / Satır sayısı : 17 / Yazı alanı boyutu : 160x109 mm / Kağıt boyutu : 200x145 mm / Yazmanın başı - sonu : 1b - 10a
Binding and script features: Ciltli değildir. Formalar biribirinden ayrılmış durumdadır.Physical description: 24 leaves, (13 lines)/ 17x11 cm.Contents: "Eserin sonunda (24b-25b) Farsça olarak Mevlana’ya ithafen yazılmış soru-cevap şeklinde küçük bir tasavvufî risale bulunmaktadır. Eser üzerine akademik çalışma yapılmıştır: İki Kur'an sözlüğüContents: haz. Cemal Muhtar. İstanbul : Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı (İFAV)Contents: 1993. 281Contents: 52 s."Paper type: Kremrengi, aharlı, suyollu kağıtCalligraphic style: Harekeli nesih / Harakāt Naskh scriptInk color: Siyah; başlıklar ve Arapça kelimeler kırmızıNotes: Written in 13 lines per page. Harakāt Naskh script in black ink with titles and arabic words in red.Description of script: Yaprak sayısı : 24 / Satır sayısı : 13 / Yazı alanı boyutu : 140x80 mm / Kağıt boyutu : 168x110 mm / Yazmanın başı - sonu : 1b - 24a
Binding and script features: Stilize yaprak ve çiçek desenli beyzi şemseli, kahverengi deri ciltPhysical description: 4 manuscripts in 1 volume, (7 lines)/ 15x11 cm.Contents: Bu, birbirinden farklı 4 ayrı yazmanın bir araya getirilip ciltlenmesiyle oluşturulmuştur (Yazma numaraları : MS 319, MS 320, MS 321, MS 322). MS 319 : Eser alfabetik Arapça-Türkçe sözlüktür. Kenarlarda eklemeler vardır. Eserin sonunda (69b-71) çeşitli dualar ve muska metinleri vardır. Eser Firişteoğlu Lugatı’nın alfabetik sıraya göre düzenlenmiş mensur halidir. Lugatı düzenleyerek bu hale getiren kişi girişte adını vermez, bununla beraber esere bazı küçük ilaveler yaptığını ve amacının lugat kullanımını kolaylaştırmak olduğunu söyler. MS 320 : Eser Arapça ve Farsça kelimelerin Türkçe karşılıklarının verildiği küçük bir alfabetik sözlüktür. Kenarlarda eklemeler vardır. Lugat kısmının sonunda 129a-136a: Arapça ve Farsça zamir, edat ve sayılar Kitâb-ı Muzmirât başlığıyla listelenmiştir. Eserin sonunda 136b-137a: çeşitli ilaç tarifleri bulunmaktadır. MS 321 : Sözlük Arapça bir girişle başlar. Eserde Arapça kelimeler anlamları bakımından tasnif edilerek 23 bölüme ayrılmış ve her bölümde ilgili kelimelerin Türkçe karşılıkları verilmiştir. Bazı sayfa kenarlarında eklemeler vardır. MS 322 : Sözlük “kıtalar” halinde düzenlenmiş, fakat kıtalara numara verilmemiştir. Eser manzum bir sözlük görünümündedir, bununla beraber vezin söz konusu değildir. Kıtaların büyük kısmının 10 mısradan oluşması eserin adının muhammesat olduğunu ve başlığın sehven muhammesat olarak yazılmış olabileceğini akla getiriyor.Paper type: MS 319 : Kremrengi, aharlı kağıt. MS 320 : Beyaz (bazı sayfalar açık kahverengi), aharlı kağıt. MS 321, MS 322 : Beyaz, aharlı kağıtCalligraphic style: MS 319, MS 320, MS 321, MS 322 : Harekeli nesih / Harakāt Naskh scriptInk color: MS 319, MS 320, MS 321 : Siyah, başlıklar ve keşideler kırmızı. MS 322 : SiyahNotes: Four different manuscripts bound in one volume. Written in 7 lines per page. Harakāt Naskh script in black ink with captions in red. Brown leather binding with medallion, şemse.Description of script: MS 319 : Yaprak sayısı : 69 / Satır sayısı : 7 / Yazı alanı boyutu : 100x70 mm / Kağıt boyutu : 148x110 mm / Yazmanın başı - sonu : 1b - 69a. MS 320 : Yaprak sayısı : 65 / Satır sayısı : 7 / Yazı alanı boyutu : 100x70 mm / Kağıt boyutu : 148x110 mm / Yazmanın başı - sonu : 71b - 136a. MS 321 : Yaprak sayısı : 31 / Satır sayısı : 7 / Yazı alanı boyutu : 100x70 mm / Kağıt boyutu : 148x110 mm / Yazmanın başı - sonu : 137b - 168a. MS 322 : Yaprak sayısı : 19 / Satır sayısı : 7 / Yazı alanı boyutu : 100x70 mm / Kağıt boyutu : 148x110 mm / Yazmanın başı - sonu : 169b - 188a
Binding and script features: Kahverengi, yaprak desenli şemseli, deriPhysical description: 206 leaves, (18 lines)/ 21,5x16 cm.Contents: Eserin baş tarafı eksiktir. Sözlük, Arapça üçlü kök esasına göre “Bâbü’l-Bâ”da “faslu’l-bâ” ile başlar. Her Arapça kelimenin altına bir veya iki kelimeyle Türkçe karşılığı yazılmıştır. 57a’da Belviran Kadısı Es-Seyyid Ali Efendi’ye ait mühür ve sonradan silinmiş vakıf kaydı var. Eser, Arapça sözlükler Sıhâh ve Kâmûs’tan seçilen kelimelerin, yine Arapça üçlü kök esasına göre dizilerek, Türkçe bir veya birkaç kelimeyle karşılıklarının verilmesinden oluşmuştur. Sondaki nota göre eserde 3000 kelime vardır.Paper type: Beyaz, orta kalın, suyollu kağıtCalligraphic style: Talik kırması / Shikasta Taʿlīq scriptInk color: Siyah, bab ve fasıl başları kırmızıNotes: Written in 18 lines per page. Shikasta Taʿlīq script in black ink with titles in red. Brown leather binding with medallion, şemseDescription of script: Yaprak sayısı : 206 / Satır sayısı : 18 / Yazı alanı boyutu : 175x115 mm / Kağıt boyutu : 215x160 mm / Yazmanın başı - sonu : 1a - 206a
Binding and script features: Deri ciltPhysical description: 44 leaves, (7 lines)/ 11x6 cm.Contents: Müellifine nispetle Lugat-i Firişteoğlu, Lügat-i Firiştezâde, Lügat-i İbn-i Firişte ve Ferişteoğlu Lugatı gibi farklı isimlerle bilinen eser en eski Arapça-Türkçe sözlüklerdendir. Elimizdeki nüshada eser ismi Lügat-ı Firiştezâde olarak kayıtlıdır. Müellif, eseri Firişteoğlu Abdurrahman için kaleme almıştır. Eserin büyük bir kısmında Kur’an-ı Kerim’de geçen kelimelerin Türkçe karşılıkları verilmektedir. İzzüddin Abdüllatif b. Abdülaziz el-Kirmani’nin şerh ettiği eseri Cemal Muhtar Firişteoğlu Abdülmecid’in Lugat-ı Kânûn-i İlâhî’siyle birlikte İki Kur’an Sözlüğü ismiyle Latin harflerine çevirerek neşretmiştir. Altmıştan fazla yazma nüshası olan eser, 1852- 1879 yılları arasında da yedi defa basılmıştır. Eser üzerine Cemal Muhtar tarafından doktora tezi olarak hazırlanmıştır (bkz. Kaynakça). Ek bilgiler: Nüsha birden fazla müstensih tarafından istinsah edildiği izlenimini vermektedir. 44b’de sonradan ve başka bir kalemle yazılan kayda göre ise nüsha Halil b. Halil b. Ahmet Efendi tarafından istinsah edilmiştir. Bu kayıtta Halil b. Halil’den rahmet kaydıyla bahsedilmektedir. Nüsha reddadelidir.Paper type: Sarı renkli, filigransız, âhersiz orta kalınlıkta kağıtCalligraphic style: Nesih / Naskh scriptInk color: SiyahNotes: Written as one column in 7 lines per page. Naskh script in black ink. Leather binding covered with paper.Description of script: Yaprak sayısı : 1b-44a / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 7 / Yazı alanı boyutu : 110x60 mm / Kağıt boyutu : 150x90 mm
Binding and script features: Siyah, başlıklar, söz başları, sayfa numaraları kırmızıPhysical description: I, 185 leaves, (10 lines)/ 17x12,5 cm.Contents: 1a’daki girişte eserin çeşitli kitaplardan kimya ve terkibe dair “aksam”ın derlenmesiyle oluştuğu yazılıdır. 1a-41a: çeşitli kimyevi terkipler, formüller ve madenlerin özellikleri hakkında bilgiler/ 41b-59b: bir kısmının başında Şems-i Tebrîz, Câbir, Mevlânâ Rûmî, İbni İsmail ve İbni Veled’e ait olduğunu gösteren başlıkların bulunduğu konuyla ilgili Farsça şiirler/ 60a-78a: İskender b. Feylekos’un Arapça Kitab-ı Zahire’sinden iksirle ilgili alıntı/ 78b-123a: İksir ve simya ile ilgili Arapça ve Türkçe formüller, alıntılar/ 124b-175a: başta “min-telif-i Sultanu’l-a’zam(?)” ibaresiyle başlayan ve elifba sırasını takibeden genellikle burçlar ve simya üzerine Türkçe gazel ve mesnevi biçiminde manzumeler (153a’da Gazali mahlası dikkat çekiyor)/ 175b-177b:burçlar, ebced ve ruhun mahiyeti hk. kısa notlar/ 178a-182a: Safiyüddin Erdebilî’ye ait Türkçe manzum/ 182b-185a: Yılan otunun hassaları hk. fevaid kaydı. Birçok sayfa kenarında kurşun kalemle kısa eklemeler vardır.Paper type: Kremrengi, orta kalın son dönem Avrupa kağıtCalligraphic style: Talik / Taʿlīq scriptInk color: Siyah, başlıklar, söz başları, sayfa numaraları kırmızıNotes: Written in 10 lines per page. Taʿlīq script in black ink with page numbers in red. Black leather binding.Description of script: Yaprak sayısı : I, 185 / Satır sayısı : 10 / Yazı alanı boyutu : 105x75 mm / Kağıt boyutu : 170x125 mm / Yazmanın başı - sonu : 1a - 182a