مخطوطات بخط النقش 1098 عنصراً
عدد النتائج المعروضة في الصفحة
عرض النتائج ك:
997. مجموع في الفلك
- الوصف:
- Abstract: Collection of texts on time-keeping and the use of various astronomical instruments. The volume consists of two distinct parts. The first part (fol. 1-20) contains a text in Ottoman Turkish copied in Edirne in Dhū al-Qaʻdah 1077 1667. The second part (fol. 21-124) contains several texts in Arabic copied by ʻAlī ibn Maḥmūd al-Jīlānī al-Miṣrī, Egypt ("al-Diyār al-Miṣrīyah"), from Dhū al-Qaʻdah 939 to Rabīʻ al-Ākhir 940 Oct.-Nov. 1533, except Zād al-masāfir fī maʻrifat rasm faḍl al-dāʾir, copied by Muḥammad al-Hunaydī, Saturday 16 Ṣafar 940 Sept. 6, 1533.Binding note: Quarter bound in brown leather and marbled paper.Contents: 1. fol. 1a-18b: Teshil ül-mikât Tasʹhīl al-mīqāt / Muṣṭafá ibn ʻAlī al-muwaqqit.Contents: 2. fol. 19a-20b: Several inscriptions and tables.Contents: 3. fol. 21a-25a : Muqaddimah fī maʻrifat al-ḥudūd / Sibṭ al-Māridīnī.Contents: 4. fol. 25b-34b: Risālat laqṭ al-jawāhir fī maʻrifat al-dawāʾir / Sibṭ al-Māridīnī.Contents: 5. fol. 35a-43a: al-Risālah al-gharbanīyah(?) fī al-ʻamal bi-al-rubʻ al-mujayyab / Sibṭ al-Māridīnī.Contents: 6. fol. 43b-44a: Fāʾidah fī maʻrifat istikhrāj al-taqwīm bi-ṭarīq al-ḥisāb.Contents: 7. fol. 45b-51b: Muqaddimah ʻalá al-rubʻ al-shamālī al-kāmil / Sibṭ al-Māridīnī.Contents: 8. fol. 52a-61a: ʻUmdat dhawī al-albāb fī maʻrifat istikhrāj al-aʻmāl al-falakīyah bi-al-ḥisāb wa-Allāh aʻlam bi-al-ṣawāb / Muḥammad ibn Abī al-Fatḥ al-Ṣūfī al-Miṣrī.Contents: 9. fol. 62b-65a: Risālah āfāqīyah fī al-ʻamal bi-al-nisbah al-sittīnīyah.Contents: 10. fol. 65b-66b: Faṣl fī maʻrifat ṭūl al-balad.Contents: 11. fol. 67a-73a: Risālat Niṣf dāʾirat al-muʻaddil / ʻIzz al-Dīn al-Wafāʾī.Contents: 12. fol. 73b-75b: Fāʾidah Hādhihi al-thalāthah al-abwāb min ākhir al-Risālah al-sittīnīyah alladhī ilá al-Shaykh Jamāl al-Dīn al-Māridīnī.Contents: 13. fol. 75b-76a: Dāʾirah of "mā taṣādaqa min al-burūj wa-mā tabāghaḍa wa-mā taṣādaqa min al-nujūm wa-mā tabāghaḍa", with introduction.Contents: 14. fol. 76b: Table: "Sharḥ ittiṣālāt al-qamar bi-al-kawākib al-ʻulwīyah".Contents: 15. fol. 77a: Table: "Sharḥ ittiṣālāt al-qamar bi-al-kawākib al-suflīyah".Contents: 16. fol. 78b-96a: Zād al-masāfir fī maʻrifat rasm faḍl al-dāʾir / Aḥmad ibn al-Majdī.Contents: 17. fol. 97a-112b: Kitāb al-Luʾluʾ al-manthūr fī al-ʻamal bi-rubʻ al-dastūr / Sibṭ al-Māridīnī.Contents: 18. al-Waḍʻ ʻalá al-jihāt fī al-basāʾiṭ wa-al-munḥarifāt.Contents: 19. fol. 125b: Verses of poetry in Ottoman Turkish and other inscriptions.Ms. codex.Title from table of contents on fol. (i)a (later hand).Physical description: First text written in small nastaʻlīq in black ink with use of red, with 12 lines per page (147 x 80 mm.). Laid European paper with watermark (distance between laid lines: 300 mm.). The other texts written in medium large naskh in black ink with use of red for entries, with 13 lines per page (140 x 100 mm.). Yāʾ for alif maqṣūrah ; final yāʾ dotted. Zād al-masāfir has 15 lines per page (fol. 78b-96a). European paper with watermark (distance between laid lines: 400 mm.). Contains tables and a circular diagram (fol. 76a). Fol. i is a later addition with a table of contents. Fol. 125 is a later addition with inscriptions. Stained with water.Inscription in Arabic script on a label pasted on the upper cover: "ʻUlūm riyāḍīyah 32". Inscription in Arabic script on a label pasted on the pastedown of the upper cover: "Ḥ 1019".Origin: According to colophons, Text 1 copied in Edirne, Dhū al-Qaʻdah 1077 1667 (fol. 18b). The other texts are copied by ʻAlī ibn Maḥmūd al-Jīlānī al-Miṣrī (ʻAlī ibn Maḥmūd al-Barisī Kū(?) on fol. 66b), Egypt ("bi-al-Diyār al-Miṣrīyah"), from Dhū al-Qaʻdah 939 1533 to Rabīʻ al-Ākhir 940 Oct.-Nov. 1533 (fol. 34b, 66b, 73a, 112b, 113b), except Zād al-masāfir fī maʻrifat rasm faḍl al-dāʾir, copied by Muḥammad al-Hunaydī, Saturday 16 Ṣafar 940 Sept. 6, 1533 (fol. 94b).
998. Ḥall al-rumūz wa-mafātīḥ al-kunūz. Taʻlīm al-mutaʻallim ṭarīq al-taʻallum ... etc..
- الوصف:
- Abstract: Collection of several texts on religious matters, written by different hands. At the end of the copy, two inscriptions, the first dated 23 Dhū al-Qaʻdah 884, mentioning Abū al-Faḍl ʻAbd al-Raḥīm Muḥammad ibn Muḥammad ibn Muḥammad ibn Muḥammad ibn Aḥmad ibn al-Muʻizz al-Awḥāfī(?) al-Shāfiʻī (fol. 108b).Binding note: Brown leather over paper pasteboards for upper and lower covers. Blind-tooled. Embossed leather doublure (covered by paper on the upper cover). Crude repairs.Contents: 1. fol. 1a-2b: Duʻāʼ mubārak.Contents: 2. fol. 3a-4a: Several short excerpts and inscriptions, including verses of poetry.Contents: 3. fol. 4a-53a: Ḥall al-rumūz wa-mafātīḥ al-kunūz / Ibn Ghānim al-Maqdisī. -- Mach, R. Yahuda, no. 2765.Contents: 4. fol. 53b-55b: Several inscriptions and short texts, mainly versified prayers, some attributed to Jalāl al-Dīn Muḥammad ibn al-Balkhī, Muḥyī al-Dīn al-ʻArabī, etc..Contents: 5. fol. 56a-65b: Taʻlīm al-mutaʻallim ṭarīq al-taʻallum / Burhān al-Dīn al-Zarnūjī. -- Mach, R. Yahuda, no. 7.Contents: 6. fol. 66a-69a: Several inscriptions and short texts, one attributed to ʻAlī ibn Abī Ṭālib, one mentioning al-Shaykh ʻAbd al-Ghanī al-Nābulūsī, etc..Contents: 7. fol. 69b-71b: al-Aḥādīth al-arbaʻūn al-nabawīyah / Rukn al-Dīn Abū Muḥammad ʻAbd al-ʻAẓīm ibn ʻAbd al-ʻAzīz ibn ʻAbd allāh al-Mundhirī. -- Mach, R. Yahuda, no. 706, with title: Arbaʻūn ḥadīthan fī faḍl iṣṭināʻ al-maʻrūf lil-muslimīn.Contents: 8. fol. 71bis(a-b): Short texts, one entitled al-Muwākalah, the other Amthāl Aktham ibn Ṣayfī wa Burzujmahr al-Fārisī.Contents: 9. fol. 72a-107b: Kitāb Baḥr al-kalām fī uṣūl al-Dīn / Abū al-Muʻīn Maymūn ibn Muḥammad al-Nasafī. -- Mach, R. Yahuda, no. 2221.Contents: 10. fol. 108a-b: Shakwá al-ḥāl qurb al-irtiḥāl qaṣīdah.Ms. codex.Title supplied by cataloger.Physical description: Number of lines per page varies (18 to 25). Written in small naskh in black ink with use of red by several hands. Similar paper throughout the copy: thick soft cream paper, glossy, some leaves with laid and chain lines visible. Rhymed prayer attributed to al-Badr ibn Raḍī al-Dīn al-Ghazzī on the pastedown of the upper cover. Handmade label pasted on the upper cover, with a table of contents in Arabic script. A few loose leaves.Inscription in Arabic script on a label pasted on the upper cover: "SH 129".Origin: Text 1 written by Maḥmūd ibn Makkīyah(?) (fol. 2b); Text 3 written by Muḥammad Zayn al-ʻĀbidīn ibn ʻAlī ibn al-...? al-Shāfiʻī al-Azharī, who completed his copy on 17 ...? 874 1469 or 70 (fol. 53a); Text 5 copied by Muḥammad ibn Muḥammad ibn Muḥammad al-Ḥusaynī al-ḤṢBNī? al-Shāfiʻī, on Monday 10 Dhū al-Qaʻdah 873 May 22, 1469 (fol. 65b); Text 7 copied by the same on Thursday 12 Dhū al-Qaʻdah 783 (fol. 71b); Text 9 copied by the same on Monday 7 Dhū al-Ḥijjah 872 June 28, 1468 in al-Qāhirah Cairo in the Qubbat al-Aqbughā, near the Jāmiʻ al-Azhar (fol. 107b); Text 10 (or ...?) copied in 900 H. 1494 or 5 (fol. 108b).Incipit of Duʻāʼ (fol. 1a): الحمد لله رب العالمين الحمد لله على كل نعمه ونسأل الله من كل خير ونعوذ بالله من كل شر ونستغفر الله من كل ذنبIncipit of poetry (fol. 3b): متى يطلق القلب الاسير من الحبس ويصفو الى الوقت المكدر بالنفس
999. 'قصيدة البردة, الكواكب الدرية في مدح خير البرية (MS 524)
شرح قصيدة البردة (MS 525)'
- الوصف:
- Binding and script features: MS 524 : Sırtı ve kenarları deri, miklepli, mukavva cilt. Tezhip özellikleri : Cetveller ve her iki satırdan bir tanesi kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir. MS 525 : Tezhip özellikleri : Kasîde-i Bürde ve çifte cetveller kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir.Contents: Birbirinden farklı 2 adet yazmanın bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş ve ciltlenmiş bir eserdir (Yazma numaraları : MS 524, MS 525).MS 524 : Mısırlı sûfî şair el-Busirî’nin Hz. Peygamber için yazdığı meşhur kasîdesidir. Asıl adı el-Kevâkibü’d-Dürriyye fî Medh-i Hayri’l-Beriyye olan ve Kasîdetü’l-Bürde ismiyle meşhur olan on bölümlük eser, bazı nüshalarda 160 beyit iken bazılarında ise 165 beyittir. İslam dünyasının bu en meşhur kasîdesinin üzerine şerh, hâşiye, tahmîs, tesdîs, tesbî‘, taştîr ve nazîreler yazılmış ve İslam dünyasının konuştuğu nerdeyse bütün dillere çevrilmesinin yanı sıra Grekçe, Latince, İtalyanca, Fransızca, İngilizce, Almanca ile Afrika ve Güney Asya’daki mahallî dillere de çevrilmiştir.Ek bilgiler: Ia’da Hafız Ali el-‘Avnî b. İbrahim ed-Divlevî adına yedi adet mim nun harflerinden oluşan temellük kaydı ve 1258/1842-3 tarihli temellük mührü, okunamayan bir isim, “Kale önünde Hamza Ağa’ya” yazılı not, mecmuada bulunan eserlerin isimlerinin yazıldığı not, 1251/1835-6 senesinde kitabın küttab reisi Şaban Ağa’ya 80 kuruşa satıldığını gösteren iştira kaydı ve aritmetik hesaplamalar vardır. Ib’de yine Hafız Ali el-‘Avnî b. İbrahim ed-Divlevî adına yedi adet mim nun harfinden oluşan temellük kaydı ve Ia’dakinden farklı bir temellük mührü, Molla Bekir’in aldığı buğdayın dökümünü gösteren 1293/1876-7 tarihli not ve Hacı Mehmet Efendi’nin hanesine verilen buğdayın dökümünü gösteren not bulunmaktadır. 1a’da Arapça hadis-i şerifler, dua, kelâm-i kibârlar ve fevâid vardır. 12b’de harflerin ebcet hesabıyla karşılıkları, Türkçe ve Arapça beyitler; 13a’da Hayâtu’l-Kulûb isimli eserden nakil vardır. 13b boştur. Derkenarlarda Arapça hadis-i şerifler, hadis-i kutsîler ve az sayıda Türkçe beyitler vardır. Nüsha reddâdelidir.MS 525 : Mısırlı sûfî şair Busrî’nin Hz. Peygamber için yazdığı Kasîde-i Bürde diye meşhur olan el-Kevâkibü’d-Dürriyye fî Medh-i Hayri’l-Beriyye isimli kasidenin şerhidir. İslam dünyasının bu en meşhur kasidesinin üzerine yüzlerce şerh, hâşiye, tahmîs, tesdîs, tesbî‘, taştîr ve nazîreler yazılmıştır. Hâdimî’nin eseri de bu şerhlerden bir tanesidir. 14a boştur. 66b-69b arasında etrafı kırmızı mürekkepli cetvelle çizilmiş boş yapraklar vardır. 70a’da Şeyhzâde’den naklen Arapça beyit, 70b’de el-Emâlî isimli manzum kelam eserinin ilk iki beyti ve Sultan Abdülaziz’in hal‘ fetvasının sureti ve Şerhu’l-Mevâkıf’tan nakil, 71a’da manay-ı izafiyeye dair fevâid ve aritmetik not vardır. 71b-74a boştur. 74b-76a arasında Arapça-Türkçe sözlük, 76b’de Divlevî Hacı Ali Efendi Hoca’nın kitaplarının listesi vardır. 77a-78b boştur. Ön kapak üzerinde cildin altında harekeli bir metin olduğu görülmektedir. Derkenarlarda kaynak metindeki beyitlerin Türkçe tercümeleri vardır. Nüsha reddâdelidir. Mecmuaya dair: Mecmuanın üç özelliği dikkati çekmektedir. Birincisi, mecmua bu koleksiyondaki birçok nüshanın vaktiyle sahibi olan Hafız Ali el-Avnî’ye ait olmasıdır. Nitekim Ia’da Hafız Ali Avnî’ye ait birisi onun diğeri ise başkası tarafından onun adına (onun yazısını takliden) yazılan iki temellük kaydı ve iki farklı temellük mührü bulunmaktadır. Bu başkası 76b’de de Hafız Ali el-Avnî’ye ait bazı kitapların künye bilgilerini de vermektedir. Buna göre o esnada Hafız Ali el-Avnî’nin temellüğünde olan şu eserler yer almaktadır: Mushaf-ı Şerif, Buhârî (birinci cilt, bir adet), Meşârik (bir adet), Mesâbîh (ikinci cilt, bir adet), Meşârik şerhi İbn Melek (bir adet), Meşârik Şerhi (Tefsiri denilmiş, bir adet), Tibyân (bir adet), Mültekâ (bir adet), Halebî (bir adet). Mecmuanın ikinci özelliği birinci ve ikinci eserlerin metin- şerh ilişkisiyle birbirine bağlı olmasıdır; yani bu düzenli bir mecmuadır. Her ne kadar iki nüshada da müstensih yoksa da ikisi de aynı müstensihin elinden çıkmış olmalıdır. Üçüncü özellik olarak ise mecmuada farklı okuyucu notları olmasıdır. Şaban Ağa’ya verilen para, Hacı Mehmed Efendi’nin evine verilen ve ayrıca Molla Bekir’in aldığı buğdayın dökümü, Hafız Ali Avnî’nin yukarıda bahsedilen kitapları, kale önündeki Hamza Ağa hakkındaki notlar mecmuaya renk katmaktadır.Paper type: MS 524, MS 525 : Filigranlı, âherli, sarı renkli, ince kağıtCalligraphic style: MS 524 : Nesih / Naskh script ; MS 525 : Talik / Taʿlīq scriptInk color: MS 524, MS 525 : SiyahDescription of script: MS 524 : Yaprak sayısı : 1b-12a / Sütun sayısı : 2 / Satır sayısı : 15 / Yazı alanı boyutu : 135x85 mm / Kağıt boyutu : 210x140 mm. ; MS 525 : Yaprak sayısı : 14b-66a / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 21 / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 210x140 mm.
1000. 'تجويد رسالسي (MS 493)
شرح الدر اليتيم (MS 494)
رسالة في الاحاديث الموضوعة (MS 495)
الدر الملتقط في تبيين الغلط و نهي اللغط (MS 496)
لناسخ و المنسوخ في القران العظيم (MS 497)
الأسرار المرفوعة في الأخبار الموضوعة (MS 498)
رسالة في حق ابوي الرسول (MS 499)
رسالة في كلمة التوحيد (MS 500)
رسالة في القضاء و القدر (MS 501)
رسالة في بيان حقيقة الملك و الجن (MS 502)
رسالة في تقليد المجتهد (MS 503)
رسالة في خواص القران (MS 504)
رسالة في فضيلة الصلوة الي النبي (MS 505)
جهري ذكر رسالسي (MS 506)'
- الوصف:
- Binding and script features: Sırtı ve kenarları deri, üzeri kağıt kaplı, miklepli mukavva cilt. MS 493 : Tezhip özellikleri : Konu başlıklarını gösteren yerler kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir. MS 495 : Tezhip özellikleri : Önemli görülen bazı kelimeler kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir. MS 496 : Tezhip özellikleri : Önemli görülen bazı kelimeler kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir. MS 498 : Tezhip özellikleri : Bazı eser isimleri, “fasıl” kelimeleri, cetveller ve önemli görülen bazı kelimeler kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir. MS 499 : Tezhip özellikleri : Metinlerin üst tarafları kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir. MS 500 : Tezhip özellikleri : Ayet-i Kerîme ve önemli görülen bazı kelimelerin üst tarafları kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir. MS 500A: Sırtı ve kenarları deri, üzeri kağıt kaplı, miklepli mukavva cilt. MS 501 : Tezhip özellikleri : Önemli görülen bazı kelimelerin üst tarafları kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir. MS 505 : Tezhip özellikleri : Cetveller, konu başlıkları ve keşideler kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir. MS 506 : Tezhip özellikleri : Ayet ve hadislerin üst tarafları kırmızı mürekkeple imlâ edilmiştir.Physical description: 17 manuscripts in 1 volume, (16-27 lines)/ 21x15,5 cm.Contents: Birbirinden farklı 16 adet yazmanın bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş ve ciltlenmiş bir eserdir (Yazma numaraları : MS 493, MS 494, MS 495, MS 496, MS 497, MS 498, MS 499, MS 500, MS 501, MS 502, MS 503, MS 504, MS 505, MS 506, MS 507, MS 508). MS 493: Antalyalı Ahmed Efendi’nin kaleme aldığı Türkçe tecvîdtir. Müellif, sebeb-i telîf kısmında kendisinin Antalya’da ikamet ettiğini ve Kur’an öğrenme yaşına gelen çocuğu için bu eseri telîf/cem‘ ettiğini bildirmektedir. Müellif eserin dilinin Türkçe olmasını ise daha çok kimsenin faydalanabilmesine bağlamaktadır. Eserde hurûf-ı hece, harflerin sıfatları, meddin çeşitleri gibi tecvîd ilmine ait konular ele alınmaktadır. Müellif mukaddimede esere herhangi bir isim takdir etmemiştir. Ek bilgiler: n yedi eserli mecmuanın birinci eseridir. İstinsahı Mustafa el-Antâli b. Halîl Hasan el-Evdânî tarafından 30 Zilkade 1139/19 Temmuz 1727 Cumartesi işrak/kuşluk vaktinde Akseki’nin Evğal/Oğal Köyü’nün yaylasında Ali Efendi’nin meclisinde iken bitirilmiştir. Müstensih istinsah kaydında kendisinin Antalya’da, bahsi geçen Ali Efendi’nin ise Akseki/Belek’te ikamet ettiğini belirtmektedir. Ia’da Ebussuud’a ait fetva sureti vardır. Ib boştur. 1a’da bu koleksiyondaki başka nüshalarda da temellük kaydı bulunan Hafız Ali el-Avnî b. İbrahim ed-Divlevî adına temellük kaydı ve es-Seyyid Ali adına 1258/1842-3 tarihli temellük mührü vardır. Temellük kaydının formu yedi tane “mim nun” (من (harfleridir. Seyyid Ali, Hafız Ali el-Avnî olmalıdır. Yine 1a’da Ali adına farklı bir temellük mührü daha vardır; bu mührün hemen üstünde ise kime ait olduğu belirtilmeksiniz dokuz tane “min nun” harflerinden oluşan temellük formu yazılıdır. Hat yukarıdaki Hafız Ali el-Avnî’nin yazısına benzemektedir. 1a’da mecmuanın içerisindeki eserlerin on iki tanesinin künye bilgileri de yer almaktadır. 3b-4a ile 4b-5a arasında iki şukka vardır. 6b boştur. Derkenarlarda ve satır aralarında Türkçe minhuvât bulunmaktadır. Nüsha reddâdelidir. MS 494: Osmanlı âlimi Birgivî’nin tecvîdle ilgili kaleme aldığı iki varaklık risalesi ed-Dürrü’l- Yetîm üzerine yazılmış şerhtir. Müellif mukaddimede Birgîvî’nin eserinin her ne kadar güzel hasletleri bulunsa da talebelerin onu anlamakta zorlandığını ve kendisinin de eserin anlamını kolaylaştırmak için bu eseri kaleme aldığını (cem’) kaydetmektedir. Ek bilgiler: On yedi eserli mecmuanın ikinci eseridir. Nüshanın istinsahı Ramazan ayının bir Cuma günü sabahtan sonra bitmiştir. Müstensih kemdi ismini ve istinsah yılını yazmamıştır. 7a ve 46b boştur. Bazı derkenarlarda minhuvât ve matlaplar bulunmaktadır. Nüsha reddâdelidir.MS 495: Meşhur Meşâriku’l-Envâr müellifi San‘ânî’nin mevzû hadislere dair kaleme aldığı Arapça risalesidir. Müellif eserin sebeb-i telifinde kendi zamanında kıssahanların minberlerde, fukahânın medreselerde mevzu hadis nakledegeldiklerini ve bu yüzden de kendisinin bu eseri kaleme aldığını belirtmektedir. es-Sagânî’nin bu eseri yine kendisinin kaleme aldığı ed-Dürrü’l-Mültekât isimli eserin muhtasarı olmalıdır. Eserin Kahire (1887) ve el-Mevzû’ât ismiyle Dımaşk (1980), Beyrut (1985) ve yine aynı isimle Kahire (1991) baskıları bulunmaktadır. Ek bilgiler: On yedi eserli mecmuanın üçüncü eseridir. Müstensih ve istinsah zaman/mekâ nına dair bilgi yoktur. 47b’de eserin künye bilgisine dair kırmızı mürekkeple imlâ edilmiş not vardır. 47a ve 51a-52b boştur. Derkenarlarda az sayıda tashîh kaydı bulunmaktadır. Nüsha reddâdelidir. MS 496: Ek bilgiler: On yedi eserli mecmuanın dördüncü eseridir. İstinsah kaydı yoktur. 53a boştur. 53b’de besmelenin üst tarafında Mulahhasu’l-hulâsa fî ta‘rîfi ehâdîsi’l-mevzû‘a isimli eserin giriş kısmı yer almaktadır. Yine 53a’da eserin ismi Farsça yazmaktadır. Derkenarda az sayıda haşiye bulunmaktadır. Nüsha reddâdelidir.MS 497: İbn Selâme’nin kendisiyle meşhur olduğu bu eserde mensûh ayetler konu edinilmektedir. Eserin birçok baskısı bulunmaktadır. Eser ayrıca Mehdî-Lidînillâh Muhammed b. Mutahhar b. Yahya tarafından Ukûdü’l-‘İkyân fi’n-Nâsih ve’l-Mensûhi mine’l-Kur’ân ismiyle nazma çekilmiştir.Ek bilgiler: On yedi eserli mecmuanın beşinci eseridir. 1128/1715-6’de ismi okunamayan bir yaylada istinsah edilmiştir. İstinsah kaydında müstensih ismi yazmamaktadır. 56a’da yemek yemenin âdâbına dâir Bostanu’l-Ârifîn’den nakil vardır. Elimizdeki nüshanın girişinde eserin Ebû Nasr Ahmet b. Mesrûr b. Abdülvahhâb tarafından müellif İbn Selâme’ye imlâ yoluyla yazdırıldığı kaydedilmektedir. Bazı derkenarlarda tashih kayıtları vardır. Nüsha reddâdelidir. MS 498: Mevzu hadislere dair bir eserdir. Esrârü’l-Merfû‘a fi’l-Ahbâri’l-Mevzû’a ve el-Mevzû‘ ât diye bilinen eser Ali el-Kârî’nin mevzu hadislere dair diğer eserinden ayırt edilmesi için el-Mevzû‘âtü’l-Kübrâ diye de bilinmektedir. Altı yüz yürmi beş hadisi ihtiva eden eserin Muham-med es-Sabbâğ tarafından yapılan tahkikli neşri (Beyrut, 1971) bulunmakla beraber eserin başka baskıları da vardır. Eser Mevlânâ Fazlülhak Dilâverî tarafından Hintçeye, Ahmet Serdaroğlu tarafından da Türkçeye tercüme edilmiştir.Ek bilgiler: On yedi eserli mecmuanın altıncı eseridir. Müstensih ismi yoktur, istinsahı 6 Şaban 1133/2 Haziran 1721 Cuma günü işrak/kuşluk vaktinde bitmiştir. Nüshanın bazı yaprakları farklı bir müstensih tarafından yazıldığı intibaını vermektedir. 80b’de pça dua vardır. 163b-164a arasında bazı yapraklar vardır. Bu yapraklarda Dür riyye isimli eserin ilk yaprağı; bir fıkıh eserine ait olup içerisinde bayram, küsuf ve istiskâ namazları, at ve gümüşün zekatı konularının olduğu Arapça 4 yaprak; Arapça hadis-i şerifler ve mev‘izenin olduğu fevâidler vardır. Az sayıdaki tashih kayıtlarının dışında derkenarlarda haşiye yoktur. Nüsha reddâdelidir.MS 499: Ek bilgiler: 7.eser: On yedi eserli mecmuanın yedinci eseridir. İstinsah kaydı yoktur. 164a ve 167a-168b boştur. Derkenarlarda minhuvât vardır. Nüsha reddâdelidir.MS 500: Eserde Kelime-i Tevhîd’in şerhi yapılmaktadır. Müellif, eseri Muhammed el- Kibrîtî’nin sualleri üzerine kaleme aldığını belirtmektedir. Eserin herhangi bir yerinde eser ismine tesadüf olunamamıştır. Ek bilgiler: On yedi eserli mecmuanın sekizinci eseridir. 1134/1721-2’de Abdullah tarafından istinsah edilmiştir. 169a boştur. Derkenarlar neredeyse boştur. Nüsha reddâdelidir.MS 500A: Abdullah b. Mehmed tarafından kaleme alınan bir buçuk varaklık Arapça risale Birgivî’nin Türkçe kaleme aldığı risalesinde geçen tecdîd-i iman meselesini konu edinmektedir. Müellif bazı arkadaşlarının (ihvân) mezkûr konuda kendi fikirlerini sormasını eserin sebeb-i telifi olarak olarak göstermektedir. Müellif Antalyalı olduğunu fakat Mısır’da ikamet ettiğini belirtmektedir. Bu kayda göre eser Mısır’da telîf edilmiş olmalıdır.Ek bilgiler: On yedi eserli mecmuanın dokuzuncu eseridir. Abdullah b. Muhammed b. Ahmed b. Bekir b. Ali tarafından 1134/1721-2’de istinsahı bitirilmiştir. Derkenarlar boştur. Nüsha reddâdelidir.MS 501: Meşhur Osmanlı âlimi İbn-i Kemal Paşa’nın kaza ve kader hakkında kaleme aldığı risaledir. Ahmet Cevdet Paşa’nın hazırladığı Resâl-i İbn Kemal içinde yer alan eser (on sekizinci risale) Eyüp Gür tarafından da yüksek lisans tezi olarak çalışılmıştır.Ek bilgiler: On yedi eserli mecmuanın onuncu eseridir. Muhammed b. Mustafa b. Muhammed tarafından 20 Cemaziyelevvel 1134/8 Mart 1722’de öğlen vaktinde istinsahı bitirilmiştir. Müstensih istinsah kaydında hocaları için de dua etmektedir. 173a’da başka bir eserin ilk yarım sayfası vardır ve ters bir şekilde yazılmıştır. 173b’de yaprağın üst tarafında Arapça dua vardır. 183a-185b boştur. Derkenarlarda çok az fevâid vardır. Nüsha reddâdelidir.MS 502: Abdullah b. Muhammed el-Miskîn Kanbur tarafından kaleme alınan risalede melek ve cin taifesinin mahiyeti konu edilmektedir. Müellif risaleyi bazı arkadaşları (ihvân) için kaleme aldığını belirtmektedir. Ek bilgiler: On yedi eserli mecmuanın on birinci eseridir. İstinsah kaydında müstensih, istin sah zamanı/mekânı bilgileri yoktur. 186a boştur. Derkenarlar boştur. Nüsha red dâdelidir.MS 503: Eserde fetva vermenin usulü/adabına dair meseleler ele alınmaktadır. Müellif risalenin girişinde kendi zamanında (17. yüzyılın son çeyreği) verilen fetvaların aslında fetva olmadığını bilakis sadece daha önceki dönemlerde verilen fetvaların nakli olduğunu belirtmektedir. Kendisini câmi‘ olarak tanıtan Muhammed b. Hamza ferağ kaydında telîf/cem‘ tarihinin ayını “ce-mâziye’l-” olarak yazmış fakat evvel veya âhirden hangisi olduğunu belirtmemiştir. Ek bilgiler: yedi eserli mecmuanın on ikinci eseridir. İstinsah kaydında müstensih, istinsah zamanı/mekânı bilgileri yoktur. Ama bu risale de bu mecmuadaki bir önceki risalenin meçhul müstensihi tarafından istinsah edilmiş olmalıdır; reddâde yazılış şekilleri aynıdır. 193a’da başka bir esere (tefsir) ait yaprak vardır. Derkenarlarda bir tane minhuvât vardır. Nüsha reddâdelidir. MS 504: Elimizdeki bu Türkçe eser bir dua/havas risalesidir. Kendisinin, babasının ve dedesinin şeyh olduğunu belirten müellif, eserin girişinde birçok gece teheccüt vaktinde Allah’a kendisine duaların esrarını öğretmesi için yalvardığını ve bir cuma gecesi sabaha doğru Hz. Peygamber’in kendisine görünerek duasının müstecâb olduğunu söylediğini uzun uzun anlatmaktadır. Bunun üzerine kendisinin de ayetlerin ve duaların sırlarına (havâs) vakıf olmak istediğini kaydetmektedir. Daha sonra ise Hz. Peygamber’in kendisine havâssü’l-Kur’ân ve ed‘iyeyi kendisinin risalede naklettiği şekilde öğrettiğini belirtmekte ve kendisine öğretilen bu sırlarla birçok hastanın şifa bulduğunu da ilave etmektedir.Ek bilgiler: On yedi eserli mecmuanın on üçüncü eseridir. İstinsah tarihi yoktur. Bu mecmua daki on bir ve on ikinci nüshaların meçhul müstensiyle aynı kimse olmalıdır; yazı karakteri ile reddâdelerin yazış biçimi aynıdır. MS 505: Kendisini câmi‘ olarak tanıtan eser sahibi mukaddimede Hz. Peygamber’e salavat getirmenin faziletine dair bazı kitaplardan derlemeler yaparak bu eseri oluşturduğunu kaydetmektedir. Müellif telîf kaydında 17 Ekim 1583’te biten eseri bir ayda yazdığını ve bitirdiği esnada itikafta olduğunu belirtmektedir. Müellifin eseri hazırlarken istifade ettiğini söylediği eserler el-Mesâbîh, Mişkâtü’l-Mesâbîh, Meşâriku’l- Envâr, el-Ekmel, el-İhyâ, Tenbîhu’l-Gâfilîn, Ravzatü’l-‘Ulemâ, el-Hısnu’l-Hasîn, el-Câmi’u’s-Sagîr, el-Müstedraf, en-Nihâye, el-‘İnâye, Nisâbu’l-Ahbâr, Nûru’l-‘Uyûn, Levâmi’u’l-Envâr, et-Tavdîh, Şerhu’l-Mukaddime, Nüzhetü’r-Riyâz, Hayâtu’l-’Ulûm ve Dürrü’l-Vâ‘izîn’dir. Müellif ismi tespit edilememiştir. Ek bilgiler: On yedi eserli mecmuanın on dördüncü eseridir. İstinsah kaydı yoktur. 228b’de kırmızı mürekkeple imlâ edilmiş içi boş cetvel vardır. Derkenarlarda minhuvâtlar vardır. Nüsha reddâdelidir.MS 506: Elimizdeki Türkçe eser, cehrî zikre dair olup İbrahim b. Ebu Bekir b. el-Erdînî tarafından kaleme alınmıştır. Müellif sebeb-i telifte 1054/1644-5 yılında Timeşvâr kazasına nâil olduğunda Belgrad’ta bulunan bazı ulema ve meşâyihin kendisine cehrî zikre dâir görüşünü sorduklarını ve bu yüzden de işte bu eseri kaleme aldığı bildirmektedir. Dolayısıyla eserin telîf tarihi de 1644/5’tir. Müellif, eserde cehrî zikrin bidat ve mekruh olduğunu söyleyerek bunların delillerini serdetmektedir.Ek bilgiler: On yedi eserli mecmuanın on beşinci eseridir. 1134/1721-2’de istinsah edilmiştir.Müstensih ismi yer almamaktadır. 229b’de sayfanın üst tarafında Arapça dua vardır. 240a-241a’da “Devrân hakkında delillerdir,” başlığıyla devranın caiz olmadığına dair görüşler yer almaktadır. 241b-242b boştur.MS 507: Saçaklızâde’nin nasihat risalesidir. Eserin girişinde besmeleden önce bu nasihatlerin bütün Müslümanlar için yazıldığı kaydedilmektedir. Saçaklızâde “Bu dünyanın kalıcı olmadığı bilinmelidir,” diyerek nasihatlere başlamaktadır. Ek bilgiler: On yedi eserli mecmuanın on altıncı eseridir. İstinsah kaydı yoktur; derkenarlar da bir tane tashîh kaydı vardır. 246a-b boştur. Reddâde yoktur.MS 508: Veysî tarafından kaleme alınmış olup İstanbul halkına ve devlet adamlarına karşı ağır eleştiriler yönelten bu kaside, Gibb’in Osmanlı şiiri tarihi adlı eserinde ilim âlemine tanıtılmışır. Kasîde’nin farklı versiyonları da bulunmaktadır. Kasîde’de İstanbul halkının dünyevileşmesinden müşteki olunmaktadır. Kimi devlet adamları ve kadıların uygulamalarından duyulan rahatsızlık da Kasîde’de konu edinilmektedir. Ek bilgiler: On yedi eserli mecmuanın on yedinci eseridir. Mehmed b. Mustafa b. Mehmed ta rafından 1133/1720-21’de Kefres (?) Yaylası’nda işrak/kuşluk vaktinde istinsahı bitirilmiştir. Müstensih istinsah kaydında hocaları için de dua etmektedir. 247a’da eserin ismi kayıtlıdır. 250b boştur. Derkenarda birkaç tane fevâid vardır.Paper type: MS 493, MS 494, MS 495, MS 496 : Filigranlı, âherli, açık renkli ince kağıt. MS 497, MS 498, MS 499, MS 500, MS 500A, MS 501, MS 502, MS 503, MS 504, MS 505, MS 506, MS 508 : Filigranlı, âherli, açık renkli, orta kalınlıkta kağıt. MS 507 : Az âherli, su yollu, orta kalınlıkta krem renkli kağıtCalligraphic style: MS 493, MS 494, MS 495, MS 496, MS 497, MS 498, MS 499, MS 500, MS 500A, MS 501, MS 502, MS 503, MS 504, MS 505, MS 506, MS 507 : Talik / Taʿlīq script. MS 508 : Nesih / Naskh scriptInk color: MS 493, MS 494, MS 495, MS 496, MS 497, MS 498, MS 499, MS 500, MS 500A, MS 501, MS 502, MS 503, MS 504, MS 505, MS 506, MS 507, MS 508 : SiyahNotes: Sixteen different manuscripts bound in this volume. Taʿlīq and Naskh scripts in black ink. The binding is cartoon with a brown leather spine.Description of script: MS 493 : Yaprak sayısı : I-1b-6a / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 16 / Yazı alanı boyutu : 150x65 mm / Kağıt boyutu : 210x155 mm. MS 494 : Yaprak sayısı : 40-7b-46a / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 19 / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 155x110 mm. MS 495 : Yaprak sayısı : 4-47b-50b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 27 / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 210x155 mm. MS 496 : Yaprak sayısı : 3-53b-55b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 25 / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 210x155 mm. MS 497 : Yaprak sayısı : 24-56b-79b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 25 / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 210x155 mm. MS 498 : Yaprak sayısı : 84-80b-163b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 19 / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 210x155 mm. MS 499 : Yaprak sayısı : 3-164b-166b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 19 / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 210x155 mm. MS 500 : Yaprak sayısı : 4-169b-171b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 15 / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 210x155 mm. MS 500A: Yaprak sayısı : I-171b-172b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 16 / Yazı alanı boyutu21 150x70 mm / Kağıt boyutu : 210x160 mmMS 501 : Yaprak sayısı : 13-173b-182b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 19 / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 210x155 mm. MS 502 : Yaprak sayısı : 7-186b-192b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 19 / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 210x155 mm. MS 503 : Yaprak sayısı : 4-193b-196a / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 19 / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 210x155 mm. MS 504 : Yaprak sayısı : 3-197b-198b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 19 / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 210x155 mm. MS 505 : Yaprak sayısı : 30-199b-228a / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 19 / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 210x155 mm. MS 506 : Yaprak sayısı : 11-229b-240a / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 17 / Yazı alanı boyutu : Değişken / Kağıt boyutu : 210x155 mm. MS 507 : Yaprak sayısı : 4-243b-245b / Sütun sayısı : 1 / Satır sayısı : 21 / Yazı alanı boyutu : 150x70 mm / Kağıt boyutu : 210x160 mm. MS 508 : Yaprak sayısı : 5-247b-250a / Sütun sayısı : 2 / Satır sayısı : 17 / Yazı alanı boyutu : 150x70 mm / Kağıt boyutu : 210x160 mm
1001. أطروحتان في العلوم التقنية
- الوصف:
- ملخص: مُجلد يحتوي على أطروحتين في العلوم التقنيةكتاب أرشميدس في عمل البنكامات(صص. ٢ظ-٢١و)؛أحمد بن محمد الفرغاني، الكامل في صنعة الأسطرلاب الشمالي والجنوبي وعللهما بالهندسة والحساب (صص. ٢١ظ-٧٣و).صفحة العنوان (ص. ٢و) تنص على ما يلي: كتاب عمل الساعات لأرشميدس وكتاب عمل الأسطرلاب للفرغاني.تحتوي المخطوطة على خمسة وأربعين توضيحًا وخمسة وأربعين جدولًا.يتضمّن حرد المتن (ص. ٧١و) اسم الناسخ وهو عمر ابن محمد ابن طلحة، وتاريخ إتمام العمل هو ٢٨ شوال ٦٩١\١٢ أكتوبر ١٢٩٢. أ ملاحظات على صفحة العنوان (ص. ٢و) وتحت حرد المتن (ص. ٧١و) تُحدّد الناسخ بأنه ابن طلحة الذي ألّف مفتاح الجفر، وهو عمل يتناول الروحانيات الشيعية. تاريخ الوفاة المنسوب إلى ابن طلحة، مؤلف كتاب مفتاح الجفر، هو ٦٥٢/ ١٢٥٤-٥، أي ٣٩ سنة قبل نسخ المخطوطة.توجد ملاحظات بخصوص الأَسْطُرْلاب في الورقة ١و، وقائمة بالتوضيحات في كتاب الفرغاني الكامل في صنعة الأسطرلابتوجد (المادة ٢ في هذه المخطوطة) في الورقة ١ظ.مَلزَمة مُكوّنة من ثماني ورقات (رباعيّة) مفقودة بين الورقتين ٢٤ و٢٥ (موسومة ٢٣، ٣٢ على التوالي بترقيم الأوراق العربي الهندي). على الرغم من أن علامات ترتيب المَلزَمة هنا متتابعة (الملزمة الخامسة تبدأ في ص. ٢٥ وتبدأ الملزمة السادسة في ص. ٣٣)، إلا أن فقدان مَلزَمة بين هاتين الملزمتين يمكن الاستدلال عليه أيضاً بحقيقة أن نهاية الفصل الثاني (النوع الثاني؛ تبدأ بالورقة ٢٤ظ) وبداية الفصل الثالث (تنتهي في ص. ٢٨و) مفقودتان أيضًا.كما يحتوي الصندوق الذي يضم هذا المجلد أيضًا على التجليد السابق للمجلد، وأجزاء من النصوص على أوراق تم استعادتها من التجليد السابق. الورقتان اللتان يبدو أنهما البطانة اليُمنى واليسرى على التوالي للتجليد السابق مُجلّدتان بالمجلد كورقة أمامية ii وورقة أخيرة i.ملخص: Volume containing two technological treatises:Kitāb Arshimīdas fī ‘amal al-binkamāt(كتاب أرشميدس في عمل البنكامات) (ff. 2v-21r);Farghānī, Aḥmad ibn Muḥammad (أحمد بن محمد الفرغاني), al-Kāmil fī ṣan‘at al-asṭurlāb al-shimālī wa-al-junūbī wa-‘ilalihuma bi-l-handasah wa-al-ḥisab (الكامل في صنعة الأسطرلاب الشمالي والجنوبي وعللهما بالهندسة والحساب) (ff. 21v-73r).The title page (f. 2r) reads: Kitāb ‘Amal al-sā‘āt li-Arshimīdas wa-Kitāb ‘Amal al-asṭurlāb lil-Farghānī(كتاب عمل الساعات لأرشميدس وكتاب عمل الأسطرلاب للفرغاني).The manuscript contains forty-five illustrations and forty-five tables.The colophon (f. 71r) records the copyist's name as ‘Umar ibn Muḥammad ibn Ṭalḥah, and the completion date as 28 Shawwāl 691/12 October 1292. A notes on the title page (f. 2r) and beneath the colophon (f. 71r ) identify the copyist as the Ibn Ṭalḥah who authored the Key of Jafr(مفتاح الجفر) ,a work on shī‘īapocalyptic and divination. The death date ascribed to Ibn Ṭalḥah the author of the Key of Jafr, however, is 652/1254-5, 39 years before the manuscript was copied.Notes concerning the astrolabe are found on folio 1r, and a list of illustrations in Farghānī's al-Kāmil fī ṣan‘at al-asṭurlāb(item 2 in this manuscript) is found on folio 1v.A quire of eight leaves (quaternion) has been lost between folios 24 and 25 (marked 23 and 32 respectively in the Arabic-Indic foliation). Although the quire signatures here are consecutive (the fifth quire beginning on f. 25 and the sixth quire on f. 33), the loss of a quire has between these two quires is further indicated by the fact that the end of Chapter Two (النوع الثاني; begins f. 24v) and the beginning of Chapter Three (ends f. 28r) are both missing.The box containing this volume also holds the volume's previous binding, and fragments of texts on papers retrieved from the previous binding. Two paper leaves that appear to have been the right and left doublures respectively of the previous binding have been bound into the volume as frontpaper ii and endpaper i.الوصف المادي: المادة: ورقيةالأبعاد: حجم الورقة ٢٥٤ × ١٨٥ مم [المساحة المكتوبة ١٩٨ × ١٣٥ مم]ترقيم الأوراق: ترقيم أوراق بالعربية الهندية بالحبر الأسود؛ ترقيم المتحف البريطاني بالقلم الرصاصالتسطير: مسطرة؛ ١٩ سطرًا للصفحة؛ مسافة عمودية ١٠ أسطر لكل ١٠ سمالخط: نسخ؛ الناسخ هو عمر ابن محمد ابن طلحة (ص. ٧١و)الحبر: حبر كربوني أسود، مع تحمير العناوين، وخطوط علويّة وبعض المخطّطات باللون الأحمرالتجليد: تجليد المتحف البريطاني؛ بعض علامات ترتيب المَلزَمة ظاهرة (رباعيات)الحالة: توجد ثقوب دودية، عُولج بعضها؛ كما يوجد وسخ وبقع حبر متكررةالحواشي: توجد بعض التصحيحات والتعليقات بأيادي متعدّدةالأختام: الورقة الأمامية ii والورقة الأخيرة i
1002. حل الموجز - أقصرائي، محمد بن محمد
Ḥall al-mūjiz حل الموجز Āqṣarā’ī, Muḥammad ibn Muḥammad أقصرائي، محمد بن محمد
- الوصف:
- ملخص: شرح بقلم جمال الدين محمد بن محمد الأقصرائي (توفي ١٣٧٨م) لموجز القانون لمؤلفه ابن النفيس (توفي ١٢٨٨م)، وهو مختصر لكتاب القانون في الطب لابن سينا (توفي ١٠٣٧م).الورقة الأولى ناقصة في هذه النسخة (راجع نسخة ويلكوم، المخطوطة العربية ٢٠٢، التي تتضمن الكلمات الأولى في بداية هذه النسخة الناقصة في ص. ٤و، السطر ١٢، صفحة الجانب الأيسر من أول صفحتين متقابلتين).أُنجزت النسخة في شهر ربيع الثاني ٩٦١هـ/مارس-أبريل ١٤٥٤م بقلم محمد المصاري (انظر حرد المتن، ص. ٢٧١و، منسوخة أدناه).البداية (ص. ١و، الأسطر ١-٢، ناقصة في البداية):والأغذية وقوانين الاتفراغات وغيرها وأنا أسأل الله التوفيق والعصمة والتمس من الأصدقاءأن يعفوا الزلل ويسدوا الخلل أقول مثال المرض المختص الصداع فإنه لا يكون إلا في الرأس و ...النهاية (ص. ٢٧١و، الأسطر ٣-١٧):... وفي العسل والسكر أربعة[مثاقيـ]ـل والله أعلم قال الشارح الفاضل العلامة البحر الزاخر النحرير الفاخر الطود[... الـ]ـبحر الخضم شافع الزمان شريج الدوران سابق مضمار التحقيق والتدقيق[...] المرشدين في الدلالة إلى سواء الطريق كشاف المشكلات حاوي[...]ـتون تسهيل المعضلات جامع أصول المعاني في الدنيا والدينخلاصة لباب أصحاب اليقين مجمع بحري الشريعة والحقيقةشمس فلك العلوم الذي لم يفنه دقيقةلا زالت كميًا سعادة أنفاسه المتبركةمباركًا فيها هذا آخر ما سمحت بهقريحة القريحة وفطنتي الجريحةمن شرح موجز القانون[...]ـشروع فيه وإتمامه في أجوال يضربها الذهن كليلًا والقلب عليلًا[... الـ]ـناظر في إصلاح ما وقع فيه من الخطأ إحسانًا والله تع يجازيهروحًا وريحانًا والحمد لله المنةتمحرد المتن (ص. ٢٧١و، كُتب بصورةٍ قُطرية تحت النهاية):تمت كتابة هذا الكتاب المو[...]المحتاج إلى لطف الباري محمد ولي [...] محمد بن المصاريفي تأريخ شهر ربيع الثاني سنة إحدى وستين وتسعـ[مائة]ملخص: Commentary by Jamāl al-Dīn Muḥammad ibn Muḥammad al-Aqṣarā’ī (جمال الدين محمد بن محمد الأقصرائي, d. 1378) on the Epitome of the Canon(موجز القانون) by Ibn al-Nafīs (ابن النفيس, d. 1288), an abridgment of Avicenna's (Ibn Sīnā, ابن سينا; d. 1037) Canon of Medicine(القانون في الطب).This copy is lacking the first folio (cf. Wellcome, MS Arabic 202 in which the first words at the defective beginning of the present copy are found on f. 4r, line 12, the left-hand page of the first opening).The copy was completed in Rabī‘ II 961/March-April 1554 by Muḥammad al-Maṣārī (see colophon, f. 271r, transcribed below).Begins (f. 1r, lines 1-2, defective at beginning):والأغذية وقوانين الاتفراغات وغيرها وأنا أسأل الله التوفيق والعصمة والتمس من الأصدقاءأن يعفوا الزلل ويسدوا الخلل أقول مثال المرض المختص الصداع فإنه لا يكون إلا في الرأس و ...Ends (f. 271r, lines 3-17):... وفي العسل والسكر أربعة[مثاقيـ]ـل والله أعلم قال الشارح الفاضل العلامة البحر الزاخر النحرير الفاخر الطود[... الـ]ـبحر الخضم شافع الزمان شريج الدوران سابق مضمار التحقيق والتدقيق[...] المرشدين في الدلالة إلى سواء الطريق كشاف المشكلات حاوي[...]ـتون تسهيل المعضلات جامع أصول المعاني في الدنيا والدينخلاصة لباب أصحاب اليقين مجمع بحري الشريعة والحقيقةشمس فلك العلوم الذي لم يفنه دقيقةلا زالت كيمياء سعادة أنفاسه المتبركةمباركًا فيها هذا آخر ما سمحت بهقريحة القريحة وفطنتي الجريحةمن شرح موجز القانون[...]ـشروع فيه وإتمامه في أجوال يضربها الذهن كليلًا والقلب عليلًا[... الـ]ـناظر في إصلاح ما وقع فيه من الخطأ إحسانًا والله تع يجازيهروحًا وريحانًا والحمد لله المنةتمColophon (f. 271r, written diagonally below explicit):تمت كتابة هذا الكتاب المو[...]المحتاج إلى لطف الباري محمد ولي [...] محمد بن المصاريفي تأريخ شهر ربيع الثاني سنة إحدى وستين وتسعـ[مائة]الوصف المادي: المادة: ورق مسلّك شرقيالأبعاد: حجم الورقة ٢٥٠ × ١٧٠ مم [المساحة المكتوبة متغيرة ١٦٦-١٧٢ × ١١٤-١١٥ مم، وذلك بتغير يد الناسخ]ترقيم الأوراق: ترقيم المتحف البريطاني بالقلم الرصاصالتسطير: مسطرة؛ ٢٣ سطرًا في كل صفحة؛ مسافة تباعد عمودية ١٤ سطرًا لكل ١٠ سمالخط: نسخ؛ بأكثر من يدالحبر: حبر أسود، مع تحمير العناوين والخطوط الأفقية أعلى النصالزخرفة: لا يوجدالتجليد: تجليد المتحف البريطاني الأحمر، نصفه من الجلدالحالة: بقع مائية كبيرة في أنحاء المخطوطة، جميع الصفحات محمية، صص. ١-٩، ٢٦٥-٢٧٠ مقطوعة دون فقدان للنص، ص. ٢٧١ مقطوعة مع فقدان بعض النصالحاشية: كثيرة بأيادٍ عديدةالأختام: ص. ٢٧١و
1003. رسالة لأبي هشام الأمير خالد،خالد بن يزيد الأموي
Risālah li-Abī Hishām al-Amīr Khālidرسالة لأبي هشام الأمير خالد Khālid ibn Yazīd al-Umawī خالد بن يزيد الأموي
- الوصف:
- ملخص: تنسب أطروحة الكيمياء القديمة إلى أبي هاشم خالد بن يزيد الأموي (حوالي سنة ٤٨ هجرية/٦٦٨ ميلادية - ٨٥ هجرية/٧٠٤ ميلادية)، ويُنسب إلى الأمير المؤيد (يحتمل أن يكون نسب زائف) رعاية الترجمات الأولى في الإسلام، خاصة الترجمات الأولى للنصوص الكيميائية إلى اللغة العربية (ابن النديم، الفهرس، ٣٠٣). نسخ النص في أواخر رجب ٩١٩ (سبتمبر-أكتوبر ١٥١٣) قدرة الله المرندي الأذري في المدرسة المولوية العلوية في فاس (انظر حرد المتن، ورقة ١٤و).البداية (ورقة ١١ب، السطور ٣-٦):وبعد رأيت الناس قد طلبوا صنعة الحكمة في كل عصر ورأيت الحكماءقديمًا كرهوا إذاعتها وصانوها عن الجهال وكانوا أكرم أخلاقًا وأحسن مذاهبًامن أنْ يضنّوا بها بها [sic] على العقلاء الأبرار فلو لم يكتموها ويضعوها للكشفوالبيان والمصرّح فتصير إلى السفلة والأوضاع الرذلة ...النهاية (الورقات ١٣ب، السطر ١٦-١٤أ، والسطر ١):... فيلزم بعضهببعض ويتمازجا ويصيرا شيئًا واحدًا لأنّ الطبيعة تلزم الطبيعةوالطبيعة تظفر بالطبيعة هذا حقّ لمن عقله وفهمه وكباريتالأشياء أدهانها وبالأدهان يجري ومن أجل ذلك وقفوا عن الكباريت[ورقة ١٤أ] وهي تصابر النار بعد التدبير ولا تفارقه الجسود ولا تأبق ولا تتغيّرحرد المتن (ورقة ١٤أ، السطور ٢-٧):تمّت الرسالة بحمد اللّه وحسن توفيقهوصلّى اللّه على سيّدنا محمد خاتمالنبيين وعلى آلهوصحبه أجمعينوسلم تسليمًاكثيرًافي أواخر شهر الله الأصمّمن شهور سنة تسعة عشروتسعمائة على يد قدرة اللهالمرندي الآذريبأرض المغرببمدينة فاس صانها الله عن الاندراسفي المدرسة المولوية العلويةروّح اللّه روح بانيهاآمينملخص: A treatise on alchemy attributed to Abū Hāshim Khālid ibn Yāzīd al-Umawī (ca 48 AH/AD 668 - 85 AH/AD 704), the Umayyad prince credited (probably spuriously) with sponsoring the first translations in Islam, and notably the first translations of alchemical texts into Arabic (Ibn Nadīm, Fihrist, 303). The text was copied in late Rajab 919 (Sept-Oct 1513) at al-Madrasah al-Maulawiyyah al-ʿAlawiyyah in Fez by Qudrat Allāh al-Marandī al-Ādharī (see colophon, f. 14r).Incipit (fol. 11b, lines 3-6):وبعد رأيت الناس قد طلبوا صنعة الحكمة في كل عصر ورأيت الحكماءقديمًا كرهوا إذاعتها وصانوها عن الجهال وكانوا أكرم أخلاقًا وأحسن مذاهبًامن أنْ يضنّوا بها بها [sic] على العقلاء الأبرار فلو لم يكتموها ويضعوها للكشفوالبيان والمصرّح فتصير إلى السفلة والأوضاع الرذلة ...Explicit (fols 13b, line 16-14a, line 1):... فيلزم بعضهببعض ويتمازجا ويصيرا شيئًا واحدًا لأنّ الطبيعة تلزم الطبيعةوالطبيعة تظفر بالطبيعة هذا حقّ لمن عقله وفهمه وكباريتالأشياء أدهانها وبالأدهان يجري ومن أجل ذلك وقفوا عن الكباريت[fol. 14a] وهي تصابر النار بعد التدبير ولا تفارقه الجسود ولا تأبق ولا تتغيّرColophon (fol. 14a, line 2-7):تمّت الرسالة بحمد اللّه وحسن توفيقهوصلّى اللّه على سيّدنا محمد خاتمالنبيين وعلى آلهوصحبه أجمعينوسلم تسليمًاكثيرًافي أواخر شهر الله الأصمّمن شهور سنة تسعة عشروتسعمائة على يد قدرة اللهالمرندي الآذريبأرض المغرببمدينة فاس صانها الله عن الاندراسفي المدرسة المولوية العلويةروّح اللّه روح بانيهاآمينالوصف المادي: المادة: ورقيةالأبعاد: حجم الورقة ٢١٥ × ١٥٠ مم /[المساحة المكتوبة ١٦٨× ١١٢ مم]ترقيم الأوراق: ترقيم المتحف البريطاني باستخدام قلم رصاص؛ وترقيم بالعربية باستخدام قلم تلوين أرجواني من النوع الذي شاع استخدامه بين بائعي الكتب اللبنانيين في القرن التاسع عشرالتسطير: مسطرة؛ ١٩ سطرًا في كل صفحة؛ مسافة رأسية ١١ سطرًا كل ١٠ سم (صص ١١٣و-١٥٨ظ: ٢٩ سطرًا في كل صفحة؛ مسافة رأسية ١٧ سطرًا كل ١٠ سم)الخط: نسخمع بعض آثار نستعليقوبعض العناوين بخط الثُلث(صص. ١١٣و-١٥٨ظ: نسخ)الناسخون: قدرة الله المرندي الأذري (صص. ٣و-١١٢ظ) ومحمد بن سليمان الموصلي (صص. ١١٣و-١٥٨ظ:الحبر: حبر أسود، مع تحمير العناوين وكتابة بعضها بالأصفر والأخضر، والخطوط الأفقية أعلى النص باللون الأحمر (صص ١١٣و-١٥٨ظ: أسود)التجليد: تجليد المتحف البريطانيالحالة: يوجد بعض التلف بسبب الدود، والأكسدة، وقطع باتجاه الحافة الأمامية. تم استبدال الأوراق ١٩، ٢١، ٢٤.الحواشي: تصحيحات وتخمينات وحواشي مستفيضة في الهوامش، باللغتين العربية والفارسية وأدلة أخرى على المقارنة ودراسة النص (صص. ١١٣و-١٥٨ظ: قليلة جدًا)
1004. رسالة نافعة في غاية النفع والنفاسة
لم يعرف مصنّفها
رسالة نافعة في غاية النفع والنفاسة لم يعرف مصنّفها
Risālah nāfi‘ah fī ghāyat al-naf‘ wa-al-nafāsah lam yu‘raf muṣannifuhā
- الوصف:
- ملخص: أطروحة عن الإكسير تحتوي على العديد من المقتطفات الشعرية والمصادر النثرية. تم نسخ النص في أواخر رجب ٩١٩ (سبتمبر-أكتوبر ١٥١٣) في المدرسة المولوية العلوية في فاس بقلم قدرة الله المرندي الأذري (انظر حرد المتن، ورقة ١١أ). بالرغم من أن العنوان يذكر أن المؤلف مجهول، إلا أن الملاحظة الموجودة في الهامش الأيسر من ص. ٣أ تزعم أن المؤلف هو ابن المهذب الراهب وعنوان الأطروحة هو إذهاب الظلمة(مصنّف هذه الرسالة فضل ابن المهذّب الراهب اسمه [!] إذهاب الظلمة).البداية (ص. ٣و، السطور ٣-٨):قال مخاطب الطالب لعلم الصنعة الإلهية والموهبة السنية شفقة عليهوهداية له اعلم أيّها الحكيم والسيد العليم أيدك الله وإيانا بروح منه أنّا لما علمنابالنص عن من سبقنا من الحكماء والمؤيدين الفلاسفة المتقدمين أنّ علل المعادنالمنطرقة والمنسحقة أصول أعدتها الطبيعة آلة لما كوّنه جنس المعدنالأنواع المندرجة تحته بالتكوين الطبيعي علمنا أنّ الحجر الأعظم الجوهر المكرم الذيمنه توليد الإكسير التام ...النهاية (ص. ١١و، السطور ١٣-١٦):والآن أذكر واضعها أيها الأخ الكريم الحكيم والسيد العظيم أيّدك الله بالتأييدوشرّفك كقول داؤود في زبوره من حجر كريم بلّغك الله أملك وقضىمنك وطرك قبل انحلال الحرارة الغريزية وتباين الهيئةالعزيزية والحمد لله أوّلاً وآخرًا باطنًا وظاهرًاحرد المتن (ص. ١١و، السطور ١٧-٢٠):وصلوة على رسوله محمد وآله وصحبه أجمعينوسلام على المرسلينوالحمد لله ربّ العالمينفرغتفي أواخر شهر رجبمن شهور سنة ٩١٩على يد قدرة اللهالمرندي الأذريكتبت بمدينة فاس صينتعن الانطماس في المدرسةالمولوية العلويةرحم اللهبانيهاملخص: A treatise on the elixir containing many extracts from poetical and prose sources. The text was copied in late Rajab 919 (Sept-Oct 1513) at al-Madrasah al-Maulawiyyah al-ʿAlawiyyah in Fez by Qudrat Allāh al-Marandī al-Ādharī (see colophon, fol. 11a). Although the title states that the author is unknown, a note in the left-hand margin of f. 3a claims that the author is the monk Ibn al-Muhadhdhib and the title of the treatise is Idhhāb al-ẓulmah(مصنّف هذه الرسالة فضل ابن المهذّب الراهب اسمه [!] إذهاب الطلمة).Begins (f. 3r, lines 3-8):قال مخاطب الطالب لعلم الصنعة الإلهية والموهبة السنية شفقة عليهوهداية له اعلم أيّها الحكيم والسيد العليم أيدك الله وإيانا بروح منه أنّا لما علمنابالنص عن من سبقنا من الحكماء والمؤيدين الفلاسفة المتقدمين أنّ علل المعادنالمنطرقة والمنسحقة أصول أعدتها الطبيعة آلة لما كوّنه جنس المعدنالأنواع المندرجة تحته بالتكوين الطبيعي علمنا أنّ الحجر الأعظم الجوهر المكرم الذيمنه توليد الإكسير التام ...Ends (f. 11r, lines 13-16):والآن أذكر واضعها أيها الأخ الكريم الحكيم والسيد العظيم أيّدك الله بالتأييدوشرّفك كقول داؤود في زبوره من حجر كريم بلّغك الله أملك وقضىمنك وطرك قبل انحلال الحرارة الغريزية وتباين الهيئةالعزيزية والحمد لله أوّلاً وآخرًا باطنًا وظاهرًاColophon (f. 11r, lines 17-20):وصلوة على رسوله محمد وآله وصحبه أجمعينوسلام على المرسلينوالحمد لله ربّ العالمينفرغتفي أواخر شهر رجبمن شهور سنة ٩١٩على يد قدرة اللهالمرندي الأذريكتبت بمدينة فاس صينتعن الانطماس في المدرسةالمولوية العلويةرحم اللهبانيهاالوصف المادي: المادة: ورقيةالأبعاد: حجم الورقة ٢١٥ × ١٥٠ مم /[المساحة المكتوبة ١٦٨× ١١٢ مم]ترقيم الأوراق: ترقيم المتحف البريطاني باستخدام قلم رصاص؛ وترقيم بالعربية باستخدام قلم تلوين أرجواني من النوع الذي شاع استخدامه بين بائعي الكتب اللبنانيين في القرن التاسع عشرالتسطير: مسطرة؛ ١٩ سطرًا في كل صفحة؛ مسافة رأسية ١١ سطرًا كل ١٠ سم (صص ١١٣و-١٥٨ظ: ٢٩ سطرًا في كل صفحة؛ مسافة رأسية ١٧ سطرًا كل ١٠ سم)الخط: نسخمع بعض آثار نستعليقوبعض العناوين بخط الثُلث(صص. ١١٣و-١٥٨ظ: نسخ)الناسخون: قدرة الله المرندي الأذري (صص. ٣و-١١٢ظ) ومحمد بن سليمان الموصلي (صص. ١١٣و-١٥٨ظ:الحبر: حبر أسود، مع تحمير العناوين وكتابة بعضها بالأصفر والأخضر، والخطوط الأفقية أعلى النص باللون الأحمر (صص ١١٣و-١٥٨ظ: أسود)التجليد: تجليد المتحف البريطانيالحالة: يوجد بعض التلف بسبب الدود، والأكسدة، وقطع باتجاه الحافة الأمامية. تم استبدال الأوراق ١٩، ٢١، ٢٤.الحواشي: تصحيحات وتخمينات وحواشي مستفيضة في الهوامش، باللغتين العربية والفارسية وأدلة أخرى على المقارنة ودراسة النص (صص. ١١٣و-١٥٨ظ: قليلة جدًا)
1005. مختارات تتعلق بالفيزياء من
كتاب الملخصللرازي، فخر الدين محمد بن عمر
Selections from
Kitāb al-Mulakhkhaṣ(كتاب الملخص) concerning physics Rāzī, Fakhr al-Dīn Muḥammad ibn ʿUmar رازي، فخر الدين محمد بن عمر
- الوصف:
- ملخص: مجموعة من خمسة عشر أو أكثر من المقتطفات مأخوذة من فخر الدين الرازي (١١٤٩ ميلادية /٥٠-١٢١٠) كتاب الملخص في الفلسفة. جميع المقتطفات تتناول الفيزياء، وتغطي موضوعات مثل "أن الحركة إما ناتجة عن تفادي ما هو غير طبيعي أو البحث عما هو طبيعي" (ص. ٦٧ظ، السطر ١٧ - ورقة ٦٨و، السطر ٤)، أو "أن الرطوبة تقاوم الحرارة" (ص. ٦٨و، السطور ٤- ١١) أو "أن القبة السماوية ليست رطبة ولا جافة" (ص. ٦٨و، السطور ١٢ - ١٤).البداية (ص. ٦٧ظ، السطور ١٥- ١٩):... هذه الفصولفي فوائد منتخبة من مباحث الجوهر والأعراض من الطبيعيات من كتاب الملخصللإمام التمام فخر الملة والدين الرازي رحّمه الله عليه فصل في أنّ الحركة بسبب الهربعن غير الطبيعي أو بسبب الطلب الطبيعي الحق الثاني وإلّا لم يكن حركة إلى جانب أولى منها إلى جانب آخرفي أقسام الحركة القسرية أمّا في الأينية فقد تكون خارجة عن الطبع فقط كحركة الحجر عن وجه الأرضالنهاية (ص. ٧٦ظ، السطور ١٦-١٩):كان حدوث ذلك النوع واجبًا فإذن حدوث هذه الأنواع تولّد اتعلّقبأمور ممكنة والمعلق بالممكن ممكن فحدوث هذه الأنواع تولّدًا ممكن وأيضًافلا استبعاد في حدوث الأمور الصناعية أمّا بالاتفاق أو لقوةٍ تفيدهاإنْ جوّزنا ذلك في الجملة وليكن هذا آخر كلامنا في البحث عن أحوال الأجساموالحمد لله رب العالمين والصلوة على رسول الله محمدوآله وصحبه جمعين (sic)ملخص: A collection of fifteen or more extracts taken from Fakhr al-Dīn al-Rāzī’s (AD 1149/50-1210) Kitāb al-Mulakhkhaṣ fī al-falsafah. The extracts all deal with physics, and cover such subjects as ‘that movement is either caused by fleeing what is unnatural or seeking what is natural’ (f. 67v, line 17 - fol. 68r, line 4), ‘that moisture repels heat’ (f. 68r, lines 4 - 11), and ‘that the celestial sphere is neither moist nor dry’ (f. 68r, lines 12 - 14).Begins (f. 67v, lines 15 - 19):... هذه الفصولفي فوائد منتخبة من مباحث الجوهر والأعراض من الطبيعيات من كتاب الملخصللإمام التمام فخر الملة والدين الرازي رحّمه الله عليه فصل في أنّ الحركة بسبب الهربعن غير الطبيعي أو بسبب الطلب الطبيعي الحق الثاني وإلّا لم يكن حركة إلى جانب أولى منها إلى جانب آخرفي أقسام الحركة القسرية أمّا في الأينية فقد تكون خارجة عن الطبع فقط كحركة الحجر عن وجه الأرضEnds (f. 76v, lines 16-19):كان حدوث ذلك النوع واجبًا فإذن حدوث هذه الأنواع تولّد اتعلّقبأمور ممكنة والمعلق بالممكن ممكن فحدوث هذه الأنواع تولّدًا ممكن وأيضًافلا استبعاد في حدوث الأمور الصناعية أمّا بالاتفاق أو لقوةٍ تفيدهاإنْ جوّزنا ذلك في الجملة وليكن هذا آخر كلامنا في البحث عن أحوال الأجساموالحمد لله رب العالمين والصلوة على رسول الله محمدوآله وصحبه جمعين (sic)الوصف المادي: المادة: ورقيةالأبعاد: حجم الورقة ٢١٥ × ١٥٠ مم /[المساحة المكتوبة ١٦٨× ١١٢ مم]ترقيم الأوراق: ترقيم المتحف البريطاني باستخدام قلم رصاص؛ وترقيم بالعربية باستخدام قلم تلوين أرجواني من النوع الذي شاع استخدامه بين بائعي الكتب اللبنانيين في القرن التاسع عشرالتسطير: مسطرة؛ ١٩ سطرًا في كل صفحة؛ مسافة رأسية ١١ سطرًا كل ١٠ سم (صص ١١٣و-١٥٨ظ: ٢٩سطرًا في كل صفحة؛ مسافة رأسية ١٧ سطرًا كل١٠ سم)الخط: نسخمع بعض آثار نستعليقوبعض العناوين بخط الثُلث(صص. ١١٣و-١٥٨ظ: نسخ)الناسخون: قدرة الله المرندي الأذري (صص. ٣و- ١١٢ظ) ومحمد بن سليمان الموصلي (صص. ١١٣و-١٥٨ظ:الحبر: حبر أسود، مع تحمير العناوين وكتابة بعضها بالأصفر والأخضر، والخطوط الأفقية أعلى النص باللون الأحمر (صص. ١١٣و-١٥٨ظ: أسود)التجليد: تجليد المتحف البريطانيالحالة: يوجد بعض التلف بسبب الدود، والأكسدة، وقطع باتجاه الحافة الأمامية. تم استبدال الأوراق ١٩،٢١، ٢٤.الحواشي: تصحيحات وتخمينات وحواشي مستفيضة في الهوامش، باللغتين العربية والفارسية وأدلة أخرى على المقارنة ودراسة النص (صص. ١١٣و-١٥٨ظ: قليلة جدًا)
1006. كتاب الكاشف لذوي العقول عن وجوه معانى الكافل بنيل السؤل في علم الاصول / أحمد بن محمد ابن لقمان
- الوصف:
- Abstract: A commentary on an important work of Zaydi fiqh.Title from title page.Contents; edge of the manuscript.1-كان الشروع في قراءة الكتاب الجليل على الوالد العلامة محمد بن إسماعيل الكبسي في شهر جمادي الأولى سنة 33--؟ كتبه محمد بن إسماعيل بن محمد الكبسي لقطة 24. 2-عليه عدّة قراءات وهي كالآتي: -شرعنا في قراءة هذا الكتاب الجليل على الوالد العلامة محمد بن إسماعيل في شهر القعدة سنة 1291هـ، ---؟ & كان الشروع في قرأة هذا الكتاب الجليل من الدليل الثاني وهو السنة على القاضي العلامة العزي محمد بن أحمد العراسي وذلك سنة 1297هـ، كتبه حسن بن محمد الكبسي & -كان الشروع في قراءة هذا الكتاب الجليل على سيدنا العلامة أحمد بن رزق السياني وذلك في غرة شهر جماد أول سنة 1297هـ، حسن بن محمد الكبسي & -كان في حواشي هذا الكتاب مذكور اخرها بخط سيدي محمد بن ابراهيم أو سيدي محمد بن المفضل فذلك منقول من خط الوالد القاضي محمد بن عبدالله الغشم وهو نقل ما ذكر مع قراءته على سيدنا محمد بن إبراهيم السحولي، حسن بن محمد الكبسي لقطه25. 3- تم لنا بحمد الله ومنه قراءة هذا الكتاب العظيم على الوالد العلامة محمد بن إسماعيل الكبسي في يوم الثلاثاء 16 شهر القعدة سنة 1252؟هـ، كاتبه إسماعيل بن محمد الكبسي لقطه322كتاب الكاشف لذوي العقول عن وجوه معانى الكافل بنيل السُول فى عْلِم الاصْول/ تاليف مولانا السْيد المحقق شمس المله والدين احمد بن لقمانMultiple reading and ownership notes from the Kibsī family. Includes various fragments, among them a partial supercommentary by Ibrāhīm Muʼayyadī, a fragment on fiqh by ʻAlī ibn Yaḥyá al-Qāsim, legal questions for Imam Qāsim ibn Muḥammad ibn ʻAlī, a fragment on the absolute mujtahid, and a list of people mentioned in the text.جيده، وهو عبارة عن مخطوط مجلد بغلاف جلدعليه نقشة محفورة على الجلد وعلى بعض صفحاته آثار بلل وعلى صفحاته اطار بالمداد الأحمر وعليه حواشي كثيرة، حيث تم كتابة المخطوط بالمداد الأسود والأحمر.Incipit: بسم الله... رب يسر واعن الحمد لله الذي شرح صدورنا بمعرفه اصول الأحكام الفارقه بين الحلال والحرام...أمَّا بعْد فلما كان علمُ اصول الفقه الذي هو راسْ علوم الاجتهاد التى بها يُهتدى الى مَحجّه الرشاد واساسها الذي عليه تبنى وتُشاد من اجل العلوم الدينّية قدراً...Explicit: الى غير ذلك المذكور من ترجحات الحدود السمعيه مما لا يعزب اعتباره عمن له طبع سليم وفهم غير سقيم وتوفيق وهدايه من الفتاح العليم ...وقد اتينا على ما اردنا من شرح المختصر ...Naskh script, written in black and red ink. Text enframed in red. Numerous marginalia. Some traces of water damage. Defective ending.13-20 lines.1-نبذة في أصول الفقه من خط علي بن يحيى القاسم، أولها: كذابه لذواب الاربع وان تعين معرفته خاصه كالنحو وما وضعه الشارع فشرعيه كالصلاة...لقطه15-21. 2-مسايل من املاء مولانا الإمام المنصور بالله القاسم ابن محمد رضوان الله عليه ...لقطه22-24. 3-فائدة في صفحة العنوان في اصول الفقه وهي المجتهد المطلق وهو الذي لا يجوز له التقليد...& موز للرجال الذي يذكرهم في الكتابلقطه25
1007. كتاب الاحكام المتضمن لفقه ائمة الاسلام من كتاب البحر الزخار الجامع لمذاهب علماء الامصار في الاعتقادات الدينية واللطائف الكلامية والقواعد الاصولية والسيرة النبوية والاحكام الفقهية والمسائل الفرضية والمحرمات القلبية مع الادلة العقلية والحجج القطعية والامارات الظنية من الآيات الحكمية والآثار النبوية والاجماعات المروية والقياسات المعنوية والشبهية / احمد بن يحيى ابن المرتضى
- الوصف:
- Abstract: A work of principles of Zaydi fiqh.Title from title page.Title from the edge of the manuscript.بلغ سماعا قراءة من لفظ الوالد الإمام القاسم بن محمد الكبسي من أول الكتاب كتب محمد بن يحيى الكبسي يوم الأثنين /25/شوال /1189هـ لقطة 808.& كمل سماع لي هذا الكتاب الجليل من اوله الى آخره إلا ما شذ وندر على سيدي /كان الشروع في قراءة هذا الكتاب على سيدي الولد محمد بن إسماعيل الكبسي في محرم /1303هـ؟كتب محمد بن إسماعيل بن محمد بن إسماعيل الكبسي ؟؟.& كان الشروع في قراءة هذا الكتاب في شهر ربيع الآخر 1302هـ؟؟؟ على سيدي العلامة محمد بن إسماعيل الكبسي كاتبه إسماعيل بن محمد الكبسي .لقطة 14.& لوالد الامام القاسم بن محمد الكبسي مع هذا التخريج وكمال الحاشية للمحقق المقبلي & كان التمام الأربعاء غرة ربيع الأول 1191هـ وكان الإبتداء في يوم الأثنين 19/رجب /1182هـ كتب محمد بن يحيى الكبسي لقطة 1088.كتاب الاحكام المتضمن لفقه ايمه الاسلام من كتاب البحرِ الزخارِ الجامع لمذاهب علما الامصار فى الاعتقادات الدينيّه واللطايف الكلاميه والقواعد الاصوليه والسيره النبويّه والاحكام الفقهيه والمسايل الفرضيّه والمحرمات القلبيه مع الادله العقليه والحجج القطعيه والامارات الظنيه من الايات الحكميه والاثار النبويه والاجماعات المرويه والقياسات المعنويه والشبهيه / تاليف مولانا المقام الاكرم الامام الاعظم الاوحد الفرد المدره الصدر الحبر العلامه القدوه الصمصامه بقيه المجتهدين وامام العلما الهادين الشمسي شمس الدين سليل امير المومنين ونجل الايمه الهادين المهدى لدين الله رب العالمين احمد بن يحيى بن المرتضى بن احمد بن المرتضى بن المفضل بن منصور بن المفضل بن الحجاج بن علي بن يحيى بن القاسم بن يوسف الداعى بن يحيى المنصور بن احمد الناصر بن الهادى الى الحق يحيى بن الحسين بن القسم بن ابرهيم بن اسمعيل بن ابرهيم بن الحسن بن الحسن بن علي بن ابى طالب عليهم السلامMultiple ownership and reading notes from members of the Kibsī family, earliest dated 29 November 1768. Includes multiple fragments, among them praise for the author by Muḥammad ibn Ibrāhīm ibn al-Mufaḍḍal, criticism for the author by Muḥammad ibn Ibrāhīm ibn al-Wazīr, lines of poetry by ʻAbd Allāh ibn ʻAlī al-Jalāl, a fragment by Muḥammad ibn ʻAlī Shawkānī about the Kitāb al-Azhār, excerpts from the Kitāb Rumūz al-fiqh, and various hadith.الجزء الثالث بعناية : يحي بن أحمد الكبسي لقطة808.جيده، وهو عبارة عن مخطوط كبير الحجم وهو مغلف بغلاف جلدي، تم كتابته بالمداد الأسود والأحمر، كما يوجد على صفحاته إطار على النص بالمداد الأحمر، وكذلك بعض الحواشي.تم الجزء الثاني من البحر الزخار 7/ذي الحجة /1085هـ لقطة 476& تم الجزء الثالث من البحر الزخار من اربعة اجزاء السبت 26/شعبان /1169هـلقطة808& كان الفراغ ربيع الأول سنة 1188هـ لقطة 1088.Incipit: بسم الله ... كتاب الاحكام المتضمن لفقه ائمة الاسلام فصل فيما يلزم تعلمه من الشرعيات اعلم ان العقليات لا يعلم فيها بل الواجب النظر في ما يجب معرفته منها كما مر فى المقدمة وانما التعلم فى الشرعيات. ...Explicit: وكفى بقول الملك لجليل في محكم التنزيل تاديبا وتهذيبا واما من خاف مقام ربه ونهى النفس عن الهوى فان الجنه هي الماوىَ ولنختم كتابنا بهذه الايه الكريمه تفاولاً لعل الله بكرمه يجعل خاتمة اعمالنا التقوى ومجانبة الاهوى وعاقبة امرنا سكون جنة الماوىNaskh script, written in black and red ink. Text framed in red.38 lines.1-مدح وتقريض للمؤلف من محمد بن إبراهيم بن المفضل ينتهي نسبه الى الإمام المهدي أحمد بن يحيى المرتضى + تقريض للبحر الزخار للسيد محمد بن إبراهيم الوزير حررت 1339هـ بصنعاء + وعارض أبيات إبن الوزيرالعلامة عبدالله بن علي الجلال على نفس وزن قصيدة الوزير في مدح السيل الجرار المتدفق على صفحات الأزهار للقاضي محمد بن علي الشوكاني فقال مريداً اللحوق لمحمد بن إبراهيم الوزير ...الخ. لقطة 16.2-فوائد على صفحة العنوان تبين الرموز المستخدمة في الكتاب رموز الفقه وكذلك ذكر للكتب التي خرج منها بعض أحاديث الكتاب لقطة 19.فوائد من القصاصات آخر الكتاب تبين الرموز المستخدمة في الكتاب رموز الفقه وكذلك ذكر للكتب التي خرج منها بعض أحاديث الكتاب لقطة 1097-1098.
1008. كتاب ايضاح الغامض الكاشف لمعاني مفتاح الفائض / احمد بن محمد الخالدي
- الوصف:
- Abstract: A commentary of a work on Zaydi inheritance law.Title from title page.Contents; edge of the manuscript.بلغت قراءةً وسماعاً على سيدي الوالد وقصاصه على نسخته وهي نسخه صحيحه معنى فيها من نسخ بني العلكي وكان في يوم الثلاثاء 21 خلت من شهر رمضان العظيم سنة 1187هـ كتبه محمد بن يحيى الكبسي لقطة235.سنة867هـكتاب ايضاحِ الغامض الكاشفِ لمِعَانِىْ مِفْتَاِحْ اَلَفايِضِ/ أَلَّفَهُ مَن تَألّفَ فِيْهِ مِنَ الَفَضَايِلِ مَا تَشَتَّتَ فِيْ في الأَوَاخِر والأَوَايِل ادركه في الحداثَه وَالْصَّغَرِ باِتقَانٍ وَنظَرٍ سَيَّدُنَا الافضلْ الأَوْرعْ اَلاكملُ الأَزهرُ الأَنَبلُ شَمسُ الَدُّنَيى وَالدَّين احمدُ بنُ محمدٍ الخالِديReading and ownership notes. Includes numerous fragments, among them a biography of the author taken from the Maṭlaʻ al-budūr, fragments on the debate between Aḥmad ibn ʻAlī ibn ṣalāḥ al-Ajʻad and ibn Aḥmad ibn ʻUbayd al-Ajʻad on waqf, a fragment about the same debate by Imam Mutawakkil, a fragment from an older writing by the author, excerpts by al-ḥasan ibn ʻAbd al-Hādī, fragments by Muḥammad ibn al-ḥasan al-Kibsī written for Imam Muʾayyad Billāh Muḥammad ibn Ismāʻīl, a fragment by Muḥammad ibn Yaḥyá al-Kibsī, a fragment by Ibrāhīm ibn Yaḥyá Suḥūlī, a biography of the author taken from Aḥmad ibn ṣāliḥ ibn Abī al-Rijāl, a biography of Aḥmad ibn Mūsá al-ʻAbbāsī from the same work, a fragment by al-Muqrī about Abū al-ʻAbbās Qurṭubī, and fragments by Aḥmad ibn Muḥammad al-Kibsī about the Zaydi imams.جيده، وهو عبارة عن مخطوط مجلد بغلاف جلدي أسود، في أطراف بعض صفحاته بلل، عليه حواشي كثيرة وعليه اطار مزدوج بالمداد الأحمر، تم كتابته بالمداد الأسود والأحمر.يوم الاثنين المبارك لعله 20 من شهر شعبان الكريم سنة 1178هـIncipit: بسم الله... وبه نستعين وصلى الله على سيدنا محمد واله وسلم... وبعد فان كتابنا هذى مبنى على مقدِمه واحدٍ وعشرين باباً وخاتمه فالمقدِمه فى حد الفن وموضوعه وغايته وبيان اهله والحث على طلبه...Explicit: فاذا اردت ان تجذّر ماه وواحداً وعشرين فادرجها اتساعا يبقَى اربعْه هي الميزان ثم جذّر الاحد والعشرين والماه وجذرَها احد عشر فادرج الجذر يبقى اثنان اضربهما فى مثلها تبلغ مثل الميزان وبتمام هذا الباب تم الكتابNaskh script, written in black and red ink, with the text enframed in red. Numerous marginalia.27 lines.1-فائدة في الذراع وإلى كم ينقسم...لقطه3. 2- فائدة: ورقة حل نزاع بين أحمد بن علي بن صلاح الاجعد في الوقف الصادر من صلاح بن علي الملقب القفُوع ابن أحمد بن عبيد الاجعد...حرر غرة صفر 1085هـ كتبه وشهد السيد عبدالله بن المهدي الكبسي لقطة8... مكتوب آخرعلى نفس النزاع الأول صدره علامة المتوكل على الله (ع) أوله لما أطلعنا على الوقف ...لقطه7-9. 3-فائدة في الأم وجدت في كتاب قديم: مالفظه مما رايته من عجائب الغربان... كتب أحمد بن محمد الخالدي...لقطه10.4- فائدة: منقوله من وضع وضعه القاضي العلامة الحسن بن عبدالهادي...لقطه11. 5-فائدة نقلت من خط السيد القطب العلم الزاهد العابد محمد بن الحسن بن القسم بن المهدي الكبسي كتابا للامام الزاهد القطب الرباني المؤيد بالله محمد بن الامام المتوكل على الله عليهما السلام...لقطه12.6- فائدة صورة من سيدي الوالد العلامة بقية السلف الصالح محمد بن يحيى الكبسي بين أهل وادي الجهاريه، بتاريخ شهر محرم سنة 1212هـ...لقطه13.7- فائدة لقط الوضع الذي وضعه القاضي الإمام صارم الدين ابراهيم بن يحيى السحولي وهو بخط كاتبه، بتاريخ غرة ربيع الأخر سنة 1051هـ...لقطه 14.1-ترجمة المؤلف من تاريخ القاضي أحمد بن صالح بن أبي الرجال رحمه الله...لقطه236.2-ترجمة الفقيه أحمد بن موسى العباسي الذي كثير ما ينقل عنه الخالدي في هذا الكتاب من تأريخ أبي الرجال السابق ...لقطه237-238 . 3-فائدة: للمقّرِى في نفحة الطيب: ما لفطه ومنهم أبو العباس القرطبي صاحب المفهم في شرح مسلم...لقطه238-239. 4- فوائد منقولة من خط أحمد بن محمد بن الحسن الكبسي في تدويل بير؟_ _المشهوره والتدويل بخط المهدي بن القاسم الكبسي بتأريخ 1061هـ، وجواب التعزيه في الوالد عبدالله بن علي من السيد يحيى بن حسن الناصر صاحب الزيدية على الوالد أحمد بن عبدالله في تاريخ شهر رجب سنة 1155هـلقطه242.